Bir Gercüşlü olarak üzülerek bu yazıyı yazmak mecburiyetinde kaldım. Gercüş ilçesi Cumhuriyetl’e yaşıttır.1926 yılında ilçe olmuştur.1927 yılında yapılan ilk nüfus sayımında Gercüş’ün köylerle birlİkte toplam nüfusu 21.324 iken Midyat ilçesinin köylerle birlikte nüfusu 32.228 idi. Aradan 100 yıl geçmesine rağmen bugün Midyat’ın nüfusu 150 binin üzerine çıkmış iken Gercüş 19.106’ya düşmüştür. Midyat’ın nüfusu 5 kat artarken Gercüş’ün nüfusu azalmıştır.
Gercüş’ün geri kalmasının , nüfusunun azalmasının elbet bazı nedenleri vardır. Bu nedenlerin başında Gercüş’te yaşayan insanların dedikoducu olmaları v e birbirlerine çekememeleri geliyor. Gercüşlü birisinin yüksek bir makama geldiği zaman Gercüşlüler onu oradan indirmenin yollarını arıyorlar, çekemiyorlar. Gercüşlü milliyetçi ve Gercüş sevdalısı değildir. Midyatlı vatandaşlar nerede olurlarsa olsunlar ister Amerika’da çalışmış olsunlar emekli oldukları zaman kendi köyüne ve ilçesine gelip kendisine ev yaparak yerleşmektedirler. Gercüşlü ise yıllarca Gercüş’e çalışıp Gercüş’ün ekmeğini yerken emekli olmadan önce Gercüş’ten göç etmenin yollarını arar ve emekli olunca Gercüş’ü terk eder. Gercüş oysa emekliler için doğal iklimi doğal ürünleri ve havasıyla yaşanılacak bir yerdir. Gercüş’te yerleşenler bazı hemşehrilerimiz 100 yaşına kadar yaşamaktadırlar.
Gercüşlü bazı hemşehrilerimiz emekli olunca Gercüş’te kalmak istemelerine rağmen ailesi ve çocuklarının baskıları sonucu başka yere özellikle de Batman’a yerleşmektedirler. Emekli olan aile reisleri Gercüş’e olan özlemi ve gittikleri yerde strese girmeleri nedeniyle kısa sürede vefat etmektedirler.
Bir diğer neden de özellikle Gercüş’ün köylerinden gelip Gercüş’e yerleşenleri hor görmekte onlara “Gundi” demekteler. Oysa Avrupa ülkeleri Amerika’da bile oraya yerleşen ve 2 yıl ikamet eden yabancılara vize vermekte oranın vatandaşlık hakkını vermektedir. Gercüşlüler ise yabancılara vize vermemekte onları Gercüşlü olarak kabul etmemektedir.
Gercüş cumhuriyet döneminin hemen hemen her döneminde milletvekili ve son dönemlerde iki bakan çıkarmasına rağmen bu milletvekilleri ve bakanların Gercüş’ün gelişmesi için önemli işler yaptıkları söylenemez. Gerçi bazılarının ufak tefek işler yaptıkları olmuştur. Örneğin bunlardan birisi Gercüş’e Anadolu öğretmen lisesi ve ortaöğrenim kız ve erkek öğrenci yurtları açılmasını sağlamıştır. Birisi de kendi köy yolunun asfaltlı ve sağlam bir şekilde yapılmasını sağlamıştır.
Gercüş son yıllarda eğitimde büyük bir gerileme göstermiş hatta Batman ilinin başarı bakımından en son ilçesi durumuna düşümüştür.1970-76 yılları arasında sadece Ankara’da çeşitli üniversitelerde okuyan 25 in üzerinde Gercüşlü öğrenci vardı. O zamanlar Gercüş Tunceli’den sonra Türkiye’de eğitimin en yüksek olduğu yerlerden birisiydi. Gercüş’e hizmet aşkıyla atanan Gercüşlü öğretmen hemşehrilerimiz çok olmuştur. Ancak Gercüş halkı yabancı ve öğretmen idareciye verdiği değeri hemşehrilerine vermemiştir. Bir kısmını şikayet ederek bir kısmına da baskı yaparak Gercüş’ten ayrılmalarına sebep olmuşlardır.Bugün Batman’ın birçok ilçesinde yükseköğrenm kurumu varken Gercüş’te henüz bir yükseköğrenim kurumu yoktur. Oysa bugün Batman Üniversitesi rektörü Profesör Doktor İdris DEMİR ‘de Gercüşlü’dür.
Bugün Batman başta olmak üzere Türkiye genelinde birçok üst düzey bürokrat ve teknokrat Gercüşlü hemşehrilerimiz vardır. Bunların da Gercüş’e çok yararlı ve Gercüş’ün ilerlemesi için önemli işler yaptıkları söylenemez. Ancak bunlar belediye başkanlığı ile milletvekili aday adayı oldukları vakit Gercüş’e gelmektedirler.
Batman başta olmak üzere Türkiye’nin çeşitli yerlerinde iş adamı ve sanayici hemşehrilerimiz vardır. Bunlardan bazılarının nadiren de olsa Gercüş’e yardım ettikleri oluyor. Bunlardan birisi de isminin yazılmasını istemediğini halde Gercüş doğumlu 350’nin üzerindeki yüksek öğrenim gören öğrenciye karşılıksız burs veren sanayici Ethem SEVİK’tir. Ayrıca İstanbul, Gercüş ve Köyleri Kalkındırma ve Yaşatma Derneği de yükseköğrenim gören öğrencilere burs vermektedir.
Gercüş’ü terk eden Süryani hemşehrilerimiz bizden daha çok Gercüş sevdalısıdırlar. Süryani hemşehrimiz nalbant Aho ÇAKICI’nın torunu Sabri ÇAKICI İstanbul’da yaşamaktadır. Sabri hemen hemen haftada en az 3-4 kez sınıf arkadaşları olan beni, Bedrettin EKMEN , Ahmet SEYİDOĞLU ve Mehmet BARLAK’ı aramaktadır. Telefonda genellikle Gercüş’te olup bitenleri sorar ve Gercüş’e olan özlemini dile getirir ve en son da “AH GERCÜŞ” der.
