Barış Arslan
*1985 yılında Batman Öğretmenevi çok amaçlı dinlenme tesisi ve otel olarak inşa edilmişti. O tesis kaderine terk edilince, daha sonra öğretmenevine dönüştürüldü. Petrolün hikâyesini yazan ilk diplomalı mühendisler darbeli sondaj kuleleriyle kara altını keşfetmişti. İşte düne dair bir kesit fotoğraf.
ÖĞRETMENEVİ 1985’TE BÖYLEYDİ
Yıl 1985. Burası şimdi ki Batman Öğretmenevi. Batman Belediyesi’nin yapımına 1970’li yıllarda başladığı ancak yarıda bırakılan o bina 1990’a doğru Milli Eğitim Müdürlüğü’ne satılmıştı. Dört katlı inşa edilen bina ‘çürük’ diye daha sonra yıkımına karar verilmişti. Belediye’nin yıllar önce otelin de içinde yer aldığı dinlenme tesisi olarak planladığı bina, daha sonra Milli Eğitim’e verilmişti. Öğretmenevi binası da kentte değişen binalar arasında yer aldı.
DARBELİ SONDAJ MAKİNALARI
Türkiye’de ilk darbeli sondaj kuyusunun açıldığı yer Midyat ilçesinin Basbirin köyü idi. Ucu sivri, çok büyük bir çiviye benzer matkabın ucu köreldiğinde, yukarı çekilip bugunkü demircilerin yaptığı gibi ocakta kızdırılır, balyozlarla dövülerek sakinleştirilirdi ve petrol kuyusuna indirildi. Sondaj iki-üç yıl sürdüğü için kamplarda geçici binalar yapılırdı. Çalışanlar kamplarda kalırdı. İşte darbeli sondaj kuyusunda çalışan eski emektarlardan merhum Türko Öztürk ile Yunus Alp’ın darbeli kuyudan bir karesi.
“MAYMUNE BOĞAZI BİR BAŞKAYDI”
Türkiye’nin ilk petrol mühendislerinden merhum Abdurrahman Durukal, Maymune boğazının 1940’lı yılları anlatıyor: “Bu binanın inşaatına 1941 tarihinde başlanıldı. O bina büyüktü, iki katlı kerpiç binaydı. Alt katta yemekhane vardı. Ofis hizmeti gören bir-iki oda bulunuyordu. Üst katta ise 5-6 tane örnek oda bulunuyordu. Sondörü, doktoru ve mühendisimizden oluşan grubumuz üst kattaki odalarda kalırdık. Havuzlu arka bahçede yemek ayrı bir keyif idi. Üç yıl süreyle Maymune boğazındaki kampta kaldık.”
AĞZINDAN PİPOSU DÜŞMEZDİ
MTA’nın ilk Genel Müdürü İhsan Ruhi Berent’ti. Bölgedeki tüm sahaları karış karış gezen Berent, mühendislerle sohbette bile çok sevdiği piposu ağzından düşmezdi. Akyürek Mahallesinin soy ismini taşıdığı TPAO’nun ilk Personel Müdürü Mithat Akyürek, dönemin Genel Müdürü Berent’e çalışmalarla ilgili bilgi verirken 2. Dünya savaşı sonrası ABD malı jiplerde o petrolcülerin olmazsa olmazı araçlarıydı.
