*Tam 60 yıldır şehrin ortasından geçen 12 kilometre uzunluğundaki dereye son yıllarda el atılmasına en çok dere kenarında yaşayan mahalle sakinlerini seviniyor. Kuşkusuz, Batmanlılar da bu projeye sevindi ama kimse dere kenarında oturanlar kadar mutlu değil…
*1955 Yılında ülkenin ilk rafinerisi üretime geçince; o dere vardı ama bu berbat manzara yoktu. Yağmur sularının aktığı o derede 70-80 yıl önce balık avlayanlar olurdu. Nereden nereye? Şehrimizde insan kıvancı ve sevinciyle yaşanması için gerekli düzenlemelerin zaman geçirilmeden yapılması herkesin dileği…
TOPRAK DAMLI EVLER
İlk yerleşim yerlerinde çok uzun yıllardan sonra, sel afetinde fark edilen şehrin karşı yakası yine gündemde.
Rafinerinin kuruluş aşamasında başlayan, sonra mantar hızında gelişen çarpık yapılaşan Batman’ın kuruluşu, tam da Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi teorisinin ikinci aşamasında tanımladığı gibi bir düzende meydana geldi.
O yüzden Batman’a ilk yerleşenler önce sığınılacak bir korunak ya da bir çatı -ki Batman’da toprak damdır- telaşıyla ilk korunaklarını inşa ettiler.
O yüzden, o zamanlar hiç kimsenin aklından “Bir park olsa da yeşillikler içinde rahat rahat zaman geçirsek” diye bir düşünce geçmemiştir.
Şehir büyüdükçe, haliyle yeşil alanlar da ihtiyaç haline geldi.
Bugünler de etkili siyasetçi ve yetkililer, Karşıyaka ve İluh Deresi çevresinde ıslah çalışmalarına özel ilgi gösterip, o bölgeye 13 yeni park yapılması için kolları sıvamış durumdalar.
İluh ve çevresi, böyle bir hizmeti yıllardır bekliyordu.
Son dönemde ‘Kentsel Dönüşüm’ projesinin hızlandırıldığı bu bölgenin başına talih kuşu kondu.
Başlatılan bu projelerle bölgenin makus talihi değişecek gibi.
DERENİN İKİ YAKASINDAKİ YAPILAR
Bu derenin iki yakasındaki yapıların yıktırılarak, derenin sağ ve soluna dekoratif korkuluk ile iyi bir çevre düzeni yapılarak, hem sel taşkını korkusunu giderecek hem de dinlenilecek rahat ortam sağlanmış olacak.
Böylelikle, o bölge ile ilgili 40 yıl öncesinden bugüne kadar attığımız sürmanşetlerimiz harika söz ve manzaralarla yer değiştirecek.
Her ne kadar eski mekan ve yerlerin aynı şekilde korunması gerektiğine inansak da, insana mezar olabilecek yapıların hiç zaman kaybetmeden yıkılması ve mümkünse eskiyi anımsatması açısından benzer bir tasarımla yeni bir mimari projeyle hayat verilebilir. Şehir büyüdükçe yapılacak en doğru işlerden biri, eski yapıları adalar halinde bir araya getirip, kentsel dönüşüm yapılması.
Bu vesileyle hem şehrin gereksiz yayılımını engelleyecek -ki bu, tarım alanlarının yok olması demektir- hem de insanların ömürlerini geçirdikleri mekanlarda huzurlu bir şekilde yaşamalarını sağlayacaktır.
Umarız, İluh Deresi’ndeki ‘dönüşüm projesi’ eski mahallelere örnek teşkil eder.
O BÖLGE NEFES ALACAK
40 Yılı aşkındır gazetecilik mesleğini sürdüğümüz Batman’da belki de en fazla işlediğimiz konuların başını ‘İluh Deresi’ çekiyor.
Tam 69 yıl önce ülkenin ilk rafinerisi üretime başladığında; o dere berrak akardı.
Kış ve bahar aylarında eski bol yağışlı mevsimlerde; dere sazlıklardan geçilmezdi, kaynak sularının da aktığı derenin berrak suyundaki balıkları İluh’un eski sakinleri avlardı.
70 Yılda nereden nereye geldik.
Şimdilerde hem kötü koku hem de kirlilik saçan o derede başlatılan ıslah çalışmaları; çevresindeki sakinleri umutlandırıyor.
2006 Yılındaki felaket de 11…
2023’teki sel felaketinde de 4 canımızı kaybettiğimiz o derenin bir de verdiği tahribat ve zararın faturası öyle ağır ki…
Son 5 yılda İluh deresinin çevresini değiştirecek ‘ıslah’ projesi şu günlerde hızlandı.
Bu çalışma temposundan özellikle İluh deresine komşu olan semt sakinleri, bir hayli umutlu.
Dere çevresindeki hangi semt sakinini dinlerseniz, ilk duyacağınız söz; “Bu proje hayalimizdi. Dere çevresinde oturan binlerce insanın gözü, bu ıslah projesinde.”
9 Mahallenin komşu olduğu İluh deresinin etrafında 100 bine yakın kişi oturuyor.
Elbette bu bölgede oturanlar için bu proje çok ama çok önemli….
YEŞİL ALANA HASRET ALAN
TPAO’nun da ihata duvarını 20 metre geriye çekmesiyle İluh ve çevresi artık rahat nefes alacak.
Dereye sıfır olan eski derme çatma yapıların çoğu yıktırıldı.
Kamulaştırılan bölge ile TPAO duvarının geriye çekilmesiyle derenin etrafında 13 yeni park yapılacak.
Şehrin karşı yakasındaki bölgede park ve yeşil alan yok denecek kadar azdı.
Düşünün dere kenarına ıslah çalışmaları kapsamında 13 park kazandırılacak.
İluh ve çevresi, böyle bir hizmete hasretti.
Dereye komşu olan eski mahallelerde konuşulan tek şey; yerinde kentsel dönüşüm.
Umarız, İluh deresindeki ‘dönüşüm projesi’ eski mahallelere de yansır.
Şehrimizde insan kıvancı ve sevinciyle yaşanması için gerekli düzenlemelerin zaman geçirilmeden yapılması dileğiyle…
Sağlıcakla kalın…
