<p class="western" style="margin-bottom: 0cm"></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"></p> <u><strong> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"><font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">Arif Arslan’ın yazı dizisi 3</font></font></p> </strong></u> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"><font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">*Batman’da sadece 12 bin yıllık Hasankeyf yok olmayacak. Bir dönemlerin çok renkli topluluğun yaşadığı eski yerleşim birimleri de sulara gömülecek.</font></font></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"><font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">DERA DİR HIRBE HÖYÜĞÜ…</font></font></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"><font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">2015’in sonlarına doğru su tutulması planlanan Ilısu barajı, bu coğrafyanın ‘tarih hazine’sini suların derinliklerine gömecek. Akarsuların altında kalacak höyüklerin öneminin farkına varan arkeolog Algaze, Garzan çayı yatağındaki önemli yerleşim birimlerinin bir açık hava müzesi gibi olduğun dikkat çekiyor. İşte kaybedeceğimiz birkaç höyük daha… </font></font></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"><font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">Dera Dir Hırbe höyüğü ‘Cehşane’ deresinin kuzey yakasında yer alıyor. Dere ile sırt arasında köy yolu uzanıyor. İki ayrı alandan daha Doğu’da, köye yakın olanı bugün tarla olarak kullanılıyor. Yoğun tarla sürümü alanı tahrip etmiş, sürülme sırasında çıkan taşlar toplanarak öbeklenmiş. Yer yer taş öbekleri ve çevirme/mezar yeri olmakla birlikte mezar taşı yok. Çanak parçası çok seyrek.</font></font></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"><font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">Büyük olasılıkla köyün eski yerleşimi ve mezarlığı. Mor Gabriel Manastırı’nın kaynaklarında Süryani Köyü, ancak kilise ile ilgili bilgi yok.</font></font></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"><font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">MEZRİK HÖYÜĞÜ…</font></font></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"><font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">Yazıhan (Mezrik) höyüğünden kısa bir tarih kesiti; </font></font></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"><font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">Arazi kısmen tarla, kısmen bağ, kısmen de mera olarak kullanılıyor. Yoğun tarımsal faaliyetten ötürü höyükteki çanaklar çok dağınık. Çanak parçalarının yaklaşık dağılım alanı bir kilometreyi buluyor. Höyükte ortaçağ malları bulunmuş. Bu bölgedeki dağınık konumlu evlerin kalıntıları.</font></font></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"><font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">HICRE (YOLKONAK) HÖYÜĞÜ</font></font></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"><font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">Beşiri yöresinde Ezidi’lerin ağırlıklı olarak yaşadığı Hıcre höyüğünün tarihini Algaze, şöyle özetliyor;</font></font></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"><font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">Kayalığın içine açılmış, 0.50 m kalınlığında kireç harçlı hafif kubbemsi bir örtü ile kapatılmış. Konglomera kayanın içi düzeltilerek oluşturulmuş haznenin iç boyutları, defineciler tarafından tahrip edildiği için belirlenemedi. Haznenin yakınında, yaklaşık 200 metre çapındaki bir yerleşmeye ait, duvar ve mekan kalıntıları görülmekte. Roma su yoluna ait toplama haznesi ve yolu, hangi yerleşime su götürdüğü saptanamadı. </font></font></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"><font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">DELLANO TEPE HÖYÜĞÜ</font></font></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"><font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">Bu yerleşme alanın ‘Kevri Kul’ su yolunun bulunduğu kayalığın benzeri olduğunu söylüyor Algaze;</font></font></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm">“<font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">Bugün bu alan tarla olarak kullanılıyor. Çok sayıda dağınık taş var. Çanak, tepede yoğun, çevrede seyrek. Roma dönemi ve Ortaçağ’a tarihleniyor. Ancak iki parça çakmak taşı altta veya çevrede paleolitik olduğuna dair işaret ediyor.</font></font></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"><font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">1.600 metreye yayılan alçak yükselti üzerindeki milli tepelerden birinin üzerindedir. Baş taşları kayıp toplama taşlarla çevrili mezar yerleri var. Mezarların hemen hepsi kazılmış. Zaman zaman küpler de çıkmış. Kaçak kazılmış mezarlarda kemikler yok. Mezarlığın Ezidi’lere ait olduğu söyleniyor.”</font></font></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"><font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">AVİSKE TEPE HÖYÜĞÜ</font></font></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"><font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">Aviske (İkiköprü) Tepe höyüğünde çanak ağırlıklı eserler dikkat çekiyor: Algaze bu höyüğü de şöyle özetliyor; </font></font></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm">“<font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">1990’larda Beşiri-Kurtalan yolu genişletilirken, höyüğün yaklaşık dörtte üçü kesilmiş. Oldukça tahrip olmuş höyük tarla için düzeltilmek isteniyormuş. </font></font></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"><font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">Çanak çömlek verilerine göre, Roma döneminin ağırlıklı olduğu eski höyük, tarla diye düzeltilince bazı tarihi eserler de hasar görmüş. </font></font></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"><font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">ASMADERE’DE EZİDİ ZİYARETİ</font></font></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm"><font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">İkiköprü-Asmadere köyünün Ezidi toplulukları için belgelenmesi gereken bir adres olduğuna işaret ediyor Algaze;</font></font></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm">“<font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">Asmadere’de köşeleri yuvarlak dönüşlü dörtgen taş bir çevirme var. Yakınındaki doğal yassı kireç taşlarının herhangi bir işlevi olup olmadığı bilinmiyor. Defineci çukurlarından biri kayalığın iyice derinine kadar kazılmış.</font></font></p> <p class="western" style="margin-bottom: 0cm">‘<font face="Arial, sans-serif"><font style="font-size: 11pt">Türbe’ olarak işaretlenen yer daha kuzeybatıda. Ezidi ziyareti. Bölgede bugün az kalan Ezidi topluluklar açısından daha ayrıntılı belgelenmesi gerekiyor.”</font></font></p>