*Batman’da ilk pasajların kuruluşu 1950’li yıllara dayanıyor. 1940’lı Yıllarda ülkenin ilk mini rafinerisi Meymune Boğazı’ndan Batman’a taşınınca, eski çarşı merkezindeki ilk pasajlar ile Tüpraş Rafinerisi’nin bulunduğu alan arasındaki mesafe yaklaşık 1 kilometreydi. Öyle ki, kent merkezi ile rafineri ve TPAO yerleşkesinin bulunduğu Site Mahallesi iç içe sayılırdı…

*Batman’da sanayi denilince akla ilk gelen yerlerden biri de eski Cumhuriyet Meydanı çevresindeki ek sanayi sitesidir. Efsane Belediye Başkanı Mustafa Ramanlı’nın Cumhuriyet ile Şirinevler Mahallesi’nde yaptırdığı sanayi çarşısı, sonradan havalimanına komşu oldu. Bu çarşılar zaman zaman taşınmalarıyla gündeme geldi ve gelmeye de devam ediyor…

ŞEHRİN DÜNÜ
Yoktan var olan, diğer bir tanımla Elmedina’nın küllerinden doğan şehir.

Bir şehir, ilk binaları, caddeleri ve ortak mekânlarıyla hafıza oluşturur ve geçmişi görünür kılarak, gelecek nesillere bu hafızayı sunar.

Yeni nesil de o bina, cadde ve mekânlarda şehrin dünü hakkında görsel bilgiye sahip olur; bu bilgiyle de baba ve atalarının ayak izlerini görür.

Böylece düne yabancı olmaz, bugüne tanıdık olur.

Bu yüzden sürekli eski mekânların korunması gerektiğini, mekanik ömürleri tükenen binaların da güçlendirmelerle, eskisinin ruhunu yansıtan bir şekilde renovasyonunun yapılmasının önemini yazıyoruz.

BATMAN’IN İLK PASAJLARI

Cadde ile 1. Cadde’yi birbirine bağlayan Batman’da kaç eski pasaj var derseniz; iki elin parmak sayısını geçmez.

1950’li Yılların başında, yani ülkenin ilk rafinerisinin temeli atıldığında kerpiç ağırlıklı yapıların olduğu o bölgede peş peşe pasajlar yapılmıştı:

Biçiciler, Şengünler, Güneşler, Ayhanlar, Dar Pasaj, Çiçek Pasajı ve diğerleri.

Aslında Batman’ın ilk iş merkezlerini bu ince uzun pasajlar oluşturuyor.

Cumhuriyet Meydanı’nda da bu pasajlara Japon, Çankaya, Gör ve Öncüler İş Merkezi’ni de eklemek mümkün.

1960 ve 70’li Yılların o modern pasajları şimdi kaderine terk edilmiş.

Bazıları kuyumcu iş merkezlerine dönüşmüş, bazıları da kaybolmaya yüz tutan mesleklerin adresi gibi olmuş;

Eski ayakkabı tamircileri, tek tük terzi ve birkaç tane de çayhane, Batman’ın o eski pasajlarında yıllara direniyor.

O yarım asır öncesinin pasajlarından geçerken, Batman’ın bir zamanlar filozofları olan Brako, Mere Reş, Şemo Pıv gibi eski Batmanlıların belleklerinde yer edinenlerin ayak izlerinin peşinden de gidiyorsunuz bir yerde.

Bu şehrin efsanelerini de o dar pasajlardan öğreniyorsunuz.

KÜÇÜK SANAYİ SİTELERİ

1960-70’li Yıllarda şehrin içinde bulunan eski sanayi çarşıları, çirkin bir görüntü oluştururdu. Daha doğrusu, modern bina ve yeni yerleşkeler karşısında eski özelliğini yitirirdi.

Dönemin yerel yöneticileri, 1970-80’li yıllarda şehirde hem gürültü kirliliği hem de çirkin bir manzara oluşturan o siteleri şehir dışına çıkarmıştı.

Fakat son 30-40 yılda hızla gelişen petrol şehrinin ana girişinde hâlen ek sanayi siteleri var ve bu eski siteler de ne yazık ki çirkin bir görüntü sergiliyor.

Evet, sanayi hizmetlerinin verildiği binaların plansızlığı ciddi sıkıntıya yol açıyor.

Aslında yerel yönetimler, mevcut siteleri kurulma aşamasındaki yeni OSB’lere komşu olacak sitelere entegre edebilecek veya yakınlarında bir yerlere yapılabilecek projeleri hayata geçirmeli.

Birkaç kez eski sanayi sitelerinde oturan esnafların talepleri masaya yatırılmıştı ama şu ana kadar sonuç alınamamış ve bu konunun üzeri örtülmüş gibi.

SANAYİLERİN GELECEĞİNİ KONUŞMAK

Batman’da yeni Organize Sanayi Bölgelerinden söz ediliyor, konuşuluyor.

Zaman zaman bu OSB’lerle ilgili iş insanlarıyla toplantılar yapılarak fikir alışverişinde de bulunuldu.

Yer tahsisinin yapıldığı şu günlerde, OSB’lerin yanı sıra yeni siteler için nasıl projeler hayata geçirilecek?

Evet, Batman’da her geçen gün OSB ve sitelere talep artıyor.

Kuşkusuz bu büyüme, beraberinde bazı ihtiyaçları getiriyor.

Kurulması planlanan OSB ve sanayi sitelerinin sağlıklı bir şekilde hizmet alması ve esnafın da daha iyi şartlarda hizmet sunması için yeni sitelerin dönüşümüyle ilgili hazırlık yapılmalı.

Tabii ki projeler netleştikten sonra ilgili esnaflarla konuşularak tüm yönleriyle masaya yatırılması gerek.

Umarız, bu çalışmalar Batman’ın eski sanayi sitelerinin dönüşümüne yardımcı olur.

Sağlıkla kalın.