Batman Çağdaş Baş Yazarı
Üstad Arif Arslan yazdı:
https://www.batmancagdas.com/batman-bu-projeden-yararlanmali
Konu: İluh’un kentsel dönüşümü.
İluh köyü
günümüz Batman’ın nüvesi.
Türkiye’de eski zaman yapıları ve
hatta mahalleler korunuyor.
Mesela Midyat-Estel ,
Eski Mardin,
Bolu-Safranbolu,
Ankara-Beypazarı ve
Kastamonu örnekleri gibi.
Avrupa’da Orta çağdan kalma kentleri ve
şehrin eski merkezleri revaçta.
Kentlerin farklı özellikteki yapıları vardır.
Geçmişten bugüne gelen doğal yapıları,
Sivil mimari yapılar, hanlar hamamlar..
Tabii ki kültürel öğeler de önemli.
Köyden kente göç her şeyi değiştirdi ve
harmanladı,tekdüzleştirdi.
Kentlerde konut sıkıntısı başta.
Kültürler de değişti.
Eski kent yeni kente dönüştürülmekte.
Nerdeyse blok blok yapılar,
Tek düze ve birbirine benzer.
Kentsel dönüşüm ile
Özgünlüğü koruyan geçmişe dair
sosyal, kültürel ve
mimari izler de dönüştürülüyor.
Kişisel anlayışıma göre
kentin tarihi dokusunu koruyup
kenti dönüştürmek mümkün.
Eski kent yapılar aynen korunup,
İyileştirilerek yeni kentin
başka bir alanda inşa edilmesi
akıllıca bir yol.
Avrupa’da bunun örnekleri çok.
Kentsel dönüşüm uygulamalarında
o kentte yaşayan insanları
dikkate alan ve onların tarihleri ile
bağlarını koruyan ve
sürdüren uygulamalar gerekli.
Bu planlama yerel yönetimlere düşer.
Yeter ki kentin hafıza silinmesin.
Yerel yönetimler görevi
yerleşim yerinin evlerinin görünümü,
tarih ve kültürel değerlerini
yeni nesillere aktarmak olmalı.
Geleneksel sivil mimari örneği
evler varsa restore edilmeli.
Mimari özellik taşıyan sokaklar iyileştirilmeli.
Yöresel ürünlerin üretimi ve
pazarlandığı küçük imalathaneler
veya yöresel yemeklerin sunulduğu
lokantalar yapılandırılabilir.
Yeter ki çarpık ve sağlıksız
yapılaşma olmasın.
Eski kent merkezleri
ranta kurban gitmesin.
Kentsel dönüşüm ve
yenileme projeleri bu yönden önemli.
Yoksa Kontrolsüz kentsel dönüşüm sorunlu.
Mekânsal, çevresel, ekonomik ve
sosyal yapı üzerinde olumsuzluklar kaçınılmaz.
Öyle ki kentsel dönüşüm adı altında
uygulanan yenileştirme projelerinde
inşa edilen konutlar o kentin kimliği ile
pek de uyuşmadığını hemen görebiliyoruz.
Bir iluh evleri projesi söz konusu mu mesela?
Batman-İluha özgü bir desen yapı
yeni dönüştürülecek yapılara
uygulanabilir mi?
Aynı şekilde 1. Cade, 2. Cadde ve
Cumhuriyet meydanı
yeniden düzenlenip
Kentsel dönüşüme uğratılabilir mi
özgünlük korunarak!
Yoksa yıkıp yeniden modern,
tek düze bir dönüşüm mü?
İlk yerleşim yeri olarak
kent turizmine kazandırılıp
Kent kültürü zenginlik kaynağı olarak
korunabilir mi İluh?
Bütün mesele bu!
Yıkmak,yeniden yapmak kolay,
ancak korumak ve sürdürmek zordur.