*Batmanlılar, yıllardır yasakladıkları tüm zorluklara rağmen, kalitesinden ve hizmet anlayışından ödün vermeden zırh kebabı ve çorbasıyla ünlü Cuma Usta’nın lokantasına gitmeden önce Şirinevler Mahallesi’nden geçer, sonra Cumhuriyet Mahallesi’nin dar ara sokaklarından yol alır…
*Ülkenin ilk rafinerisine komşu olan bu iki mahalle; yıllarca hem Tüpraş’ın bacalarından sızan zehirli gazlarını soldu. Şimdilerde de 60-70 yıllık eski ve yorgun binalarda yaşamak zorunda kalıyorlar.
SESSİZ İKİ MAHALLE
Batman’ın ilk lokantacılarından biri de Siverekli Cuma Yılbaşı’dır.
Petrol şehrinin temeli atıldığında; 50’li yılların başında Cuma Usta, petrol şehrine geldiğinde sadece peron ve 1’nci cadde vardı. Tabii bir de Rafineriye komşu Site Mahallesi ve rafineri etrafındaki ‘küme evler’ denilen Şirinevler’de oturan tek-tük yapı…
Şirinevler o zamanlar petrol kentinin ilk gelişen bölgesiydi.
Geçenlerde Ankara’da yaşama veda eden Batman’ın ilk esnaf ve müteahhidi Hasan Çelik’in iki katlı binası da Şirinevler’in girişindeydi.
Kiremit çatılı o ev petrolcülerin Sitesi’ndeki konutlar gibi mimari özelliğe sahipti, o yüzden o bina hemen fark edilirdi.
Batman’da önce 1’nci Cadde, sonrasında da Cumhuriyet Caddesi’nde ‘Saray’ adı altında uzun yıllar lokantacılık yapan Cuma Usta’nın son durağı ise Şirinevler ile Cumhuriyet Mahallelerinin ortasında kendi adını taşıyan ‘Cuma Usta Lokantası’ yıllara meydan okuyor.
O ünlü mekan yaklaşık 12 bin kişinin oturduğu iki mahallenin tek markası ama Batmanlıların ilk lezzet duraklarından olduğunu belirtelim.
Bu İki mahalleyi sarsan iki büyük olay, yaşandı.
İlki 20 Haziran 1980 tarihinde LPG küre tankı patlamasıydı, küre parçasının üzerine düştüğü Cumhuriyet semtindeki o evde üç vatandaş yaşamını yitirmişti.
İkinci büyük olay ise; 5 Mayıs 2004 tarihinde yer altında biriken yakıtın sızması sonucu meydana gelen patlama ve çıkan yangının sonucu 4 vatandaş hayatını kaybetmişti.
Sızıntının olduğu Cumhuriyet Mahallesi’nde Gıdacılar Sitesi'nde onlarca işyeri hasar görmüştü.
Maalesef iki büyük patlama, şen olan mahallede sevinci bitirdi.
Meydana gelen o iki patlama ve sızıntıdan sonra iki komşu mahalle de bir hayli göç vermişti.
Bir daha da eski şen günlerine dönemedi.
İki mahallede de kararlıca yerinde kalmayı tercih eden Cuma Usta dışında esnaf ve bilinen markalar kalmadı.
İKİ MAHALLE’NİN MANZARASI
Batman’ın göbeğindeki iki mahallenin içinden geçtiğinizde kendinizi köy ya da terk edilmiş yerleşim biriminde hissediyorsunuz.
Dar sokaklar.
Eski binalar.
Yeşil alanların da olmadığı iki talihsiz mahallede eski tanıdık simalar da yok.
Daha çok Suriyeli ailelerin ağırlıklı olduğu iki mahallede; ünlü Cuma Usta'nın yolunu tutanlar soruyor;
“Burada Cuma Usta olmazsa, herkes burayı unutacak. Buralar bir zamanlar parmakla gösteriliyordu, şimdi değil. Şirinevler o kadar güzeldi ki, o yüzden o alana ‘Şirin Evler’ adı verilmişti. Ne yazık ki, Günümüzde o evler birer viraneyi andırıyor.”
Evet.. İki mahallede de eski ve yorgun binalar ağırlıkta.
Depremlerdeki sallantılarda, ecel gelmiş gibi korkuya kapılıyorlar.
O yorgun ve eski binalarda kimse oturmuyor, diğer bir tanımla söylersek kim oturup ecelini bekler ki!
Yaklaşık 2500 yapının olduğu iki semtte o yapıların büyük bölümü eski ve oturulamaz durumda.
Özetle; eski yapıların, geçmişimizi bize getiren eski yapıların korunması gerektiğini sürekli yazıyoruz, mutlaka korunmalıdır.
Ama böylesi eceli çağrıştıran ve yakınlarda olabilecek depremlerde tabuta dönüşecek evlerin de mutlaka yerinde dönüşüm yapılarak yaşanılası alanlar yaratılması gerektiğini belirtelim ve aynı zamanda uyarmış olalım.
İki mahallemizde oturanların umudunu bağladığı ‘Kentsel Dönüşüm Projesi’ buradan başlatılarak ‘pilot bölge’ ilan edilmelidir.
Bununla birlikte, yerinde dönüşüm yapılırsa; Batman’ın çevresindeki tarım alanları da korunmuş olur.
Gözlerin çevrildiği ‘Kentsel Dönüşüm’ büyük bir umut, bu iki eski semt için….
İnsanlara yaşama kıvancı verecek projelerin hayata geçirilerek, bir sarsıntıyla tabuta dönüşecek binaların bir an önce ‘Kentsel Dönüşüm’ kapsamına alınması dileğiyle.
Sağlıkla kalın…
