İzmir Yamanlar dağı yanıyor.
Deli poyraz şiddetli.
Her yer kül, duman ve yanık kokusu.
Orman yangınları daha sık ve daha şiddetli hale geldikçe, yakın ve uzaktaki insanlar bunların etkilerini giderek daha fazla hissediyor.
Pek çok insan sağlıksız veya tehlikeli havayı soluyor.
Ayrıca orman yangını birçok orman ekosisteminde bozulmalarına, orman sağlığının azalmasına, iklim değişikliğine ve sonuçta orman yangınlarının felakete dönüşmesine yol açıyor.
Orman yangınları doğada yıkım yaratır.
Yangının etkilerinin ormanın çok ötesine uzanır.
Kötü hava kalitesi ve yanmış-kavrulmuş toprak bir yangının en görünür etkileri olsa da orman yangınları insanları, çevreyi ve hatta şehirleri ekonomilere zarar vermekten, sel risklerini artırmaya kadar pek çok şekilde etkiler.
İşte orman yangınlarının yakın ve uzaktaki insanları nasıl etkilediğine dair birkaç örnek:
1) Orman Yangınları Hava Kalitesini bozar.
Orman yangınları hava kalitesi üzerinde çok geniş etkilere sahip olabilir, rüzgar dumanı yüzlerce kilometre ötelere itebilir ve yaygın sağlık risklerine neden olabilir.
Orman yangını dumanındaki ince parçacıklar insan sağlığı için en büyük tehdidi oluşturur.
İnsanın gözleri yanar, bronşit gibi solunum yolu rahatsızlıklarına ve kronik kalp veya akciğer rahatsızlıkları olan kişilerde daha kötü sıkıntılara neden olabilirler.
Duman hava kalitesini etkiler evet ama orman yangınlarının normalde tozsuz bölgelerde günlerce hatta
Haftalarca devam edebilen önemli toz fırtınaları yaratarak "toz yığılmasına" neden olabileceğini göstermektedir.
Bu fırtınalar, dumanın yaptığı gibi solunum hasarına yol açarak insan sağlığını olumsuz etkileyebilir ve ayrıca altyapı ve ekosistemlere zarar verebilir.
Yangınlar boyut ve sıklık olarak büyüdükçe riskler de artar.
2) Orman Yangınları İklim Değişikliğini Tetikliyor
Orman yangınları ayrıca iklim değişikliğini körükler.
Yangınlar gezegeni ısıtan sera gazları üretir.
Ağaçlar karbonu depoladıkları için yanarken havaya da salarlar.
Bu bir döngüdür.
Orman yoksa karbondioksit tutulamaz.
Sera gazı artar havada.
3) Orman Yangınları Su Güvenliğini Tehdit Ediyor
Ormanlar, su kalitesini ve tatlı suya erişimi korumak için hayati öneme sahiptir.
Ormanlık bölgelerdeki su havzaları, dünyanın içme suyunun üçte ikisini sağlar.
Şehirler ve kırsal bölgeler su kaynakları için ormanlık alanlara güvenmektedir.
Orman yoksa su da yok!
4) Orman Yangınları Taşkın Riskini Artırabilir
Şehirler özellikle su baskınlarına hassastır.
Kentsel alanlarda kaldırımlar ve yollar gibi yüksek miktarda geçirimsiz yüzey bulunur ve bu da yağmur yağdığında daha fazla akışa neden olur.
Şehirlerin çevresindeki sağlıklı ormanlar sünger gibi davranarak toprağa sızmayı artırabilir, aşırı yağışı depolayabilir ve suyu akışını yavaşlatabilir.
Başka bir deyişle, ormanlar şehirleri sellerden koruyan bariyerler görevi görürler.
5) Orman Yangınları Doğrudan ve
Dolaylı Ekonomik Kayıplara Neden Olabilir
Yukardaki etkilerin her biri olumsuz ekonomik etkilere yol açabilir.
Mesela; Kötü Hava kalitesi: Orman yangını kaynaklı hava kirliliğinin sağlık etkileri önemli tıbbi maliyetler yükleyebilir.
Su kalitesi: Bir şehrin bağlı olduğu bir su havzası orman yangınından etkilenirse, şehrin o su havzasındaki su arıtımı veya diğer kaynaklardan su sevkiyatı için
ekstraödeme yapması gerekebilir.
Büyük bir orman yangınından sonra, içme suyu üretmenin maliyeti artıkça artar.
Sel riski:Seller ve taşkınlar altyapıya zarar verebilir ve insanları tıbbi bakıma muhtaç bırakabilir.
Sel kaynaklı ekonomik kayıplarmilyarları bulabilir.
Bunları hep yaşadık, gördük.
Şimdi zaman düşünme ve planlama zamanı.
Henüz vakit geç değil!
Şehirler ve sivil toplum örgütleri ve insanlar ormanların sağlıklı kalmasını ve orman yangınlarının önlenmesini sağlamak için ne yapabiliriz?
Şehirlerin orman yangınına dayanıklı hale gelmesi için yapılabilecek pek çok şey var.
Şimdi, son duman, kül ve yangın korkularının şehirleri harekete geçirmek için uyandırma çağrısı olsun.
