*Hasankeyf Belediye Başkanlığını 4 dönemdir yapan Abdulvahap Kusen, tarihi ilçenin dokusunu en iyi bilenlerden. Çocukluğunun geçtiği Hasankeyf’te şu günlerde önemli eserler taşınıyor ama Başkanın gönlü o eski Hasankeyf’te.
*Hasankeyf şu günlerde hızla kabuk değiştiriyor. Önce Zeynel Bey türbesi kümbeti yeni yerleşim birimine ‘merhaba’ dedi, ardından tarihi hamam, şimdi de Sultan Süleyman Koç Minaresi. Bir kaç gün içerisinde de İmam Abdullah Zaviyesi, Orta kapı ve El-Rızk Minaresi taşınacak.
HÜZÜNLÜ BAŞKAN
Tarihi ilçe Hasankeyf Belediye Başkanı Abdulvahap Kusen, hüzün ve sevinci bir arada yaşıyor.
Eski Belediye binasının arkasında Sultan Süleyman Koç külliyesi ile minaresi var. Hemen karşısında Kızlar Camii duruyor.
Şu günlerde hemen herkesin gözünün üzerinde olduğu 611 yıllık Sultan Süleyman Koç Minaresi’nde hızla küçülme devam ediyor.
Bu şaheser yapıtın üzerindeki kitabeyi bize gösteriyor Belediye Başkanı Abdulvahap Kusen;
‘’Tek endişem bu şaheser yapıtın üzerindeki önemli motiflerin zarar görecek olmasıdır. Mimar kontrolünde taşları söküp numaralandıran ekibi arada bir uyarıyorum. Bu motiflerin taşıma esnasında zarar görmesin diye. Örneğin minare üzerindeki kitabenin bir bütün olarak yerinden alınması gerek. Bu motiflere bir şey olursa içim sızlar. Şimdi ki teknolojinin yanından geçemediği bu güzel yapıta bakın, tam 611 yıldır ayakta. Kim böyle bir eseri günümüze kadar taşıyabilir…’’
Sultan Süleyman Koç külliyesinin geniş alanında yürüyoruz Başkan Kusen’le.
O yürürken bize külliye binasının olduğu alanın bahçesini, havuzunu, sokaklardan geçen su arklarını ve kanalizasyon sistemini gösteriyor.
Başkan Kusen, geçmişi özetlerken bir gerçeğin altını da çiziyordu;
“-Biz çocukken ne büyüklerimiz ne de yakınlarımız ‘tarihe zarar veriyorsunuz’ diye bizi uyarmadılar. Bu bölgede maalesef 70’li yılların sonunda konutlar için alan açılırken tarihi doku da büyük zarar gördü. Hala yeraltında bir kazı yaptığınızda karşınıza oda ve farklı eserler çıkabiliyor. Sultan Süleyman Koç, bu bölgeye müthiş eserler kazandırmış ama kaçta kaçı ayaktadır o’nu bilemiyoruz.”
“ORTA ÇAĞ’IN EN GÜZEL ŞEHRİYDİK”
Hasankeyf’in 4 medeniyete ev sahipliği yaptığını da anımsatmadan edemiyor Başkan Kusen;
‘’Bakın Hasankeyf’te tüm medeniyetlere ait eserleri görebilmek mümkün. Arkeolojik kazılarda önemli bulgular gün yüzüne çıkarıldı ama daha ne kadarının yer altında olduğunu bilemiyoruz. Başkanlığımın ilk dönemlerinde eski Belediye binasının yakınında açılan fosseptik çukurundan önemli tarihi eserler de çıkmıştı. Onların bir bölümünü eski Belediye binası bahçesinde sergiledik. Buradan taşındık. Haliyle bu eserleri de yeni yerleşim birimine götüreceğiz. Daha önce Hasankeyf’e özgü mozaikler de bulunmuştu. Bu mozaik parçalarının bir kısmı gün yüzüne çıkarıldı. Hasankeyf’te önemli eserlerin olduğuna inanıyoruz.”
Sultan Süleyman Koç külliyesi, camisi, şadırvanı, çeşmesi ve külliye binasının olduğu bölgeleri de gezdiğimizde Başkan Kusen’in, dikkat çektiği önemli detaylar vardı.
Ses akustiği, binanın serinliğini sağlayan su testileriyle, demir yerine kullanılan kamışlar o tarihi eserlere tabiri caizse hayat vermiş.
Doğanın yıkamadığı eserlerin bir bölümü şimdi de yerinden kaldırılıyor.
Hasankeyf Belediye Başkanı Kusen, hüznü ve sevinci bir yaşıyor:
“-Elbette bazı eserlerin su altından kurtarılmasına çok ama çok seviniyoruz fakat çocukluğumuzun geçtiği o cadde ve sokakları bir daha görmeyeceğiz diye de üzülüyoruz çünkü hep tarihle iç içe yaşadık. Bize zor gelecek ama yeni yerleşim biriminde bizi yeni bir hayat bekliyor.”
ESKİ YERLEŞİM BİRİMİNDEN AYRILIŞ
Hasankeyf’in eski yerleşim birimi son günlerini yaşıyor.
Bu yılın sonuna kadar taşınması gereken eser ne varsa ‘kültürel parka’ götürülecek.
710 Konut için de geri sayım başladı.
Hasankeyfliler artık yeni yerleşim birimine gitmenin hazırlığında.
Raman Dağı eteğindeki yeni yerleşim birimi farklı bir yer.
Kara altın petrole komşu olan Hasankeyf, tarihin gölgesinden uzaklaştıkça o eski otantik manzarası da elbette olmayacak.
Kültürel parka yakın bölgede Dicle Nehri üzerindeki eski köprüye benzer bir köprü yapılmış ama bu köprünün altından su geçer mi geçmez mi bu da bilinmiyor fakat Hasankeyf’in figürleri olan eserlerin kültürel parkta yaşatılacak olması Hasankeyflilere teselli olmuş.
Aslında Hasankeyf için yazılacak, çizilecek çok şey var.
Eserlerin tümü bir taşınsın da Hasankeyfli yeni konutlara yerleşsin de o zaman eski yerleşim birimini arar mı aramaz mı o vakit duygularını almak daha doğru olur.
Hasankeyf’in tarihi çarşısında yıllardır esnaflık yapanlar önemli bir ayrıntının altını çiziyor:
“-Bir dönemler 400 dokuma tezgahımız vardı. Şimdi o tezgahların hiç biri yok. 2 kez yer değiştiren Hasankeyfli bakalım yeni yerinden memnun kalacak mı?’’
Kısacası, Hasankeyf’te şu günlerde hüzün ve sevinci bir arada yaşıyor…
