Toplumsal, ailesel baskı, değer, inanç ve öğretiler sonucu; itiraz etmemeyi, uyum sağlama, onaylamak adına “evet” demeyi öğreniriz. “Hayır” demenin saygısızlık, söz dinlememe, karşı gelme, uyumsuzluk olarak değerlendirildiği çevrede yetişmek “hayır” demeyi zorlaştırır.
Çoğu insan ait olduğu sosyal çevre, arkadaşları, iş yaptığı insanlar ve ailesi tarafından sevilmek ister. Başkalarının gözünde kibar, uyumlu, iyi niyetli biri olarak görülmeyi arzulayabilir. Kendisine yöneltilen her talebi mümkün olduğunca karşılamaya çalışabilir, bunun için zorunlu hissedebilir.
Hayır diyebilmenin temelinde birtakım korkular yatar:
-Sevilmeme korkusu,
-Kaybetme korkusu,
-Reddedilme korkusu
Hayır demekten çekinenlerin zihninde çoğunlukla şu kaygılar ve sorular oluşur:
-Hayır dersem beni sevmeye devam eder mi?
-Nasıl hayır diyeceğim?
-Ya birini üzersem?
Hayır diyememek elbette bir kişilik bozukluğu değildir. Ancak şu var ki, hayır diyemeyenler sınırlarının ihlal edilmesine izin verdiği ölçüde benlik kaybına maruz kalır ve birtakım psikolojik sorunlar deneyimliyor hale gelir.
Sınırlarınız derinleşerek ihlal etmeye devam ettiği sürece yaşayabileceğiniz belli başlı fiziksel ve psikolojik rahatsızlıklar söz konusudur. Kekemelik, boyun ağrıları, bel ve boyun tutulmaları, mide bulantısı, mide kasılmaları, gastrit, strese bağlı saç ve deri döküntüleri, öfke patlamaları, panik atak, manik depresiflik gibi. Sınırlarınızı oluşturmanız ve sınırlarınızı kararlı bir şekilde korumaya almanız fiziksel ve psikolojik sağlığınız için çok etkilidir.
Nasıl Hayır Dersiniz?
-Şablonlardan kurtulun (Hayır demeyi öğrenmek için nelere hayır diyemediğinizi bulmalısınız. Sizi rahatsız eden durumlar, aşırı beklentileri gibi)
-Otomatik düşünceleri bırakın.
-Önceliklerinizi belirleyin.
-Zaman yönetimi
Gün içinde yetiştirmeniz ve yapmanız gereken birçok şey vardır. Bazı durumlarda kendiniz, hobileriniz ve özel hayatınıza vakit ayıramayabilirsiniz. İnsanlara hayır demediğinizde kendi kişisel ihtiyaç ve isteklerinizden vazgeçmek durumunda kalırsınız. Hayır demek size zamanınızı yönetebilme becerisini kazandırır.
Neden hayır demeniz gerektiğini belirledikten sonra sıra harekete geçmekte:
-Dürüst ve net olun.
-Zaman kazanmaya çalışmayın
-Kendiniz için zaman isteyin.
-Bahane üretme dürtüsüne direnin.
-Kararınıza sahip çıkın.
-İstekte bulunan ile yeni bir takvim yapın.
-Kaybetme kokunuzla yüzleşin.
-Özgür olun. Hayır demek sizi özgürleştirir (Kendiniz için gerçekleşmesini istediğiniz her seçenek sizin kendinize layık gördüğünüz değerdir.)
