YIL 1947

Türkiye’de ilk petrolün bulunduğu dağ olarak bilinen Raman’da müjdeli petrol haberleri Türkiye’ye ayrı bir sevinç kaynağı yaşatmıştı. 1940’larda Başbakan olan merhum Refik Saydam, müjdeli haberler üzerine DDY raylarının Diyarbakır’ın Bismil ilçesinden Batman’a kadar uzatılması için karar aldırmış. 7 Mayıs 1940 yılında Vakit Gazetesine konuşan dönemin Başbakanı Refik Saydam açıklama yapmış;

“O bölgeyi dolaştım ve geldim. Petrol bölgesi hakkında görüşler oldukça olumlu. Sondajlar devam ediyor. Ciddi bir petrol mıntıkasına rastlanılmıştır. Bismil ilçesine kadar henüz demir yolları hattı açılmamış olmakla birlikte trenle o bölgeye ulaştık. Oradan da Raman dağları ve İluh kasabasına kadar tren raylarının uzatılması için bir proje planlanmıştır. Bu proje 35-40 kilometrelik bir güzergahı kapsayacak.”


DDY Batman gar istasyonunu açılalı aradan 10 yıl geçmiş. Eski istasyonda dönemin petrolcüler şık elbiseleriyle arkadaşlarını batıya yolcu ediyor. Uğurlamada Batman’ın ilk Belediye Başkanı merhum Sait Ramanlı da var. Güney ekspresinin Batman’dan kalkmasına dakikalar kalmış. İstasyondan hareket etmeye hazırlanan tren Ankara’ya uğurladığı yolculardan biri de eski petrol mühendislerinden bir dönemlerin Bakanı Esat Kıratlıoğlu’ydu.


YIL 1950

1950 Yılında temeli atılan Batman’daki rafineriyi ilk ziyaret edenlerin başında merhum Cumhurbaşkanı Celal Bayar ile Başbakan Adnan Menderes yer almış. 1 Ekim 1950 tarihinde Türkiye’nin ilk rafinerisinin temeli atıldığında Batman’a çıkarma yapan dönemin Cumhurbakanı Bayar ve Başbakan Menderes, rafinerinin kapasitesinin arttırılması için meclisten özel bütçe talep etmiş. TPAO’nun ilk Genel Müdürlerinden Dr. Şahap Bilgi, Batman Rafinerisinin öyküsünü anlatıyor;

“İlk petrol üretme tecrübesi yapılan ve üçüncü tam olarak açılan petrol kuyularını gezen Cumhurbaşkanı Celal Bayar ile Başbakan Adnan Menderes, petrol çalışmaları hakkında petrol mühendisi Abdurrahman Durukal’dan birifing aldıktan sonra önce Diyarbakır, ardından da Ankara’nın yolunu tuttular.”


YIL 1955

1949 Yılına kadar 14 evin bulunduğu İluh tepesinin kaderi 1955 yılında Batman Rafinerisinin üretime başlamasıyla değişti. Türkiye’nin ilk rafinerisinden İluh tepesine doyum olmayan bakışla ‘kara altın’ın 70 yılda nasıl bir modern kent merkeziyle birlikte 500 bin nüfuslu bir şehri oluşturduğunu gözler önüne seriyor. Dünyanın en hızlı yerleşim birimleri arasında altının bulunduğu ABD California şehri ile birlikte ‘kara altın’ petrolün bulunduğu Batman emsal gösteriliyor.


YIL 1957

Batman’ın ilk Kaymakamları’ndan Altay Kancaal, eşi ve ilçe Jandarma Komutanı ile birlikte ilk Cumhuriyet bayramını kutluyor. Şimdi ki Ziraat Bankası Merkez Şubesinin bulunduğu alanda ‘şehir kulübü’ yazılı binanın teras katından Cumhuriyet bayramı etkinliklerini izleyenleri selamlayan Kaymakam Kancaal, iki yıl aradan sonra da görevinden istifa edip Türkiye Petrolleri’ne giren ilk ‘Kaymakam’ ünvanını elde etmiş.



YIL 1966

‘Toprağın Kanı’ filmi için Hakan Balamir, Belgin Doruk ve Erol Taş, film ekibiyle çıkarma yaptıkları Batman’daki petrol tesislerine hayran kalıyorlar. TPAO henüz yeni yeni kurulurken, filmin senaristliğini de gazeteci Recep Bilginer üstlenmiş. Türkiye Petrolleri ile birlikte petrolün hikayesini anlatan ‘Toprağın Kanı’ filmi için Batman’a davet edilen ünlü film yönetmeni Atıf Yılmaz’la birlikte Fikret Hakan, Belgin Doruk, Erol Taş, Feyzi Tuna, Tuncer Kurtiz ve Nuran Aksoy rol almış. Gani Turanlı’nın görüntü yönetmenliğini yaptığı film ‘Petrol kasabası’nda geçen çeşitli ilişkilerin öyküsünü anlatıyor. Aynı zamanda Batman’da yaşanan gerçek hikaye ve duygusal ilişkiler işlenerek, ‘Toprağın Kanı’ yapıtında bir anlamda petrolün yaşanan hikayesi beyaz perdeye yansıtılmış. Film, bir festivalde birinci seçilmesine rağmen ikinciliğe düşürülmüş.


YIL 1968

Türkiye Petrolleri’nin petrol çalışanlarına yönelik sosyal faaliyetleri de eksik olmazdı. Küçük bir yer olan Batman’a dışardan gelen personele sosyal alan yaratmak gerekiyordu o yıllarda. İşte bu sosyal etkinliklerden en önemlisi Türkiye Petrolleri’nin orkestrasıydı. 1966 yılında kurulan TPAO orkestrası 1968 yılında büyük bir başarıya imza atmıştı. Yarışmada Moğollar, Erkin Koray, Haramiler, Mavi Işıklar, Mavi Çocuklar, Cem Karaca, Apaşlar, Selçuk Alagöz, Selülitler, Oksijen ve Kaygısızlar ile katılan o dönemin ünlüleri arasında Türkiye Petrolleri Batman Bölge Müdürlüğü’nün orkestrası sahnedeki yerini almıştı ve de ‘altın mikrofon’la Batman’a dönmüştü.



YIL 1975

1975 Yılında Akdeniz Olimpiyat Şampiyonu olan Batmanlı Mehmet Emin Şimşek, Cezayir’deki olimpiyatlarda büyük bir başarıya imza atmıştı. 1970 yılında TPAO ile buluşan tuş kralı Şimşek, o altın yılları anlatıyor; “O dönemin Petrolspor güreş takımında Mehmet Esenceli, Ali Çetin, Ali Rıza Alan, Yusuf Demir, Abdullah Soylu, Emin Öztarakçı, Bekir Aydın, Faruk Karpuzoğlu, Vehbi Akdağ, Alaaddin Yıldırım, İbrahim Sakızcı ve Asım Bülbül forma giyiyordu. 9 Siklette Türkiye Milli takımını temsil eden tek ekip Batman Petrolspor’du. 1971-72’de deplasmanlı güreş liglerinde tuş kralı oldum. 76’de Bursa’da Türkiye şampiyonluğunu elde ettim. 1975’te de Samsun Yaşar Doğu Uluslararası Güreş Federasyonu turnuvasında şampiyon oldum. En büyük ödül ise Cezayir’deki Akdeniz Olimpiyatlarında aldığım madalyaydı.”


YIL 1984

1960 Yılında kurulan Batman Petrolspor’un 1984 yılında Türkiye amatör şampiyonasında Beşiktaş amatör, Orduspor ve Altınordu ile Aydın’da karşılaştı. Güçlü rakiplerini devirerek 3. Lige girmeyi hak eden Kırmızı-beyazlılar, profesyonel lige ‘merhaba’ demişti. 1994 yılında ise Fenerbahçe’nin gol rekorunu kıran Petrolspor, Belediyespor’dan sonra ikinci ligle buluşmuştu. 2000 yılında süper ligin kapısından dönen Petrolspor, Göztepe’ye yenilerek şehrin süper lig özlemini gerçekleştirememişti. Mazisi başarılarla dolu Kırmızı-beyazlılar, TPAO Bölge Müdürü Talat Atalay’ın döneminde fair-play ödülüne de layık görülmüştü.


YIL 1990

Batman’ın il oluşunu anımsatan eski stadyum şu günlerde futbolseverlere veda etmeye hazırlanıyor. 1955’te belde, 1957’de ilçe, 1990’da da Türkiye’nin 72. İli olan Batman, hızla ‘büyükşehir’e doğru ilerliyor. 1990’da Batman’ın il oluşunda beraberinde ilk Vali Tuncer Perçinler ve Emniyet Müdürü Celalettin Cerrah’ı getiren merhum Cumhurbaşkanı Turgut Özal, Malatyalı hemşehrisi sanatçı Huri Sapan ve Diyarbakırlı sanatçı İzzet Altınmeşe ile Cumhuriyet meydanında verdiği muhteşem konsere katılmıştı. Dönemin Belediye Başkanı Ataullah Hamidi’nin ABD’den esinlendiği şimdiki Belediye sarayı hizmet binasının açılışını da yapan merhum Özal, “Batman’a söz verdiğim ilin ilk Valisi’ni getirmenin mutluluğunu yaşıyorum” deyip Batman’ın 2’nci memleketi olduğunu söylemişti.

YIL 2007

Batman 2007’nin Mayıs ayında Üniversiteye kavuştu. 28 Mayıs 2007 yılında dönemin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından onaylanan 17 yeni Üniversite arasında Batman da yer aldı. Üniversitenin ilk kurucu Rektörlüğü’ne Fatih Hilmioğlu geçici bir süre ile baktı. Ardından Cumhurbaşkanı kararı ile talipliler arasında yer alan Prof. Dr. Göksenin Eseller ile Hasankeyf kazılarından sorumlu Prof. Dr. Abdusselam Uluçam yer aldı. Cumhurbaşkanı’nın onayı ile Batman Üniversitesine atanan ilk isim Uluçam’dı. İlk 4 yılında Üniversitenin temelini atan Prof. Dr. Uluçam’a ikinci dönemde de görev verilmişti. Ezici bir oy farkıyla Dr. Uluçam, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün atamasıyla ikinci dönemde de görevini sürdürmüştü. Dicle nehri kenarındaki Batman Üniversitesi kampus alanı tamamlandığında bölgenin en modern kampusleri arasında bulunacak.

Editör: TE Bilişim