*Eski Batman’ın kaybolup giden güzelliklerini, fotoğrafları ile bizlere kazandıran ilk petrolcüler ile efsane yöneticilerin yakınlarına teşekkür ediyoruz. 50’li Yıllarda kasaba, sonrasında kent… Batman iki hal’iyle de gönül çelen, baştan çıkarır. Hal’den anlayanların aklı hep eski Batman’da kalır…
*Petrol şehri Batman’ın eski hikayelerini, bu şehrin ilk günlük gazetesi Batman Çağdaş, sizlerle paylaşan tek gazete. Bu yayın organının 40 yıllık ömründe tanıklık yaptığı ‘dünden bugüne değişimi’ yansıtan kareleri çok kıymetlidir. Batman, her hal’iyle güzeldir…
KASABADAN AYDINLIK DEĞİŞİME
Bu şehrin tanımlanamaz eski fotoğraflarının her karesinde başkadır Batman.
Sürekli değişir.
Değiştirir.
Bu değişimde ‘Kara altın’ın katkısı büyüktür.
Ülkenin ilk Rafinerisi Batman TÜPRAŞ, Batman’ın suretini değiştirenler arasındadır.
Aydınlık bir değişimdir bu.
Batman, son yıllarda büyük göç alan illerin başında geliyor.
Elbette bu göç, petrol kentinin yapı ve yaşamsal fiziğini değiştirecektir.
Ve öyle oldu, o kadar ki, bırakın yarım yüz yıl öncesini belki de 5-10 yıl sonra çekilen fotoğraflarda bambaşka bir Batman görebiliriz.
Batman Çağdaş olarak Batman’ın ‘dünü ve bugününü’ yansıtan karelerini verdiğimizde, kara altın için 50-60 yıl önce Batman’a gelip yaşamlarını sürdürenler, bir zamanlar yaşadıkları kentte geçirdikleri evreleri onlara hatırlatmaktır.
Aslında yüz yıl deyimi Batman için çok eski olur. Çünkü Batman’ın kasaba ve şehir yaşamı 70-80 yılı kapsıyor.
BİR ZAMANLARIN GÜZELLİKLERİ
Eski Batman’da yaşanan bir çok güzelliği, insanları, daracık sokakları ve o kerpiç-taş evler yok artık.
65 Yıl önce Batman’ın eski çarşısındaki elektrik direklerine konuk olan leylekleri, Cumhuriyet meydanındaki Belediye’nin taşlı hizmet binası, Cumhuriyet alanındaki faytonların atlarının nal seslerini, demiryolu geçitlerindeki çan çan sesleri… Onların fotoğrafları belki de hiç çekilmedi. Çekilse bile eski petrol yöneticileri ile mühendislerinin çekmecelerinde unutulup sararıp gitti…
Sararan karelerde Batman’ın kasaba manzarasını görebilmek mümkün.
İçinden tren geçen bir kentin sakiniyken, tren sesini duymaz olandır o…
O eski tren sesini de arayacaksınız ama nafile.
BİR ZAMANLARIN MEYDANI
Yıl, 1967. Dönemin Batman Kaymakamı Orhan Aygen, Belediye Başkanı Sait Ramanlı ve dönemin Komutanı, 23 Nisan Bayramı’nda… Cumhuriyet meydanı etrafında kerpiç-taş ve derme çatma o eski yapılardan iz kalmadı.
Kalabalığa bakılırsa, bayram kutlamalarında Cumhuriyet alanında şimdi ki Ziraat Bankası’nın önünde dönemin yöneticileri bayrama katılan öğrencileri selamlıyor.
Her kentin bir tören meydanı vardır.
O meydanın müstesna yerinde de Atatürk heykeli bulunur.
Cumhuriyet alanında öğrenciler, Ulusal bir bayram için bir araya gelmiş.
Günümüzdeki şimdi ki gençler buranın Cumhuriyet meydanı olduğunu nereden bilsin?
YEREL YÖNETİMDE İLK BİNA VE BAŞKAN
1955’in Mart’taki seçiminden sonra Batman’ın ilk Belediye Başkanlığına Sait Ramanlı seçilecekti. Cumhuriyet meydanındaki taşlı konakta Elazığ-Maden’den geldikten sonra adaylığını bıraktığı Batman Belediyesi’nin ilk Belediye Başkanı olarak görevine devam edecekti.
Sadece manyetolu telefonun bulunduğu makam odasında Batman’ın ilk Belediye Başkanı merhum Sait Ramanlı, bu tarihi kareyle Batman’ın ‘yerel yönetim’le tanıştığının fotoğrafı oluyor aynı zamanda.
1957 Yılında dönemin Kaymakamı Altay Kancaal’ın yaptığı Cumhuriyet alanı, şehrin ilk ‘meydan’ı olarak tarihe geçirecektir.
Kısacası, tarihi fotoğraflara baktıkça aklımızda hep eski Batman kalıyor…
Sağlıkla kalın…
