*14 Yıl süreyle Ankara’da kaldıktan sonra memleketi Batman’a dönüş yapan genç iş insanı Süleyman Sevinç, geri dönüşüm alanında imalat sanayiye yönelik çöp plastiğinden ‘geri dönüşüm ham madde’ yatırımını hayata geçirdi. Yatırım hedefini Batman Çağdaş’a açıklayan Sevinç, “Doğadaki karbonu azaltmak için de 2028 yılına kadar 200 milyon TL’lik yatırım planlıyoruz” dedi.

*Karbon salımını azaltmak için doğadaki plastikleri topladıklarına işaret eden Süleyman Sevinç, “Gerek sokak toplayıcılarımız olsun gerekse de hurdacılar. Aklınıza hangi etken gelirse gelsin, bu sektörler aracılığıyla biz plastikleri topluyoruz. Plastikleri tekrar hammaddeye dönüştürüp ekonomiye kazandırıyoruz” diyor.

-Öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?

Batmanlıyım. 14 Sene Ankara'da kaldım. 2022 yılında Batman'a taşındım. Buraya bir yatırım yapma niyetiyle geldim ve yatırımı yaptım. Geri dönüşüm alanında imalat sanayi ile alakalı çöp plastiğinden geri dönüştürülmüş ham madde elde etmek amacıyla bu yatırımımızı biz yaptık. Mamülllerimizi imalat sanayi anlamında, imalat sanayi noktasındaki bütün sektörlere üretip veriyoruz. Yurt içi ve yurt dışı ihracat noktasında da yaklaşık 2 ay önce bir satışımız oldu. Yurt içinde de aynı şekilde biz satıyoruz. Mobilya, tekstil, boru olmak üzere bir çok sektöre burada ham madde imal ediyoruz. Bu vesileyle biz 2022 yılında yaptığımız yatırımı 2023 yılında yani bu yıl itibariyle yeni bir yatırım yapma niyetimiz var.

-Geçen sene yaptığınız yatırım neydi ? Yatırım kaç metre kare alanda ve nerede kuruldu?

Yaklaşık 1500 metre kare alanı kapsıyor. 500 metrekaresi kapalı alan ve 1000 metre kare de açık alandır.

-Kaç çalışanınız var?

Şimdilik 11 çalışan işçimiz var. Kapasite artığı takdirde istihdam sayısı da artar. Yaptığımız iş nitelikli bir iş olduğu için çeşitlilik gösterebiliyor faaliyetlerimiz. Mesela işimiz büyürse 50 kişiye çıkabilir sayımız. Bu işimizle alakalı.

-Batmanlı  genç iş insanı olarak memleketinize yaptığınız işe paralel olarak yeni bir yatırım yapmak istiyorsunuz.

Döngüsel ekonomi anlamıyla alakalı. Şimdi biz Paris İklim anlaşmasına taraf olmamız hasebiyle bütün Akdeniz ülkelerine hatta bütün dünya ülkelerine net sıfır emisyon taahhüdü verdik 2050 yılına kadar. Bu emisyon havayı, gezegenimizi ciddi anlamda kirletiyor. Emisyon havayı ne kadar kirletirse iklimlerimiz de o nispette değişiyor. İklimler bozulmuş. Biz bu nedenle Paris İklim anlaşmasına taraf olduk. Bu anlaşma çerçevesinde Türkiye ve Dünya ülkeleri  hidrojen üretiminin birinci etapta artırması , heterokarbon ve dekarbonizasyon noktasında ilk 3 maddeyi hayata geçirmesi lazım. Bu ilk üç madde çerçevesinde yatırımcılar  hidrojen üretimi ile alakalı işler yapmamız gerekiyor. Evinizdeki şofbenin hidrojen ile çalıştığını düşünün. Vatandaş çöpüne vesaire bununla alakalı dikkat edecek her vatandaş çöpünü evinde ayrıştırması lazım. Dolayısıyla biz gezenimizi artı bir buçuk derece ısıdan kurtarmamız gerekecek. Biz bu bir buçuk dereceyi kurtarabilirsek, iklimler felakete yol açamayacak. Engelleyemesek dünyayı felaketler bekliyor. İklim ne kadar kötüleşirse ve bozulursa sorunlarda o kadar artar.

-Bu tesislere benzer yaptığınız başka tesisler var mı?

Karbonla alakalı. Karbon salımını azaltmak için bunlardan bir tanesi biz doğada bulunan plastikleri topluyoruz. Sokak toplayıcılarımız olsun gerek hurdacılar olsun. Aklınıza hangi etken gelirse gelsin bu sektörler aracılığıyla biz plastikleri topluyoruz. Tekrar ham maddeye dönüştürüp ekonomiye kazandırıyoruz.

-Bir yerde mesleğiniz hem doğayı temizlemek, hem geri dönüşüme kazandırmak hem de ekonomiyi destekliyorsunuz. Keza şehri de temizliyorsunuz.

Evet öyle. Şehrimizi temizliyoruz. Bir kaç iş alanımız var. Tarımla alakalı faaliyetlerimiz var. Yılda yaklaşık bin dönüm tarımsal faaliyetimiz var. Hayvancılık ve meyvecilik faaliyetimiz var. Örneğin Batmanımızın artık fıstık diye bir ürünü var. Antep fıstığı Gaziantep'in tescilli ürünü ama en çok yetiştiricilik Şanlıurfa'da yapılıyor. Batman katma değeri yüksek olan bir ürüne yöneldi. Bakın Siirt fıstığı da Siirt'in ama ekilişlere baktığımızda önümüzdeki 20 yılda Batman'ın bu anlamda en büyük üretici konumuna geleceği açıktır. Coğrafi olarak biz Siirt'e göre daha iyi durumdayız. Bizim Siirt'e göre coğrafik olarak avantajlarımız var.

-Fıstık, kayalık ve çorak yerleri tercih edin diyorlar ama üreticilerimiz birinci sınıf tarım alanlarına fıstık ekti. Bu konuda ne diyorsunuz?

Buda yanlış tabi. İleriyi düşünemiyoruz. Bakınız Birleşmiş Milletler 2023 yılını ‘Darı yılı’ ilan etti. Neden ilan etti?  Çünkü artık insanlık istediği gibi darıya yani hububata ulaşamayacak. Kıtlık olacak. Özellikle Afrika kıtasında böyle. Artık kuraklık var. Bize de sirayet etti. Kışın ortasında yazı yaşadık. Gün gelecek buğday çok kıymetli olacak ve insanlar ektiği fıstığı söküp yerine buğday ekecek. Birinci derece tarım alanına fıstık ekilmesi çok yanlış. Bunun yerine buğday, arpa ve pamuk ekilmeli.

-Firma olarak tarım sektörünün neresinde yer alacaksınız?

Bizim ortalama 7 bin adet fıstık ağacımız var. Firma olarak 1000 dönümlük  arazi ekiyoruz. Her türlü tahıl grubunu ekiyoruz. Buğday, arpa, mercimek ve nohut ekiyoruz. Ülkemiz ne yazık ki hayvancılığın girdi maliyetlerinden dolayı eskisi gibi hayvancılık yapamıyor. Keza büyükbaş hayvan yetiştirilemiyor. Eskiden maliyetler iyiydi ama şimdi dünya değişti ve maliyetlerin hepsi ters düz oldu. Biz buna rağmen zor şartlar altında küçük baş hayvancılık yetiştiriyoruz. Herhangi bir kar gözetmeden bu işi sürdürüyoruz. Aynı şekilde biz arpa ve buğday üretimini büyük kar elde etmeden büyük riskler alarak yapıyoruz. Bizim Batman'daki çiftçilerin yoğunluğu kuru arazi üzerine kuru tarım yapıyor ve yağmura dayalı tarım yaptığı için yağmur gelmediğinde; yaptığı bütün yatırımların tamamı gübre, mazot ve ilaç bütün bunlar heba oluyor. Biz bu risk ve sıkıntılara rağmen yatırımlarımızı sürdürüyoruz. Dolayısıyla tarım noktasında bizim birinci sınıf arazimize sahip çıkmamız gerekiyor. Fıstık yerine buğday ve arpa ekmemiz lazım. Tarımda kuraklığa dayanıklı ürünlere yönelmemiz gerekiyor. Katma değeri yüksek ürünlere yönelmemiz şart. Arazilerimiz buna elverişli. Jeotermal noktasında yatırım yapmamız gerekiyor. Kozluk tarafında bizim jeotermal kaynaklarımız var. Yatırımcılarımız o yönde seralarını geliştirmeleri gerekiyor.

-Ankara'da iş dünyasında çok çevreniz var. Bu çevreyi buraya yatırım yapmak için davet etmeniz gerekiyor.

Elbette davet ettiğimiz oluyor. Batmanımıza yoğun bir mesai harcıyacağız bütün dinamikleri hareketlendirmek istiyoruz yatırımlar konusunda.

-İkinci yatırımı açar mısınız?

Bu ikinci yatırımda kağıtla alakalı. Bu alanda da üretim yapmak istiyoruz. 2023 yılı itibariyle biz bu yatırımımızı planlamayı düşünüyoruz. Kese kağıdı ve kağıt çanta. Özellikle tekstil, gıda gibi sektörlerin kullanacağı kağıt çanta üretmeyi planlıyoruz. Vatandaşı kağıt kullanmaya teşvik etmemiz gerekiyor. Doğa, çevre ve kendimiz için kağıt kullanmalıyız ve bunu teşvik etmemiz gerekiyor. Yine her şey karbona geliyor. Karbonun azalması gerekiyor. Karbon azalmazsa kendi elimizle kendi dünyamızı bozmuş oluruz.

-Bu nedenle kağıda yatırım yapmayı düşünüyorsunuz.

Bu alanda da yatırım yapılması lazım. Ben kendim aynı zamanda Sırbistan İş Konseyi üyesiyim. Doğu Anadolu İhracatçılar Birliği üyesiyim. Sıfır Atık Geliştirme Derneğinin Başkan vekiliyim. Biliyorsunuz sayın Cumhurbaşkanımızın eşi Emine Erdoğan hanımefendinin himayesinde geliştirilen bir proje bu. Bu sıfır atık projesi dünyaya artık rol model oldu. Her ne kadar Avrupa geri dönüşüm de bizden önde olsa dahi bizim yaptığımız bu sosyal sorumluluk projesi dünyaya örnek oldu.

-Yurt dışı gezilerinizde iş insanlarına Batman'ı ve bölgemizi anlatıyor musunuz?

Biz Batman'ı ve bölgemizi anlatıyoruz elbette. Devletimizin verdiği teşviklerle sektördeki yatırımcılarımız sektörde daha çok rekabetçi hale geliyor. Bu teşvikler iş insanları için de cezbedici bir durum. Biz iş dünyasındaki arkadaşlarımıza buraya katma değeri yüksek ağır sanayi anlamında yatırımlar yapmalarını istiyoruz. Gelmek istiyorlar da. Ben fırsat bulursam bu süreçte iş dünyasıyla alakalı bir seminer de yapmayı planlıyorum. Burada özellikle gençlerimize yönelik bir ilham kaynağı olmak istiyoruz. Batman'ın mevcut olan bir ekonomisi var. Batman mevcut olan ekonomisi sayesinde gelişiyor. Ne yazık ki kuvvet iletme gücü anlamında kimse buraya bir şey yapmadı. Batman'ın zaten var olan bir cevheri var ve var olan bir cevher üzerinden Batman ilerliyor.

-Uzun bir süreden sonra tekrar Batman'a geldiniz. Batman'ı bıraktığınız eski hali ile şimdiki arasında nasıl bir fark var?

Batman, bıraktığımdan çok daha iyi bir yerde. Organize Sanayimiz var. 40 bin kişiye varan resmi çalışan var. Bu sayı her geçen gün artacak. Tabi ağır sanayi konusunda Batman'ı biraz daha ön plana çıkarmamız gerekiyor. Şuan da bizim ağır sanayimiz vardır. Nedir bu? Petrol… Petrol yerin altından çıkarılıyor, işleniliyor ve katma değeri yüksek bir madde haline geliyor. Petrolden bir çok şey elde ediliyor.

-Bazen petrolde daha çok ön plana çıkalım diyoruz. Bazen de turizmde bir çıta yapalım diyoruz. Bazen de sağlık sektöründe bölgenin cazibe noktası haline gelelim diyoruz. Tabi birden fazla konudan girerken bir şeyler eksik kalıyor. Bir alanı çizmek gerekmez mi?

Evet bir alan üzerinde yoğunlaşmak lazım. Bizim ‘kara altın’ diye bir değerli ürünümüz var ama henüz bu alanda sanayimiz gelişmemiş. Petrolün çıktığı ilk yıllardan bugüne hep cılız geçmiş. Petrokimya olmalıydı. Rafinerinin yeni üniteleri olmalıydı. 80 darbesiyle dönemin Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Batman'a yapılması gereken tesisleri Kırıkkale'nin göbeğine yaptı. Oysa bu tesisler Batman'da olmalıydı. Biz bu noktada ağır sanayi de özellikle Batman'ı ileriye götürmemiz lazım. Batman'a farklı neler yapabiliriz. Buna kafa yormamız lazım.

-Yaptığınız yatırımları daha da büyütmek istiyor musunuz? Yöneticilerden beklenti ve talepleriniz nelerdir?

Biz şirket olarak kendimize 5 yıllık eylem planı yaptık.Şimdi biz kendimize bir hedef açıkladık. Uzun vadeli planlar yapıyoruz. Günü kurtarmanın peşinde olmamamız gerekiyor. Büyük düşünmemiz gerekiyor. Memleketimiz için büyük Türkiye ideali için ülkemizi uluslararası arenada daha güçlü bir şekilde temsil etmek için daha güçlü ve büyük adımlar atmamız gerekiyor. Biz 2028 yılına kadar 5 yıllık eylem planımızda hedefimizde Batman'a yaklaşık 200 milyon lira net yatırım yapmayı hedefliyoruz. Bu yatırımlarımızın tamamı karbonla ilgili olacak. Bizim karbonu azaltmamız lazım. Karbonu da azaltmamız için de elimizden gelen her şeyi yapmamız gerekiyor. Her geçen saniye aleyhimize işliyor. İklim ile alakalı yatırımlar yapmamız gerekiyor. Genç iş adamlarımızın ARGE ve inovasyonlara yönelmesi lazım.

-İklimle alakalı neler yapılabilir?

Karbonla alakalı ne yapabiliriz bunu düşünmek lazım. Ben genel olarak diyorum ki; karbonu azaltalım.  İş adamlarımızın bu noktada arge yapmaları araştırmaları lazım. Belli kalıplardan  çıkmak ve Batmanımızı da kurtarmamız lazım. Biz bölgenin en iyisi olabiliriz. Yeter ki isteyelim ve çalışalım…