ÇEDES, uzun ismiyle "Çevreme Duyarlıyım, Değerlerime Sahip Çıkıyorum Projesi” bazı çevreler tarafından çok farklı lanse edilerek büyük tepki gösterildi. Bazı medya kuruluşlarında çıkan yalan-yanlış haberlerle, değerler eğitimi açısından önemli katkıları olacak projeye olumsuz bir algı oluşturuldu.
ÇEDES Projesi; Milli Eğitim Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı ile Gençlik ve Spor Bakanlığının ortak protokol imzalamasıyla 2021 yılında uygulamaya konulmuştur. 2023-2024 Eğitim-Öğretim yılında ise her okulda en az bir değerler kulübü açılarak proje genişletilmiştir.
Projenin yayınlanan usul ve esaslarında amaç şu şekilde ifade ediliyor: Öğrencilerimizin “millî, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerimizi benimseyen, koruyan ve geliştiren fertler olmalarına” ayrıca çağın ve geleceğin becerileriyle donanmış, bu donanımı insanlık hayrına sarf edebilen, bilime sevdalı, kültüre meraklı ve duyarlı; millî, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerlerimizi kendi yaşantılarında inşa etmiş; akl-ı selim, kalb-i selim ve zevk-i selim sahibi, bedensel ve sosyal bakımdan dengeli bireyler olarak yetiştirilmesine katkı sağlamaktır.
Proje farklı çevreler tarafından büyük tepkiler yağdı ve öyle bir noktaya geldi ki ÇEDES ile ilgili hiçbir bilgisi olmayanlar dahi eleştirir oldu.
Projeye yapılan belli başlı eleştirileri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Değerler eğitimini pedagojik formasyonu olmayan din görevlileri verecek.
- Kulüplere, öğrenciler veli izni olmadan seçiliyor.
- Yapılan etkinlikler gelişigüzel yapılıp denetlenmiyor.
- Bilimsel-laik eğitimle uyuşmuyor.
Gelin şimdi bu eleştirilere projenin usul ve esaslarına göre cevap verelim.
- Değerler kulübü sorumlusu olarak din görevlileri değil, gönüllü öğretmenler görevlendiriliyor.
- Kulüplere katılım gönüllü öğrencilerin veli izni alınarak yapılıyor.
- Her ay belirlenen değer veya değerler ile ilgili örnek etkinlikler kulüp sorumlularına verilip haftalık olarak yapılan etkinlikler ilçe ve il proje koordinatörleri tarafından denetleniyor.
- Bazı sendikalar bilimsel-laik eğitimle uyuşmadığını söylüyor. Halbuki değerler eğitimi bilimsel-laik eğitimin benimsediği, eğitim ve öğretim programlarında okulöncesi eğitim kademesinde başlayan bir süreçtir. Onları rahatsız eden öğrencilerin cami buluşması etkinlikleri. Halbuki inancının gerektiği şekilde davranmak anayasal haktır. Örneğin kilisede veya manastırda kendi inancı gereği ve hakkı olarak Hristiyan çocukların bulunması onları rahatsız etmez. Bunun için yürüyüş ve basın açıklaması düzenlemezler. Ama söz konusu bir cami ziyareti veya çocukların namaz kılması olunca öfke patlamaları yaşar ve nefret kusarlar.
Daha öncede dile getirdiğimiz gibi ÇEDES tamamen gönüllülük esasına dayanılarak yürütülüyor. Gönüllü öğrenciler, veli izinleri doğrultusunda proje bünyesinde açılan değerler kulübüne dahil ediliyor.
Proje kapsamında aylık belirlenen değerler kapsamında çeşitli etkinlik ve uygulamalar yapılıyor. Aslında öğrencilere değerlerin kazandırılması gerektiği, eğitim ve öğretim programlarımızda yer almasına rağmen maalesef bu konuda çok eksik kalınıyor. Sınav ve konuları yetiştirme kaygıları yüzünden değerler eğitimi göz ardı ediliyor.
ÇEDES Projesi, bu ihmalkarlığın giderilmesi adına güçlü bir farkındalık oluşturuyor. Sadece bu yönüyle bile proje güçlü bir desteği hak ediyor. Proje kapsamında kurulan değerler kulübü, her hafta ayın değerine uygun etkinlikler gerçekleştiriyor. Yapılan okul içi ve okul dışı etkinliklerle öğrencilerin manevi ve kültürel değerleri benimsenmesi sağlanıyor.
Ben bu projeyi bir teneffüse benzetiyorum. Teneffüsün gerekliliğini hepimiz biliyorduk ama bir türlü dersi bitiremedik. Öğrencilerimizi gerçek hayatla, çevresiyle buluşturamadık. İşte ÇEDES öğrencilerimize bir teneffüs oldu, onları rahatlattı, bedensel ve sosyal bakımdan dengeli hale getirdi. Yapılan doğa gezileri, ağaç dikimi ve mahalle temizliği etkinlikleri ile çevreye duyarlılığını arttırdı. Yaşlı ve hasta ziyaretleri ile kalb-i selim; gezi, yarışma ve kitap etkinlikleri ile akl-ı selim bireyler yetiştirdi. Cami buluşmaları ile ruhlara dinginlik gönüllere ferahlık getirdi. Daha sayamadığımız birçok etkinlik ile öğrencilerimiz, projenin ismi gibi çevresine duyarlı ve değerlerine sahip çıkan bireyler olma yolunda büyük adımlar attı ve atıyor.
