İluh Deresi, ilimizin güneybatısından başlayarak batısına doğru uzanan 15.5 km uzunluğunda ve kurumuş olan deresidir. Dere, Batman şehir merkezini adeta ikiye ayırmaktadır. Bugün Batman’ı bilen hemen hemen herkes derenin isminin tarihçesinden ve doğal uzanışından ziyade onu daha çok bir çevre sorunu olarak hatırlamaktadır.
İlimiz belediye olduğu günden bu yana istinasız her belediye başkanı ve ekibi kendi dönemlerinde derenin çevre sorunu ve çözümü için söz vermiş ve beyanlarda bulunmuşlardır. Derenin özellikle belediye mücavir alanı içerisinde kalan 6,2 km’lik kısmı ile ilgili 1975’ten bu yana özellikle evsel atıkların atılması ve TPAO rafinerisinin pis sularının akıtılması ile büyük bir çevre sorunu haline gelmiştir. 2006 yılında ilimizde meydana gelen sel olayı sonucunda dere taşmış ve 12 insanımız canını yitirmiştir. Bugün de zaman zaman dere taşmakta ve geçtiği 12 mahalleyi pis kokusuyla ve kirli görüntüsü ile rahatsız etmeye devam etmektedir. Bu sorunların çözümü ile ilgili olarak bir önceki dönemin Belediye Başkanvekili Sayın Serhat TEMEL ve ekibi tarafından 2009 yılında ‘’ İLUH DERESİ REHABİLİTASYONU VE KENTSEL DÖNÜŞÜMÜ’’ adı altında bir proje hazırlanmış, Proje 2010-11 yıllarında Batman’ımızın eski vekillerinden olan Sayın Mehmet Emin EKMEN ve Ahmet İNAL ile Kent konseyi Başkanı Sayın Süleyman NOYAN tarafından maliye bakanımız Sayın Mehmet ŞİMŞEK ile de Ankara ‘da müzakere edilmişti. Bakanımız konuyu dönemin başbakanına ileteceğini söylemişti. O günden bu yana derenin ıslahı için herhangi bir çalışma yapıldı mı? Yapıldıysa ne aşamada? gibi soruların cevaplarını merakla bekliyoruz. Sorunun çözümü ve çözümün hangi durumda olduğu ile ilgili bilgi almak için bir hemşerimiz Orman ve Su İşleri Bakanımız Sayın Veysel EROĞLUNA bir twiteer atmıştı. Bakanımızın tweete cevaben söylediği’’ İluh Deresi ıslahı için istikşaf çalışması yapıldı ve rapor onaylandı, proje 2014 yatırım programında. Batman’a selam.’’ demesinden bu yana bir tek Belediye başkanımız Sayın Sabri ÖZDEMİR konu ile ilgili olarak bir toplantıda ‘’ İluh Deresinin ıslahı için istimlak ödeyecek durumda değiliz’’ beyanı vardır. Gelişen ve büyüyen Batman’da İluh Deresi çevresel sorunu daha ne kadar yüreğimizi yakmaya devam edecektir? Bu sorun sadece belediye ile çözülecek sorun değildir. Bu konu ile ilgisi olan TOKİ ve DSİ’nin de bir an önce sorunun çözümüne dahil olması ve elbirliği ile bu sorunu çözüme kavuşturması gerekir.
Çözüm bekleyen bu sorun, havaların ısınması ile beraber etkisini daha da fazla gösterecek, Derenin kokusu ve görüntüsü bizleri bir hayli rahatsız edecektir. Sorunun çözümüne katkıda bulunmak için, Batman Çevre Gönülleri Derneği de, 2013 yılında TPAO’nun atıkları ile ilgili AİHM’e başvurmuştur. İluh Deremizle aynı doğal özelliklere sahip olan Eskişehir’in Porsuk ve Gaziantep ilimizin Alleben dereleri zamanında benzer çevresel sorunlarla boğuştukları bilinmektedir. Bu her iki derede de uygulanan projeler sayesinde bu dereler, bulundukları şehirleri adeta ‘’Venedik vari’’ yapmıştır.
2012 yılında çıkarılan kentsel dönüşüm kanunu ile bu sorunun çözümü daha da kolaylaşacaktır. Kanun yardımı ile Derenin geçtiği güzergahların etrafı 100 metre genişlikte boşaltılmalı, etrafı yeşil alana dönüştürülmeli; Daha sonra ise dereye can verecek olan suyu Batman Çayı’ndan sağlamalı, içine balık atılmalı ve böylece mükemmel bir turizm alanına dönüştürülmelidir. Tabi bunlar yapılırken de, dere etrafında oturan insanların mağduriyetine dikkat edilmelidir. Bu konudaki taleplerimiz çok büyük ve önemlidir. Batman’ımıza yaraşır böyle alanları görmek, buralarda yaşamak, Batman’a gönül vermiş her insanımızın en doğal hakkıdır. Bu vesile ile hepimiz, bu temennilerimizin gerçekleşebilmesi için bu işlerin takipçisi olmalıyız. vesselam….
