Dolardaki yükselişin akla ilk getirdiği 2001 krizi...
Peki 1994 ve 2001 krizinin ortak yönleri var mı?
Öncelikle dolar artışı dünyanın birçok noktasında hakim ve geçtiğimiz hafta içerisinde dünyada en çok dolar artışının olduğu ikinci ülkeyiz. Eğer Türkiye dünyada ki artışa paralel olarak yükseliş gösterseydi yüzde 12 yerine yüzde 6 oranında dolar artışı olacaktı.
Doların yükselişi krizi direkt işaret etmez fakat son aylarda ki ciddi artış kriz riskinin tetikçisi olabilir mi acaba?
Öncelikle bir krizin meydana gelmesi için reel ekonomik hayatın darbe alması gerekmektedir. Türkiye bu türden bir krizi dünyada da olduğu gibi 1994 ve 2001 yıllarında görmüştür.
ABD ekonomisi esastır. ABD ekonomisinin iyi olduğu zaman dünyada bir krizin meydana gelmesi söz konusu değildir. ABD için işlerin kötü gitmesi yaraları olan ülkelerinde ekonomisinin kötüye gideceğinin göstergesidir.
Örneğin çoğu insan Türkiye ekonomisinin 2001 yılında bir anayasa kitapçığının fırlatılması ile darmadağın olduğunu söyler fakat işin iç yüzü başka bir durumu kapsar. 2000'lerin sonuna doğru ABD ekonomisinin resesyona girmesi ile sadece Türkiye değil dünya kısmi darbeler almıştır.
Dolardaki yükseliş devam edecek mi?
Dünyada dolardaki yükseliş tek sebebe dayanır; FED'in faiz artırma duygusu!
Dünya genelinde 2 haftalık periyotta yüzde 5 oranında dolar artışı beklentisi var. Fakat Türkiye'de işler karışık olduğu için bazı durumları incelemek ve beklenti halinde olmak sıkıntılı bir durum.
Türkiye'nin dengesi farklı olduğu için ABD esasından öte durumlarda dolar ve borsaya kısmi etki gösterebiliyor.
Bir ülkenin yetkin isimlerinin yaptığı konuşmalarda etki gösterebilir!
Tehdit vari konuşmalar...
Merkezi görmezden gelme...
Yatırımcılara güven duygusu...
Bu ve bu benzeri durumlar etkiseldir.
Dolar artışı borcu olan birçok kişiyi derin yaralamış ve ülkede ki yatırım sahasını daraltmıştır. Dolar seçim öncesi böyleyken seçim sonrası dengelerin değişmesi ile nasıl olacağı merak konusu!
Birçok ekonomist doların 3.00 göreceğine dair açıklamalar yapıyor ve işin açıkçası o duruma geldiği takdirde kriz öncesi bir durum mahiyeti taşıyacağını düşünüyorum.
Yarınınızın, bugününüzden daha iyi olması dileğiyle hoşçakalın...
