**Batman Çayı’nın su altında bıraktığı El Medina ilçesine eski Tılmerç köyünün bağlı olduğunu belirten 82 yaşındaki Ömer Elçi: “1940’lı yılların başında üç ilkokulu yapılması kararlaştırıldı. O dönemler kimse okuryazar değildi. İluh, Tılmerç ve Binatlı’da köylüler kendi imkanlarıyla kerpiçten okul yapmıştı. Askerden gelenler aylık 30 lira ile ‘eğitmen’ adı altında bize ders verirdi” diyor. **Batman’ın Esentepe karşısındaki Toytepe’de şimdilerde Bahar Sitesi konutlarının bulunduğu yerde her Perşembe günü şenlik düzenlediklerini söyleyen Elçi: “62 Yıl önce o tepede çiftçi ve çobanlar birlikte eğlenirdik. Cuma günü de tatilimiz olurdu. Şimdilerde mahalle olan o eski tepede unutulmaz şenlikler olurdu” dedi. HER TOPRAĞIN BİR ÖYKÜSÜ VAR İki eşinden 16 çocuk ve toplam 14 torunu olan 82 yaşındaki Ömer Elçi, doğup büyüdüğü Tılmerç (Demiryolu) köyünün bir gün Batman’ın bir mahallesine dönüşeceğini aklının ucundan bile geçirmediğini söylüyor. Yaşamının büyük bölümünü çiftçilik, tuğla imalatçısı, duvar ve sıvacılık ustalığıyla geçiren Tılmerç’in yaşayan tarihi Elçi, Batman oluşmadan İluh nahiyesi ile aralarında 10 kilometrelik mesafeyi yaya olarak bir saatte aldıklarına dikkat çekiyor. 1950’li yılların başında Tılmerç’in 150 hanelik büyük bir yerleşim birimi olduğunu ifade eden Elçi: “1940’lı yıllardı. O zamanlar okul yoktu. Üç okulun yapılması kararlaştırılmıştı. İmkanlar kısıtlıydı. Ödenek yoktu. İluh, Binatlı ve Tılmerç’te kerpiçten okulları köylüler kendi imkanlarıyla yaptı. Ben dahil kendi köyümüzün okulunu kerpiçten kalıplarla yaptık ve o okulda eğitim gördüm” dedi. “ÖĞRETMEN YOKTU, EĞİTMENLER VARDI” 1940’lı yılların ortalarında açılan köydeki okullarda askerde okuryazar olanların eğitmenlik yaptığına da işaret eden Elçi, şöyle devam etti: “O dönemler öğretmen yoktu. Askerlik dönüşünde okuryazar olanlar köy okullarına gelip eğitmenlik adı altında aylık 30 lira ile çalışırlardı. İlkokul 3. Sınıftayken Bursa’dan köyümüze atanan Hayati Şanlıer, bir süre görev yaptı. O zamanlar resmi bayram günleri tatil olurdu. 23 Nisan ve diğer bayram günlerini kutlar, eve giderdik.” “ŞİMDİ Kİ MAHALLELER ŞENLİK ALANIYDI” Batman’ın şimdiki Gültepe ve Belde mahallelerinin birleştiği yerde ‘Toytepe’ yerinin bir zamanlar şenlik alanı olduğunu ve DDY köprüsünün olduğu ‘Kani Kermele’ bölgesinde de cinlerin köylüler tarafından görüldüğünü ileri süren Ömer Elçi: “Perşembe akşamları Esentepe karşısındaki Toytepe’de çiftçiler toplanırdı. Aramızda çobanlar da katılırdı. O zamanlar traktör yoktu. Köyümüzde 120 öküzle tarlaları sürerdik. Çiftçiler birbirine yardım ederdi. Perşembe akşamları dengbejler aramıza katılırdı, stranları söylerdik. Cuma günü tatilimiz olurdu. Perşembe gecesi geç saatlerde evlerimizin yolunu tutardık. Televizyon ve radyo yoktu. Şewberklerde hikaye ve öyküleri bilenler anlatırdı. Ben Akça köyünden Hacı Osman’ın kızı Gülistan’dan hikayeleri öğrenmiştim. Bazen o hikayeleri, 2-3 gün anlatırdım. Herkes de beni can kulağıyla dinlendi. 20 Yaşını doldurmayan ne erkek ne de kız evlendirildi. Başlık parası 100 liraydı. Son dönemlerde başlık parasının kaldırılması iyi oldu” dedi. “DELİKLİ 2.5 KURUŞLA ALIŞVERİŞ YAPTIM” Çocukluğunda madeni 2.5 kuruş ve etrafı çıkıntılı 1 kuruş parayı da gördüğünü hatırlatan Elçi: “Tılmerç köyünde herkesin soyadı T harfi ile başlıyor. Babam, Bitlis’ten Tılmerç’e yerleşmişti. Babamın henüz soyadı verilmemişti. Soyadı kanunu da yasallaşmamıştı. Babam o zamanlar Türkçe tercümanlık yapardı. Devlet yetkilileri ile köylüler arasında diyalog kurduğu için ona ‘Elçi’ derlerdi. Soyadımız da oradan geliyor. Köyümüz, Batman Çayı altında kalan El Medina’ya bağlıydı. Bir süre Kayabağı’na (Kurtalan) bağlı kaldık. Sonra Beşiri’ye bağlandık. Batman ile Tılmerç arasında 10 kilometrelik mesafe vardı. 1 Saatte İluh’un tepe başındaki nahiyeye ulaşırdık. Batman’ın yapılaşması 2 cadde üzerinde olmuştu. O eski güzergahların da adı öyle kaldı” diye konuştu. “TPAO, HAVALİMANI VE DDY’DE ÇALIŞTIM” 1938 Yılında DDY’de, 1950 ila 60 yılları arasında da havalimanı ile TPAO’da çalıştığını ifade eden Elçi, sözlerini şöyle tamamladı: “1943 Yılında tren seferleri, Diyarbakır-Batman-Kurtalan arasında başladı. Eskiden Diyarbakır’a alışveriş için iki günde giderdik. Tren seferleri başlayınca herkes rahatladı. 1950 Yılında Batman Havalimanının yapımına ABD’liler başladı, Hollandalılar tamamladı. TPAO’nun kanalizasyon şebekesinde çalıştım. İlk tuğla fabrikasını kurdum. Yüzlerce kişiye istihdam alanı açtım. Çiftçilik, kaynak-haddad ve duvar ustalığı gibi işlerde görev yaptım. Eskiden geçimlerini sağlayanlar mutluydu. Köyümüzde yıllar önce su testisi ve küp yapan ustalar vardı. O emekçiler aramızdan bin bir ayrıldı. Eski günlere özlem duyuyorum.”