**Yolumuz bu kez 80 yıllık tarihi Gar’a düştü. Bu coğrafyada petrolü keşfeden dönemin duayen petrolcüleri Diyarbakır’dan, Batman’a kadar uzanan tren yolculuğunda ne öyküler bırakmış...
**Batman’dan ayrılış, hüzün ve sevincin bir arada yaşandığı o Gar, aslında bu şehrin tarihini de anlatıyor. 1940’lı yılların ortalarında o Gar, nahiye olan bu yerleşim birimine çok önemli konukları getirmiş…
KİMLER YOLCULUK YAPMADI Kİ…
Tarihi neredeyse 80 yıla dayanan Batman DDY Garı tam bir tarihi mekan…
Allah mekanını cennet eylesin, bu yıl kaybettiğimiz TPAO’nun eski İdari-Sosyal Şefi Halid Edip Özcan’ın hazırladığı TPAO almanağında DDY garına konuk olan eski petrolcülerin de siyah-beyaz karelerine yer vermiş…
Düşünün o dönemler Batman ne ilçe ne belde ne de kasabaymış…
İluh Tepebaşı’nda 14 haneli bir köyden ibaretmiş dünün Batman’ı…
Her zaman söylüyoruz; bu şehri ‘şehir’ yapan dünün petrolcüleridir.
Eski petrolcüler farklı bir kültürü yerleştirdikleri Batman Garı’na 1940’lı yılların manzaraları Ankara ve İstanbul-Haydarpaşa Garı’ndaki manzaraların benzereymiş…
PETROLCÜLERİN DUYGULANDIKLARI GAR
Eski petrolcülerden Esat Can, dünün Batman Garı’nı duygu dolu bir yazı ile özetlemiş;
“TPAO Sitesinde 10-15 ve 20 yıl sıkılmadan, bıkmadan yaşamak ve ayrılırken… Bir yığın güzel anılarla ayrılmak ve yine hatırladıkça bazen dudaklarda bir tebessüm bazen de göz pınarlarında bir ıslaklık bırakmak… İnşallah bir gün sıra bize gelir, biz de gideriz…”
Batman Garı, ayrılışlarda hüzün ve sevinci bir arada taşırmış…
O dönemlerde Batman’a gelişlerde biraz endişe, biraz merak ve biraz da bilinmezlik oluşurmuş.
Fakat o tarihi Gar, anılarla dolu…
Bakın o dönemlerde yine Ankara’dan Batman’a yolculuk yapan eski petrolcülerden Doğu Tuna anlatıyor;
“Ankara’dan Diyarbakır’a geldim. Oradan da Batman treninin kaçta kalktığını öğrendik. Akşam üste Batman’a tren vardı. Hiç unutmuyorum, misafirhanede Mithat Tolgay yanıma gelip oturdu, Batman’la ilgili bilgiler anlattı. Tren, 5-6 saatlik bir gecikme ile geldi ve gece yarısına doğru Batman’a indik. İstasyonda etrafa baktım, her yer karanlık; ya şehrin elektriği kesikti, yada aydınlatma o kadardı. Fakat istasyondaki insanlarda bir koşuşturmaca vardı. Uzaktan bir yer görüyordum ama aydınlıktı. Mithat bey, trenden inince ‘yeşil otobüse bineceksin’ diye beni uyarmıştı. Yeşil otobüse bindim 5 dakika gittik. Bir binanın önünde durduk, misafirhaneydi sanıyorum. İndik aşağıya beni güleç yüzle Fevzi Yumaklı karşıladı. Üst kata çıktık, bavulumuzu bıraktık. Banyoya girdim, duş aldım. Dışarıdan da hafif hareket vardı. Tabak, çanak sesi geliyordu. Aşağıya baktım, aileler masada oturuyordu. Kahkahalar vardı. Şık bayan ve erkekleri gördüm. Böylesine bir ortamla karşılaşacağımı aklımdan geçirmemiştim. Batman, benden ilk puanı iyi olarak almıştı…”
TARİHİN KOKTUĞU GAR…
DDY Batman Garı’nda tek kelimeyle tarih kokuyor…
Petrolcülerin anlattığı hikayeler, raylar üzerindeyken gözümüzde canlanıyor…
Eski Devlet Bakanlarından Esat Kıratlıoğlu da Batman’a gelen konukları hep DDY Garında ağırladıklarını ifade diyor.
Bakın Kıratlıoğlu’nun da unutamadığı bir anısını sizlerle paylaşmak istiyorum. Kıratlıoğlu 40’lı yılların Batman’ını özetliyor bizlere;
“TPAO’da işe başlamıştım. Batman’ı merak ediyordum. Haritayı açıp baktım, Batman diye bir yer görünmüyordu. O dönemler pervaneleri uçaklar vardı. 25 Kişilikti, Diyarbakır Havalimanına zor bela indik. Batman DDY Garına gelince petrolcüler beni karşıladı. Batman’ın kampüsü sayılan TPAO tesislerindeki örnek lojmanlar, yüzme havuzları ve misafirhanesi bizi burada tutmuştu. Batman’daki arkadaşlarımın yüzde 90’ı Amerika ve Avrupa’dan buraya gelmişti. Batman, 40 ve 50’li yıllarda bir başka güzeldi. Bayramlarda ve yılbaşlarında tanınmış sanatçılar burada gece düzenlerdi. Gecelerimize çevre şehirlerden, Diyarbakır’dan da doktorlar eşleriyle gelirdi…”
Kısacası; DDY Batman Garı, dünden bugüne bu şehre önemli konuklar getirdiği gibi şehrin kültürünün oluşmasının ilk temellerini de burada atmıştır. O tarihi gara her gittiğimiz adeta tarih soluyoruz. Keşke burada bir müze yapılabilse. Enerji Bakanının Batman’a Petrol Müzesi sözü vardı. Bu müzeye DDY Batman Garı da dahil edilmelidir.
