*Kim ne derse desin, İstiklal Parkı Batman Çayı’nın kaderini değiştirdi. 183 Dönemlik yeşil alan, berrak akan o suyun kenarına öyle bir yakıştı ki, sormayın gitsin. Petrol şehrinin girişi kendine geliyor. Yıllardır ihmal edilen şehrin giriş yolları yeni projelerle ‘hayat’ buluyor…

*1990 Yılı öncesinde Batman Çayı üzerinde köprü yoktu. Diyarbakır’ın Bismil ve Silvan ilçelerine bağlı köy ve mezra sakinleri, sal-keleklerle ve yazın su seviyesinin düşmesiyle traktörlerle Batman Çayı’nı aşabiliyorlardı. Son 30 yılda Batman Çayı’nın ötesi de artık Batman’ın ‘İl’ sınırları içinde…

BATMAN ÇAYI’NIN ÖTEKİ YAKASI

Adını yanı başındaki akarsudan alan ‘Kara Altın’ın başkenti Batman, 1926’da akarsuyun tarihten sildiği ‘Elmedina’nın ruhunu yeniden canlandırıyor.

33 Yıl önce Batman Çayı üzerinde tarihi Malabadi dışında ‘köprü’ yoktu.

Bir de yüz yıllar önce Roma ve Bizanslıların Bıçakçı-Pileka arasında yaptığı 1 kilometre uzunluğundaki ‘Per Pıra’ köprüsünün ayakları su-toprak altında kaybolunca; tek ulaşım köprüsü ‘Malabadi’ idi.

1930 ve 40’lı Yıllarda ilk petrolcüler, yol-köprü olmadığından yıllarca ulaşım çilesi çekmişler.

Batman Çayı’nın öteki yakasında oturanlar, Batman’dan hiç kopmadı.

Bu şehirle iç içe yaşadı.

Aslen Diktepe (Xıncıka) köyünden Sıraç Yıldız, oturduğumuz eski Bağlar’ın karşısındaki Aydınlıkevler mahallesinde otururdu. Bir zamanlar ‘Komando Caddesi’ diye bilinen 12’nci Cadde üzerinde evlerimiz karşılıklı sayılırdı Siraç Yıldız ağabeyimizle.

Çocukluğumuz ve de gençliğimiz 12’nci cadde yol güzergahında geçti.

Yıllar öncesinden Diktepe köyünden Batman kent merkezine gelen köy sakinleri, 12. Cadde yolunu kullanırdı. O zamanlar bostanlardan getirdikleri her birinin ağırlığı 15-20 kilo arasındaki karpuz-kavunlar, traktörlerin römork bölümünde istiflenirdi. O organik ürünler, eski Batman çarşısına varmadan mahallelerde satılırdı.

Organik sebze-meyvenin merkezi Batman Çayı kıyısıydı.

Tıpkı şimdi ki Balpınar’da üretilen yerli sebze-meyve gibi…

DİKTEPE’NİN MAKUS TALİHİ DEĞİŞTİ

Batman 1990’da ‘İl’ oldu.

Ulaşımda da güzergahlar değişti.

Batman-Silvan-Diyarbakır eski yol güzergahı ulaşımda bir çileydi.

1994 Yılında Batman-Bismil-Diyarbakır karayolu güzergahı tamamlanınca; petrol kentinde yaşamını sürdürenler de Batman Çayı’nın karşı yakasında oturanlar da rahat bir ‘nefes’ aldı.

Tarihi Malabadi köprüsünden sonra Batman Çayı üzerinde yapılan ‘Batman Köprüsü’ 30 yıl öncesinin koşullarında ‘ilaç’ gibi gelmişti.

Fakat şimdilerde bu köprü, işlek güzergahın yükünü kaldıramıyor.

O köprüde ne feci kazalar yaşandı.

Önceki gün Diktepe (Xıncıka) köyünün ileri gelen simalarından Siraç Yıldız’la Diktepe yol güzergahından geçerken eski günlere daldık, durduk.

Siraç ağabeyimiz, benden birkaç yaş büyük.

Batman Çayı’nın öteki yakasından ulaşımın güçlükle yapıldığı ‘yıl’ları ikimizde dün gibi hatırlıyoruz.

Siraç Yıldız’ın bir ayağı akarsuyun öte yakasında bir ayağı da Batman’da.

Çöltepe yakınında dönümlerce arazisine ektiği ‘pamuk’la objektiflere poz veriyor Siraç Yıldız.

Biçerdöverler, tarladaki ‘Beyaz Altın’ı topluyor.

Güz mevsiminde tarlalarda yetişen lahanalarda da hasat dönemi.

İki ay önce hasadı yapılan mısırın sapları balyalar halinde enerji üreten depoların yolunu tutan araçlara yükleniyor.

Çöltepe yakınından geçen Dicle nehrinde balık tutanlar.

Batman-Diyarbakır arasında çalışan bölgesel tren konumundaki raybüs, zengin topraklar içinden yol alıyor.

Salat köyünün içinden geçen akarsuyun kıyısında Çalık grubu, bölgenin en kaliteli petrolünü gün yüzüne çıkarıyor.

Batman’ın iş dünyasından bazı isimler; Çöltepe-Salat-Sinan topraklarının içinden geçen yolun sağ-solunda farklı sektörlerde yatırıma yönelmiş.

Xıncıka çevresindeki bazı arazilerini de icara veren Yıldız konuşuyor;

“Bu verimli topraklarımızda ne ekersen yetişiyor.”

Muhabirimiz Nezahat Sümbül, fotoğraf makinesiyle yeni imar bölgesini çektiği an konuşan Siraç Yıldız, anlatıyordu:

“Burası tarihi dokusu çok zengin bir yerleşim birimi. Yüz yıllar öncesinde Şah’ın kalesinin olduğu Diktepe höyüğünün zirvesi Şah’ın kalesiydi. Oranın adı tarih sayfalarında ‘Şada Kale’ diye geçer. Geçmişte de şimdi de Diktepe hep kıymetli yer oldu.”

Özetle; Diktepe (Xıncıka) hep gözde yerleşim birimi olmuş.

Özellikle yeni imarla birlikte Batman Çayı’nın karşı yakasındaki Diktepe’ye talih kuşu kondu.

Sağlıkla kalın…