Asistanlık dönemlerim 1980’li yıllar:
Bulaşıcı hastalıklar sık.
Üstüne üstlük AIDS pandemisi patlak verdi
Kuduz,
Su çiçeği,
Kabakulak,
Tetanoz,
Hatta bir ara kolera.
Salgındı.
Enfeksiyon hastalıkları kliniği ana binadan ayrıydı.
Ziyaretçi/refaketçi kabul edilmezdi.
Kliniğin dışında bir koridor genişliğinde balkon;
Hasta odalarını görecek biçimde düzenlenmişti.
Ziyaret saatinde hasta sahipleri bu şekilde
Hastaları ile görüşürlerdi.
Hiç bir sıkıntı yaşamadan.
KOVİD ZAMANLARI
Geçenlerde bir tanıdıkla konuştum.
Tam doz aşılıydı.
Bir komşumuz vefat etmiş taziyeye gidiyorum dedi.
Bir başka tanıdık: Annem hastanede yoğun bakımda ziyarete dedi.
Biliyorum.
Batman’da iki ritüel çok önemlidir.
Birincisi ve en önemlisi:Taziye
İkincisi de:Hasta ziyareti gelir.
Pandemi döneminde bunların hepsi çok kısıtlı idi.
Ne insan sevdiklerine taziye dileyebiliyordu,
Ne de helalleşebiliyordu yüz yüze.
KOVİD-19 HASTANE ZİYARETÇİSİ KURALI
Kovid hastası,
solunum sıkıntılı,
Hastanede ise belki de oksijene bağımlı.
Pandeminin başında
en sevdiğiniz bile olsa
hastane ziyareti neredeyse imkansızdı.
Kovidli hastalar hemşirelerin şefkatli ellerinde.
Ancak, insan tabiatı.
İlla ki aileden birini görmeli.
Üstelik refaketciler hasta bakıcı ve
hemşirelerin işini de kolaylaştırıyordu.
Yoğun, yorgun hastane personeli yanında.
Bazı hastanelerde 14 gün boyunca
Refaketçi olan kişi,
hasta ile birlikte,
Sıkı koruyucu giysilerle birlikte,
astronot gibi izole kaldılar.
Görüntülü telefonla sevenleri ile görüştüler.
Hatta vefat edenlerin arkasından
torunları baka kaldı,
vedalaşamadan,
dedeleri ve nineleri ile.
Ziyaretler sırasında;
Kovid kapma riskine karşı,
Duygusal ve psikolojik kayıpları
düşünmeden davrandık.
Yasakladık ziyaretleri.
Özellikle hastaların moralleri dikkate alınmadı.
Bu yüzden bazı hastaların tedaviyi reddettiği yazıldı.
Psikolojik bunalımlara girdi ziyaretçisi olmayanlar.
“Ölüme terkedilmişlik duygusu”na kapılmak,
Büyük acı.
HASTANELER KOVİD KAYNIYORDU
Pandeminin ilk dönemi;
Hastaneler kovid kaynıyordu.
Koruyucu ekipman yetersiz,
COVID-19 testleri kısıtlı,
Bilinen kovid tedavisi yok,
Üstelik aşı hiç yok.
Ziyaretleri kısıtlamak kabul edilebildi.
Şimdilerde elimizde her şey var.
Koruyucu ekipmanlar,
PCR taramaları,
testler
ve aşılar
Virüs riskini uzaklaştırma yönünde avantaj.
Kovid hastaların yüz yüze ziyaret edilmesi
yine de de sıkıntılı.
Bu konuda hasta yakınlarının yapacakları fedakarlık önemli.
Hastaları anlamak kolay.
Onların düşüncesi:
“Nefes alamamak yeterince kötüydü
ama en kötüsü sevdiklerini görmemek” olmalı
belki’de.
Bir arkadaşımdan biliyorum:
İki hafta boyunca evde tek başına bir odada izole.
Eşi kapı önüne yiyeceklerini ve ihtiyaçlarını bıraktı.
“Kafayı yemek üzereydim!” dedi!
evde olmama rağmen.
Karşılıklı: Hastalar ve
ziyaretçileri birbirlerini göremediklerinde
acılar katlanır ve dayanılmaz olur.
YAŞASIN ZİYARET
Belirli bir dönem sonra;
Sosyal kurallar esnetildi:
Toplantılar,
Konserler,
Cuma namazları,
İşyerleri
Toplu taşıma araçları
Her yer kurallar çerçevesinde serbest!
Ancak hastaneye ziyaret kısıtlı idi.
Şimdi daha bilgili ve bilinçliyiz.
Hastanelerin ziyaret kuralları belirlerken elbette;
COVID'in toplumda bulaşma düzeylerini,
aşılama oranlarını ve
ziyaretçinin
altta yatan kalp ve diğer hastalıkları dikkate alınmalı.
Ziyaret sırasında;
Tarama işlemleri,
Koruyucu ekipmaların nasıl giyileceği ve
kullanılacağı konusunda eğitim verme ve uygulama,
hekimlerin ve sağlık çalışanlarının yorgunluk ve
tükenmişlik halleri de dikkate alınarak düzenlenmeli.
Batı ülkelerinde:
Bazı hastaneler koronavirüs hasta ziyaretine izin verdi.
Hastanelerinin; kişilerin hasta odasında kalmaları ve
her zaman kişisel koruyucu ekipman giymeleri,
belirtileri olmaması ve aşı olmaları
veya aşı olmaları koşuluyla
tüm hastanede kalış süresi boyunca
en fazla iki yetişkin ziyaretçiye izin verildi.
Yaşamının son dönemindeki hastalar için
elbette ziyaret istisnaları uygulanabilir.
