Son günlerin tartışması.
Batman Çağdaş Gazetesi
bu konuyu hep gündeme taşıdı.
Batman Çayı kıyısına
OSB değil sanayi siteleri
Kurulacak olması meselesi
Batman çayı kenarına ne OBS
ne de sanayi sitesi olmalı.
Ve Batman çayı
eski zamanlarındaki gibi
hep mavi akmalı ki
hatıralarım canlı kalsın.
Hepimiz farkındayız
su olmasaydı hayatta kalamazdık.
ÇAY BOYU PİKNİĞİ
Batman günlerim.
Batman’ın bir adım ötesi
Sason dağlarından doğup gelen
Batman Çayı,
Öte yanda gürül gürül akan
Garzan çayı.
Ve nazlı nazlı akan
Hasankeyf’e selam verip giden Dicle.
Malabadi köprüsünün altından
hışımla akan Batman çayı
son yıllarda barajı ile dizginlendi.
Bütün bunlar olup bitmeden önce
çay kıyıları piknik alanımızdı.
Bir nefes alırdık ilk yaz aylarında.
BATMAN ÇAYI, SADECE ÇAY DEĞİL
Evet akarsular ve çaylar
bir memleket için çok önemlidir.
Evsel ve endüstriyel amaçlar için
su temini kaynaklarıdır.
Batman çayı,
Batman barajı örneğinde olduğu gibi
hidroelektrik enerji üretimi için
doğal alan sağlar.
Sulama kaynakları sağlaması yönüyle
eski uygarlıklar nehir vadilerinde gelişmiştir.
Batman çayı su baskınları sırasında
Elmedina antik kentini haritadan silinmişti.
Son Elmedia’lı Tahir Örüt’ün röportajında.
Çaylar ve akarsular
iç su taşımacılığında önemlidir.
Eski dönemlerde keleklerle
bir kıyıdan öbür kıyıya…
Dünyada ve Türkiye’de pek çok nehir
turizm amaçlı kullanılmaktadır.
Örneğin Eskişehir içinden geçen Porsuk çayı.
Şimdilerde Hasankeyf Baraj gölü
Su sporları turizm beldesi.
Nehirler, doğal güzellikleri ve desteklediği
macera sporlarının sayısı nedeniyle
turistlerin ilgisini çekmektedir.
Kayıkla gezme, balık tutma, yüzme,
kuş gözlemciliği, kano ve
rafting bunlardan bazılarıdır.
Bazı nehirlerin ise Ganj ve Nil gibi
dini değerleri ve efsaneleri vardır.
BATMAN ÇAYI KUM YATAĞI
Geçmiş yıllarda
Batman ve Garzan çayı yatakları
çok genişti.
Her yıl çaylar dağlardan
verimli alüvyonlar getirir ve
taşkın sırasında bunları
taşkın yataklarına bırakırdı.
Bu taşkın yatakları
son derece verimliydi.
Buralarda yetişen karpuzların
tadına doyum olmazdı.
Bu gün de bu alanlar
verimli alüvyon ovaları şeklinde değerlendirilmeli
ve yoğun tarım alanları şekline dönüştürülmeli.
Başka bir faaliyet alanı da
Batman çayında tatlı su balıkçılığı
olamaz mı?
Ekonomik bir faaliyet olarak Batman’a
Çok büyük bir katkı verebilir.
BATMAN ÇAYI KUMU
Batman çayı Silvan/Bismil-Batman arasında
siyasi sınır çizen bir sudur.
Çaylar/nehirler suyun yayılmasına yardımcı olur.
Ancak Batman çayının
başka bir önemi daha var.
O da Batman Çayında biriken Kum.
Kum, ufalanmış kaya ve
mineral parçacıklarından oluşan,
doğal danecikli bir malzemedir.
Kumların tarım, cam ve elektronik gibi
pek çok yararlı şeyde
çok kullanışlı özellikleri vardır.
Ancak bunun asıl kullanımı betondadır.
Maalesef yavaş yavaş
kumumuz da bitiyor.
Yoğun yapılaşma nedeniyle inşaatlarda,
kentsel dönüşümlerde
binlerce ton kum kullanılıyor.
Halen yeryüzünde insanların
en çok kullandığı malzeme olan
kumun oluşumunda
nehirlerin/çayların büyük payı vardır.
Bir dahaki sefere
bir nehrin yanından geçtiğinizde ,
belki nehrin ne kadar kum üretimine
yardımcı olduğunu asla bilemezsiniz.
Ancak belki evinizin duvarına baktığınızda
kumun ve Batman Çayı’nın
önemini fark edeceksin.
Batman Çayı mavi ak!
Bir daha göreyim seni!
