Havaların soğumaya başlaması ve gün ışığından yararlanma oranının düşmesiyle pek çok kişide keyifsizlik, durgunluk, hiç bir şey yapmak istememe, uykuyu almada güçlük, kimseyle görüşmek istememe gibi belirtiler gözlenebilir. Kış depresyonu, yılın diğer zamanlarında zihinsel durum açısından oldukça sağlıklı olunmasına karşın, soğuk aylar yaklaştıkça depresyon belirtileri gösteren kişilerde görülen ruhsal bir düzensizlik durumu olarak tanımlanmaktadır. Bilimsel adı “mevsimsel duygu durum bozukluğu” olan bu rahatsızlık nadiren de olsa diğer mevsimlerde de ortaya çıkabilmektedir.

Yetişkin nüfusunun yaklaşık yüzde 1,5 ile 10'unu oluşturmaktadır. Büyük bir kısmını kadınların oluşturduğu ruhsal bir sıkıntıdır. Kadınlarda erkeklere oranla 4 kat fazla görülüyor ve genellikle 18-30 yaşları arasında yoğun olarak yaşanabiliyor.

Depresyon, beynin sonbahar ve kış aylarında günışığının azalmasına verdiği tepki ile tetiklenmektedir. Beyinde bulunan iki özel kimyasal madde olan Serotonin ve Melatonin'in düzeylerindeki değişikliklerin mevsimsel depresyonla bağlantısı olduğu söylenmektedir.

Melatonin uykuyla bağlantılı doğal bir hormondur. Karanlıkta veya gündüzler kısaldığında vücut büyük miktarlarda melatonin üretir ve bu yüksek düzeydeki melatonin insanda uykuya meyil, rehavet ve uyuşukluğa neden olur.

Beyindeki kimyasal bir madde olan serotonin insanın ruh halini ve keyfini etkiler. Güneş ışığına maruz kalındığında serotonin üretimi artar. Sonbahar ve kış aylarında günler kısaldığında, karanlıkta azalabilir. Serotonin düzeyindeki düşüklüğün depresyonla ilişkili olduğu düşünülmektedir.

Kış depresyonu belirtileri nelerdir?

Genellikle soğuk ve az ışıklı aylar yaklaştıkça giderek artan belirtiler aşağıdaki gibidir:

  • Enerjisi yoksunluğu
  • Sabahları güç uyanma
  • İsteksizlik
  • Genel keyifsizlik
  • Gün içinde aşırı uykulu olma
  • Konsantrasyon güçlüğü
  • Performans düşüklüğü
  • Sıklıkla karbonhidratlı besinler tercih edildiği için kilo alımında artış.

Önleyebilmek için neler yapmalıyız?

  • Kış boyunca gündüz saatleri süresince olabildiğince doğal güneş ışığı almalısınız. Vaktinizi daha çok doğal güneş ışınlarından faydalanabileceğiniz alanlarda, park, orman ve bahçe gibi mekanlarda geçirin.
  • Evde ve iş yerinde aydınlatma için doğal güneş ışığı tarzında ışık veren ampuller kullanın.
  • Dengeli beslenin. D vitamini açısından zengin olan balık etini haftada en az 2 kez tüketin. Nişasta ve karbonhidrat ağırlıklı besinlerden uzak durun. Bol sıvı ve sebze ve alımını ihmal etmeyin. Günlük kafein miktarını azaltın.
  • Haftada 3-4 gün egzersiz yapın. Böylelikle hem kendinizi daha dinç hissedecek hem de gece daha rahat uykuya dalacaksınız.
  • Geceleri aynı saatte yatıp aynı saatte kalkmaya özen gösterin.
  • Kış mevsimini -kış uykusuna daldığınız bir mevsim gibi değil- yapabileceklerinizi hayata geçirebilmek için bir fırsat olarak değerlendirin.
  • Açık havada en az 30 dakika sürecek sabah yürüyüşleri yapın.
  • Işık Terapisi

  • Eğer yaşadığınız bu depresif durum, uzun süre devam ederek yaşam kalitenizi etkiliyorsa uzman desteği almanız gerekmektedir.