“BATMAN’DAKİ İNŞAAT USTALARI YÜKSEK KATLARA ALIŞKIN DEĞİL”

Gazioğulları Grup İnşaat firması yönetim kurulu Başkanı Murat Gazioğlu, inşaatlarda yaşanan iş kazalarına dikkat çekti

*Batman’daki inşaat sektörünün son durumunu Çağdaş’a değerlendiren Gazioğulları Grup İnşaat firması yönetim kurulu Başkanı Murat Gazioğlu, son dönemlerde inşaatlarda yaşanan kazalara dikkat çekti. Gazioğlu, “Daha önce Batman’da yüksek binalar 7 kattı. Çalışan ustalar kendilerini bu katların oranına göre sınırlandırmıştı. Yeni yapılar 10 kat ve üstüne çıkınca çalışanların da dengesi değişti. Kimse belki bunu fark etmiyor ama iş kazalarının nedeni yüksek katlar” dedi.

*Batman’da inşaat sektöründe yatay mimarının yaygınlaşmasının gerektiğine de işaret eden Gazioğlu, “Dikey mimari çok zararlı. Birçok rahatsızlık ve travmalara da neden oluyor. Dikey mimarı insan doğasına da zararlı. Bir kere topraktan kopuyorsunuz” diye konuştu.

-Gazioğulları Grup inşaat firmasının şehre estetik katan ve güzel görünümüyle ön plana çıkan binaları kazandırdığını görüyoruz. Gazioğlu firmasının inşaat öyküsü ne zaman başladı?

İnşaattan ziyade kültür ve sanat alanından gelen biriyim. Yıllarca tiyatro ile uğraştım. Tabi Türkiye’nin de bir çok yerini gezdik ve gezdiğimiz yerlerde güzel mimari projeler vardı. Biz de dedik ki bu inşaat sektörüne bir adım atalım. Başlarken amacım küçük bir kaç yer yapmaktı. Sonra talep çok olunca işleri büyüttük.

-Ev tarzı mı yoksa iş büro mu düşünmüştünüz?

İlk başlarda konut olarak başladım. 2007 Yılında konut sektörüne girdim. Ondan sonra hem konutlar hem iş merkezleri hem ticari alanlar olmak üzere projeler yaptık.

-Kısa bir sürede yıllarca bu sektörde olan firmaları yakaladınız. Estetik yapı olarak güzel çalışmalar yaptınız, bunda sanatçı olmanızın da etkisi var mı? Bunu nasıl başardınız?

Filozof Hegel diyor ki; ‘mimarlık bütün sanatların anasıdır.’ Sanatçılar estetik anlamında daha hassas olur. Bir proje yaparken detaylara daha çok önem veriyoruz. Her yerde konut ve iş merkezleri yapılıyor ama detay önemli. O yaşam alanına kadar kullanışlı olacağı önemli. En çok onu önemsiyoruz. 15 Yıl kadar önce erkekler ‘ev’ almaya gelirdi. Evi beğenir, pazarlık yapar ve daireyi satardık. Bundan 7- 8 sene önce ise kadınlar artık gelip ‘ev’ beğenirlerdi. Şimdi ise çocuklar beğeniyor. Hızlı bir değişim oldu. Anne ve baba ile gelen çocuklar karar veriyor. Ebeveynlerde alacakları eve bakıyor. Çocuklarının yaşam alanına uygun mu diye. Eğer çocuk ‘evet’ derse o ev yüzde 90 alınır.

-Bizim çok çocuklu aile yapımız var. Genelde salonun da büyük olması istenir. Son zamanlarda geçim derdinden dolayı da çok büyük ev istemeyen aileler de var. Çok çocuklu aileler büyük ev isterken dar gelirli aileler de küçük ev istiyor.

Büyük aileler de kalmadı artık.  Ailelerde okuyanlar da dağılıyor ve evler daha da küçülüyor. Eskisi gibi büyük aileler yok daha çok çekirdek aileler var ve küçük evler daha revaçta. Home ofisler yani hem ev hem de iş yer olarak kullanılan yerlerde revaçta.

-Batman’da da ‘Home evler’ arttı mı?

Evet arttı. Bizim şu an bulunduğumuz ofis de ‘Home ofis.’ Eskiden bu tarz yapılar da yoktu. İnşaat maliyetlerinin artması, hayata geçirmek istediğimiz projelerde bizleri yavaşlattı. Son 3 sene de maliyetler dört beş kat arttı. Yine ‘Kentsel Dönüşüm’ projeleri yasası var. Belediye’de ‘Kentsel Dönüşüm’ adına yüzlerce projeler var ama önü kapalı. Neden? Çünkü şartlar ağırlaştı. Misal siz 50 kişinin yaşadığı bir alanı dönüştüreceksiniz. O’nu 100 kişiye çıkaracaksınız. O yoğunlaşmadan dolayı sizin gidip o araziye yakın bir yerden arazi satın alıp onu da ‘Yeşil’ alana dönüştürmeniz gerekiyor. Bir de Çevre ve Şehircilik ile Belediye, yoğunluktan kar marjı çıkartıyor. Diyelim ki; 30 daire artmış. O 30 dairenin yüzde 35’ini ‘Çevre ve Şehircilik’ alıyor. Diğer yüzde 35’ini de Belediye alıyor. Bunların hepsini ödemeden zaten ruhsata başvuramıyorsunuz.

-Batman’da dört mevsimde de inşaat sektörü devam ediyor. Bu konuda ne diyorsunuz?

Hem karlı bir iştir. Artık Batman’ın yüzde 70’i evini yenilemek istiyor.

-Batman’ın eski yerleşim yerleri ‘kentleşme projesi’ kapsamına girmeyince insanlar artık yeni mahallelere kayıyor. Bu nasıl bir şey?

Herkes kentin hızlanan yeni yerleşim alanına doğru bir geçiş var. Apartman kültüründen yavaş yavaş artık insanlar geriye bir dönüş de başlıyor. Batman’ın eski yerleşim yerleri hep iki katlı yerlerdi. 30 sene önce eski mahallelerden çıkıp Gültepe, Belde ve Çamlıtepe’de oturanlar, apartmana doydular artık. Yavaş yavaş da ‘Yatay Mimari’ye geçiş yapıyorlar. Şu an 2 katlı villa tarzı yani müstakil evlere talep çok fazla. Hobi yapılar evlere de talep çok. Türkiye'nin 81 İl’inde her yerde villa alanları vardır. Biz, bu salgın sürecinde müstakil evlerin ne kadar da yaşanılabilir yerler olduğunu gördük. Yatay mimari esas alınması gereken mimaridir. Bu alanların oluşturulması ve bir an önce imar açılması gerekir. Batı Raman ve Kantar köyü tarafı buna çok müsait. Bu alanlarda tarım alanı da yok. Müstakil alanlar için de talep çok ve buralar müstakil evler için çok müsait.

-İnşaat sektörünün zorlandığı sıkıntı ve zorluklar nelerdir?

Son 2 yılda maliyetler hiç beklenilmediği kadar arttı. Dört beş kat kadar maliyetler arttı. Bizim bu bölgede yapılan daireler daha temeldeyken satılıyor. Dairesini temelden 500 bin ya da 600 bin liraya satan müteahhit zarar etti, çünkü bitimine yakın dairenin maliyeti bir milyonu buldu. Bu sefer konut kredisi için de vatandaş kredi çekiyor. Müteahhit firma bir sene önce daireyi 500 bin liraya satmış ve rayiç fiyatı da 500 bin. Bu yeni sistemle birlikte ekspertiz bankaya gidiyor diyor, bu dairenin bedeli 1 yada 1 buçuk milyon TL. Şimdi müteahhit bir buçuk milyon üzerinde bunu faturalandırması gerekir. Müteahhit şu anki değer üzerinden bunu faturalandırdığı zaman bunun gelir vergisi yüzde 35'tir. Biz müteahhitler aldığımız malın yüzde 18 KDV'sini ödüyoruz. İşimiz bittiğinde Maliye’ye dosyamızı götürüyoruz ve diyoruz ki; biz burayı yaptık. İşte bizim kar onarımız bu kadar. Karımız 10 liraysa bunun yüzde 35’ini Maliye’ye ödüyoruz. Bu gelir vergisidir. Bir inşaatın bize vergi olarak maliyeti yüzde 53. Gelir vergisi ve KDV.

-Müteahhit firmalar zorlanıyor mu?

Kesinlikle öyle. Çok zorlanıyorlar.

-Bir diğer konu da iş kazaları çok arttı. Bunu neye bağlıyorsunuz?

Daha önce Batman’ın en yüksek binaları 7 kat’tı ve çalışan ekip ile ustalar kendilerini 7 kat’a göre şartlandırmıştı. Yıllarca öyle çalıştılar. Sonra binalar 10 kat ve üstüne çıkınca dengeleri değişti. Kimse belki fark etmiyor ama son iş kazalarının nedeni yüksek katlar. Her kat arasında fark var. Yüksek yapıların kazalara neden olduğu da biliniyor. Bizim ustalar yüksek katlara alışık değil. Tabi tedbirsizlik de var.

-Batmanlılar yatay mimari mi yoksa çok yüksek yapılı apartmanları mı tercih ediyor. Batman’da eski yapı olarak 83 yıllık Gar binası, Site lojmanları ve Belediye karşısında eski bir yapı var. Eski yapılarımız da kalmadı. Hep yeni yapılar. Sizce bizim yöreye göre binalar nasıl olmalı?

Dört katı geçmeyecek şekilde. Bana göre yeni alanlar bu şekilde tasarlanmalı ve müstakil alanlara ağırlık verilmeli. Dikey mimari çok zararlı. Bir çok rahatsızlık ve travmalara da neden oluyor, yüksek binalar. Dikey mimari insan doğasına zararlı. Bir kere topraktan kopuyorsunuz. Biz topraktan kopmamak için gerek yerel yönetim gerekse Özel İdare, müstakil alanların önünü açması lazım.

-Batman ikinci deprem kuşağında bir şehir. Son yapılar sağlam mı?

Evet sağlam. Özellikle son 5-6 senedir yapı denetimin kontrolü altında olan yapılar sağlamdır. Yani deprem kuşağında olan bir şehre uygun yapılar. Çünkü işler firmalardan çıkmış. Yapı kontrolün denetiminde işler, titizlikle yapılıyor.

-Ev almak isteyenlere öneriniz nedir?

Bu son fırsattır. Ev almakta zorlanan ailelere diyorum ki; bu fırsat değerlendirilmeli, yoksa önümüzdeki aylardan sonra ev fiyatları daha da artacak gibi.

-Konut açığı var mı Batman’da?

Konut açığı olarak müstakil konut açığı var. TOKİ’nin de yaptığı evleri yeterli buluyorum. Bir de yoksul olan ve hiç geliri olmayan ya da geliri düşük olan aileler var. Bunlar ev sahibi olamıyorlar, hiç bir şekilde. Ben burada bir çok arsayı kat karşılığında yaptım. Giderdim, yüz daire yapardım. 40 Dairesini arsa sahibine verirdim. Misal yerel yönetimler, Maliye’nin ve Milli Emlak’ın bir sürü hazine  arazisi var. Neden bunların yoksul insanlara yönelik bir çalışması yok? Hep TOKİ’den bekleniyor ama TOKİ de yapıp satıyor. O da çok ucuz değil. 3 Ya da 5 bin lirayı verebilen aileler olduğu gibi ödemeyenler de var. Önce yoksulluğu bitirmek lazım. Yoksulların barınma, elektrik ve su gibi ihtiyaçları karşılanmalı. Bunun için de arsa sahipleri ile anlaşıyoruz. Halbuki yerel yönetimle anlaşsak ve o daireler geliri olmayan ailelere ücretsiz verilse güzel olurdu. Böyle bir proje 81 İl’de de yapılabilir. Biz hep başkasına kazandırdık ama yoksullarımıza bir şey kazandıramadık.

-Batman'ı dolaştığınızda gözünüze çarpan, hoşunuza giden eski yapılar var mı?

Tabi… DDY tren garı hoşuma giden eski bir yapı. Yine adreste olan yangın kulesi. Az yeri koruyabildik. Keşke eski yapılarımızı muhafaza edebilseydik. Ama mevcut yapıları estetik bir şekilden elden geçirilip muhafaza edilmesi gerekiyor diye düşünüyorum. Yerel yönetimler de ilgili kurumlar da el atmalı. Batman’ın dışında kırsal bölgelerde de bazı tarihi mekan ve yerlerimiz var. Manastırlar, köprüler vs.

-İş sektöründe farklı meslekler için de konut veya iş merkezleri yapılmalı mı?

Konut alanları ile birlikte bu bahsettiğiniz yatay müstakil daireler ile birlikte bu kent hızlı ve gelişen bir şehir. Acilen toplu iş alanlarının bütün meslek gruplarının toplandığı yerlerin olması lazım. Misal mobilyacılar. Bir mobilyayada kaynakçılar sitesi olmalı. Toplu bir iş alanı olmalı. Kongre merkezi yada hurdacılar için neden bir toplu alan yok. Şehrin neresine gitsek bakıyoruz bir hurdacı. Bütün meslek gruplarının artık toplu iş alanlarında bir araya gelmesi lazım. Vatandaş da rahatsız. Bir mobilya alacak diyelim vatandaş. Aracını park edecek yer bulamıyor. ‘Burada in orada bin’ derken zaman kaybı oluyor. Trafik sıkışıyor, vatandaş yoruluyor. Toplu iş alanları yapılırsa herkes rahat eder. Hızlıca istediği şeye ulaşacak. Kentin trafiği rahatlar ve vatandaş da daha az yorulur.  Nasıl OSB varsa, toplu iş alanları da olmalı. Sebze-meyve hali yolu buna müsait. Biz orada oto galericiler sitesi yaptık. Şimdi de oto bakım ve servis için bir yer yapıyoruz. Bismil yolunda 3 tane oto galericiler Sitesi var ama oto bakım yeri yoktu. Hal yolu uygun bir yer…