Hafta onu piknik alanlarının keyfini mangalcılar çıkarır.

Pişirilecek et, sucuk ve tavuk hazırlanır.

Mangallardan dumanlar tüter.

Mangallarda pişirilen etler arasında sakatatlar da ilk sıradadır.

Pişirmesi kolay, lezzeti farklıdır.

Kalp, böbrek, karaciğer….

Türk kültüründe bir de

KOKOREÇ olmazsa olmaz.

Bir de tantuni.

Ancak bölgemizde kebap kültürü hakimdir.

Şanlı Urfa’nın, Diyarbakır’ın ve

Mersin’in ciğer kebapları meşhur.

Lavaş ekmeği arasına ciğer, biraz kırmızı soğan,sumak, isot...

Oturak denilen küçük sandalyelerde yeme keyfi kimsede olmaz.

SOKAK YEMEK KÜLTÜRÜ

Kentlerde adı meşhura çıkmış kokereçciler vardır.

Yine de bazı köşe başlarında kokereç tezgahları kurulur.

Dumanı tüte tüte, kokusu insanı mest eder.

Bazen öğle vakti, çoğu kez de  akşamüstleri çevrilir kokoreçler.

Kelle paça,işkembe, dil çorbaları.

Hele bir de kestirmeli olursa.

Beyin söğüş tercih edilen bir atıştırmalık.

İyi pişmiş bir sakatat etine kim dayanabilir.

Pek çok yörede sakatat sevilir.

Biraz da ekonomik olmasından sakatat etleri tercih edilebiliyor.

Sakatat denilince; hayvanlardan elde edilen yenilebilir iç organlar.

Genellikle sığır, koyun-keçi, tavuk, ördek, kaz gibi hayvanlardan.

Mesela Kars yemek kültüründe kaz ciğerinin alası yemekler.

Sakatatlar karaciğer, kalp, beyin, dil ve böbrekler gibi organlardan elde edilir.

Bir de kemiklerin kaynatılması ile elde edilen kemik suyu

-kemik iliği- da iç organ sayılır.

Şifa niyetine içilir, çorbalara katılır.

Bazıları ise kızartılmış tavuk derisini çok sever.

Akşamları Pilavcıları rastlıyorum bazen gezerken Karşıyaka’da.

Sattıkları şey pilav yanında ya ciğer ya da tavuk…

Sokak yemekleri kültürü bu yönde gelişecek gibi.

Güneydoğu Asya ülkelerinde tam bir sokak yemekleri kültürü hakim.

Kendin pişir, kendin ye kabilinden.

Sakatatların Faydaları

Kim istemez pirzola, biftek veya but gibi parçaları?

Bunlar yerine mangalda karaciğer ve kalbi neden yapalım?

Birkaç nedeni olabilir;

1. Uygun Fiyatlı Besin Açısından Zengin

Sakatatlar genellikle protein, demir, B12 vitamini, A vitamini, kolin ve çinko gibi temel besinler açısından zengindir. 

Mesela pilavlara eklenen tavuk ciğerinde yeterince demir vardır.

Bu değerli besinleri alırken, muhtemelen daha tipik et parçalarına göre daha ekonomik olması tercih edilir..

2. Sürdürülebilir Bir Beslenme Biçimi

Çoğu kültürde organ etleri yenmez.

Hatta çöpe atılır.

Bunun yerine haftada sadece iki kez geleneksel et yerine sakatat yemenin, genel olarak et için daha az hayvanın yetiştirilmesi gerekeceğinden havadaki karbon emisyonlarını önemli ölçüde azaltacağı ileri sürülüyor.

Küresel ısınma azaltmaya katkı.

3. Leziz

Genel olarak, organ etleri geleneksel tükettiğimiz etlerden daha zengin, daha özel bir tada sahiptir. 

Mesela yüreğin yağsız olduğu ve hafif bir av eti tadına sahip olduğunu herkes biliyor.

Sakatatların Dezavantajları

Sakatatlar çoğu kişi için sağlıklı beslenmenin bir parçası olabilir, ancak dikkate edilecek birkaç husus var.

1. Kolesterol Açısından Yüksek

Birçok sakatat, etek biftek veya tavuk göğsü gibi proteinlere kıyasla daha fazla kolesterole sahiptir.

Kolesterolü yüksek yiyecekler yemeden önce düşünmeliyiz.

Son çalışmalara göre; kalp sorunları veya yüksek kolesterolü olanlar, muhtemel sağlık risklerinden kaçınmak için bunlar ölçülü bir şekilde tüketilmelidir.

2. Gut Hastalığını Kötüleştirebilir

Gut hastalığınız varsa et yemenizi azaltmanız gerekir.

Sakatatlar da dahil olmak üzere etin gut hastalığınızı daha da kötüleştirebilecek bileşikler olan purinler içermesinden kaynaklanır.

GIDA GÜVENLİĞİ

Sakatat bazen güvenli olmayan veya sağlıksız koşullarda işlendi ise atık muamelesi görür.

Kasaplar ve marketler gibi işletmeler tarafından satılan ürünler için durum böyle değildir.

Son olarak, sakatatlar için de biftek veya tavuk göğsünde olduğu gibi gıda güvenliği önlemlerini aynen uymalısınız.

Yani, doğru şekilde pişirmeye özen gösterilmeli.

Yoksa gıda zehirlenmesi gibi durumlarla karşılaşabiliriz.