*Amerika’da işsizliğin olduğu 1940 ve 1950’li yıllarda Meymuniye boğazındaki küçük rafineri ile Batman Rafinerisi’nde çalışan ABD’li mühendisler Batman’dan ayrılmak istemiyordu. Batman’ı ‘petrolün başkent’i yapan eski petrolcülerin çoğu aramızda yok. 1930’lardaki isyanda Cemil Paşa’nın tercümanı da ‘kara altın’da görev yaptı. İşte petrol şehrinin siyah-beyaz kareleri…
ABD’Lİ MÜHENDİSLER, BATMAN’A HAYRANDI
50’li Yıllarda Batman TÜPRAŞ Rafinerisi’nde görev yapan Amerikalılar, Batman’a uyum sağlamıştı. “Sessiz Amerikalı” lakaplı yabancı uyruklu jeolog, TPAO ‘1 Nolu Misafirhane’de Türkiye’nin ilk petrol mühendislerinden Selahattin Malkoç ile ‘Çifte Telli’ oynarken objektiflere böyle yansımış. Sessiz ABD’li jeolog, dönemin petrolcülerine eğitim verirdi. Selahattin Malkoç, ABD dönüşünde geçirdiği trafik kazasında yaşama veda etmişti. ABD’li jeolog ile Malkoç’tan geride bu kare kaldı.
BATMAN’DA İLK PETROLCÜLERDİ
1950 ile 1970 Yılları arasında MTA ve TPAO’da hizmet veren ilk yöneticiler bir zamanların tek konaklama mekanı misafirhanede. ‘Kara altın’da adlarını altın harflerle yazdıran Sait Şahankaya, Mithat Tolgay, H.F. Eryılmaz ve İsmail Kafesçioğlu bir arada. Kafesçioğlu, 1980’li Yıllarda TPAO Genel Müdürlüğü görevinde bulundu. Bu dörtlünün, Batman’a emekleri unutulmaz.
60 YIL ÖNCESİNİN PETROLCÜLERİ
Yıl, 1959… 1 Nolu Misafirhanede bir araya gelen dönemin petrolcülerin çoğu hayatta değil. Mustafa Sezgin, Özkan Gümüş, İsmail Kafesçioğlu, Mr. Rice, Mithat Tolgay, Turgut Bolgi, Süreyya Ekim ve eşlerinin, TPAO’nun eski misafirhanesinde 62 yıl öncesinde çektikleri siyah-beyaz kare.
BATMAN’DAN AYRILMAK İSTEMEYEN ABD’Lİ ÇİFTTİ
1950’li Yıllarda Birleşmiş Milletlerin, ‘Teknik Yardım Programı’ kapsamında Batman’a gönderdikleri ABD’li Charles W. Sternberg ve eşi, 4 yıl süreyle Batman’da görev yaptı. O dönemlerde İngilizce çevirmenliği yapan Dr. Suat İhtiyaroğlu ve arkadaşları, görev süresini tamamlayan ABD’li Sternberg ve eşi için eski misafirhanede veda emeği vermişti. ABD’li çift; “Batman evimiz gibi. Ayrılmak istemiyoruz” mesajı vermişti.
CEMİL PAŞA’NIN TERCÜMANI RAMAN’DA ÇALIŞTI
1930’lardaki İsyanda Cemil Paşa’ya tercümanlık yapan Alaaddin Dayı, 1940’larda işe başladığı Maden Teknik Arama’da jeologlarla çalıştı. Midyat, Gercüş, Germav, Garzan ve Raman Dağı’nda uzun yıllar görev yapan Alaaddin Dayı, ‘Kireç taşı’ formasyonlarını en iyi bilenlerdendi. Petrol kuyularında ölçüm yapan Cemil Paşa’nın tercümanı Alaaddin Dayı, 1970’lerde oğlu birlikte dönemin petrolcüleriyle Raman Dağı’ndaki MKE barakası önünde çektiği karede yer alan bazı simalar; “Başsondör Burhan Usta, kamp doktoru, Süreyya Ekim, Alaadin Dayı ve oğlu. İlhan İrepoğlu ve dönemin petrol numune elemanlarından geride kalan hatıra kare.
