“ESKİ MAHALLELER KENTSEL DÖNÜŞÜME ALINMALI”

İnşaat sektöründe yer alan iş insanı Celil Demir, verimli arazilerin artık imara açılmamasının gerektiğini söyledi ve ekledi:

*Uzun yıllar inşaat sektöründe yer alan iş insanı Celil Demir, verimli arazilerin artık imara açılmamasının gerektiğine işaret etti. Demir; “Kentsel dönüşümle birlikte Batman’ın eski mahallelerine ayrıcalık tanınırsa, maddi durumu yetersiz kişiler de hem yeni evlere kavuşur hem de yeni yerleşim alanları oluşacaktır” dedi.

*Son depremde binaların gözden geçirilmesinin de gerektiğine işaret eden Demir: “Özellikle çatlaklıkların oluştuğu binalar mutlaka elden geçirilmeli. Çürük binaları yıkmak, zayıf olanları da güçlendirmek gerek. Her konuda olduğu gibi deprem konusunda da günlük yaşıyoruz” diye konuştu.

- Yıllardır inşaat sektöründesiniz ve gerek Batman’da gerekse de başka şehirler de müteahhitlik yapıyorsunuz. Deprem bize gösterdi ki artık inşaatları bir kez daha gözden geçirmemiz gerekiyor. Neler söyleyeceksiniz?

2000 yılı öncesinde yapılan binalar ilkel yöntemlerle yapılırdı. Teknoloji bu kadar gelişmemişti. Bu depremde de yıkılan binaların yüzde 90'ı 2000 yılı öncesi binalardır. Tabi fay hattının geçtiği yerlerde yeni binalarda yıkıldı ama çoğunlukla eski yapılar yerle yeksan oldu. Bakınız Adıyaman'da yıkılan binaların çoğu eski yapılar.

-Batman’a neler yapabiliriz?

Batman'da yanlış bir imar planı yapıldı. 40 bin dönümlük verimli tarım arazileri imara açılarak heba edildi. Hâlbuki Batman’da 46’ya yakın mahalle bulunmakta ve çoğu kentsel dönüşüme muhtaçtır. Kentsel dönüşümle eski mahallere ayrıcalık tanınırsa durumu olmayan kişiler hem yeni evlere kavuşur hem de yeni yerleşim alanları meydana gelecektir. Böyle olması durumunda ev fiyatları biraz da olsa düşecektir. Bu şekilde eski mahalleler daha modern hâle gelir. Kentteki mahallelerde birçok ev eski. Bu evlerin hepsi yıkılması lazım. Çünkü en küçük bir deprem durumunda bu evlerin çoğu yıkılma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Yetkililerden isteğimiz kentsel dönüşümü eski mahallere koymaları. Bu şekilde buğday, mısır, mercimek gibi ekilen birinci sınıf verimli tarım arazileri de korunmuş olur. Hem de olası bir depreme de önlem alınmış olur.

-İmara açılan 40 bin dönümlük arazide eskiden neler yetişiyordu?

Buğday, mısır, mercimek, pamuk ve diğer önemli ürünler yetiştirdi ama bu alanların imara açılmasıyla verimli tarım araziler de heba edildi. Batman, bir zamanlar bölgenin tarım ambarıydı. İmar alanı genişledikçe de Batman'ın eski mahalleleri de unutuldu. Belediye’den dört yol kavşağına kadar olan kısım kentsel dönüşüme açılabilirdi. Deneyimli müteahhit ve mühendislere verilerek ada bazında evler yapılabilirdi. Böylelikle tarım alanları korunurdu.

-Nereler kentsel dönüşüme uygun?

Raman, Şirinevler, İpragaz, Yenimahalle ve İluh deresi eski yapıların olduğu birçok semt de kentsel dönüşüm şart. Hem eski yapılardan kurtulurduk. Öncelik şehrin içindeki metruk kalmış, eski mahallelerin bir vizyonla şehre kazandırılması ve insanlara sunulması gerekiyor. Mevcut eski mahalleri yenilemek ve dönüştürmek gerekiyor. Bu anlamda Belediye ve Valiliğimizin biraz daha hassas davranmalarını talep ediyoruz. Neticede tarım alanlarına da ve konuta da ihtiyacımız var. Bu dengeyi gözeterek bu işin götürülmesi gerekir.

-Batman'ın ciddi bir konut ihtiyacı var mı?

Evet ciddi bir konut ihtiyacı var, çünkü Batman genç ve dinamik bir şehir. Çünkü genç ve dinamik bir nüfusumuz var. Bundan dolayı ciddi bir konut ihtiyacı ve talebi var.

-İlerde güney çevre yolunun bitişiğinde 500 yataklı yeni hastanenin temeli de atılacak. Bu kenar semtlere bir nefes aldırmaz mı?

Elbette rahat bir nefes aldırır. O mahallerin de onarımdan geçirilmesi lazım.

-Batman’da zemini sağlam yerler neresi?

Batı Raman üniversite yolu sağlam. Devlet Demir yollarının üst taraflarında zemin sağlam. TOKİ’nin yaptığı yerler binalara da uygun. Zemin kayalık olduğu için uygun.

 -Batman zeminine göre kaç kat apartman yapmalı?

Zemin etüdü ve önlem alındıktan sonra zeminin müsait durumuna göre kat yapılır.

-1955 Yılında rafineri üretime başlayınca kent rafinerinin etrafına kuruldu. Şehir bu kadar yakına kurulmamalıydı?

Elbette. Şehir rafineriye 10 kilometre uzakta kurulmalıydı. Batı Raman’a doğru kurulsaydı, verimli tarım arazilerini de korumuş olurduk.

-Asrın felaketi olan son depremden çok ders çıkarmalıyız?

Ders çıkarmalıyız.  Binaları  elden geçirmek lazım, çürük olanları yıkmak, zayıf olanları güçlendirmek gerekir. Her konuda olduğu gibi, deprem konusunda da günlük yaşıyoruz. Olacağını biliyoruz, tedbir almıyoruz, oluyor, acı çekiyoruz, üzülüyoruz. Ve üç gün sonra her şeyi unutuyoruz. Bir sonraki depreme kadar. Önlem alınmazsa her depremde ölmeye, yaralanmaya, yakınlarımızı kaybetmeye, evimizi barkımız yitirmeye devam edeceğiz. Bakın bir diğer sorunda alanı olmayan herkes inşaat sektörüne burnunu sokuyor. İnşaatı, inşaat mektebini yani bu işin okulunu okuyanlara bırakmak lazım. Bu işi okuyanlar boşta ama herkes inşaat sektörüne girerse doğru olmaz.

-Batman depremi ucuz atlattı. Bundan sonra inşaat yapacaklara çağrınız nedir?

Binaları deprem yönetmeliği ve modern inşa tekniklerine göre yapsınlar. 2018’de güncellenen son deprem yönetmeliğine göre deprem bölgesinde bulunan yapılarda çelik çubuklarla güçlendirilmiş yüksek kaliteli beton kullanılması gerekiyor. Japonya’da insanlar yüksek deprem riskine rağmen yoğun nüfuslu ve çok katlı binalarda güvenle yaşayabiliyor. Bu da felaketlere karşı inşaat yönetmeliklerinin önemini gösteriyor. Yönetmeliğe uyacak şekilde bina yapılması çok önemli. İnşaatları dört dörtlük yapmamız lazım.

-Batman'da da bazı binalarda yer yer çatlaklıklar oldu. Batman’da 3 eski yapı kaldı. Biri Hacı Lazgin'in binası, biri DDY gar binası ve TPAO lojmanları. Bu üç yapı hala ayakta. Bunlara hiç bir şey olmadı. Bu neyden kaynaklanıyor sizce?

Çok sağlam yaptılar. Sağlam yapılınca da yıllara meydan okuyor. İnşaat sektöründekiler bu yapılara bakarak ders almalı. Bu üç binayı inceleyip ders çıkarsınlar.

- İmar affı ile ilgili ne demek istiyorsunuz?

Türkiye’de 1960-2018 yıllarında imar affı uygulandı. Bu af sayesinde güvenlik sertifikası olmadan inşa edilen binalar cezadan muaf tutuldu. İmar aflarını doğru bulmuyorum. Fay hatlarıyla dolu bir ülkede imar affı yanlıştır.  Kaçak yapı varsa o yapı yıkılmalı. Af gelir düşüncesi ile kaçak bina yapanlar var. Ben imar affına karşıyım.

-Depremle ilgili son olarak neler söylemek istersiniz?

Depremle ilgili sık sık paneller ve konferanslar yapılmalı. Çocuklarımıza depremle yaşamayı öğrenmeliyiz. Toprakla barışık inşaatlar yapmak zorundayız. Bundan sonra çocuklarımızı eğitim yuvalarında depreme karşı eğitmeliyiz. Deprem eğitimi verilmesi lazım. Bu önemli bir ders haline getirilmeli ve aksatılmamalı.  Mimarından mühendisine, ustasından kalfasına, kontrol mühendisinden müteahhidine, işi verenden işi veren adına işi kontrol edenine kadar hepimiz işimizi sağlam yapmalıyız. İşi savsaklarsak felaket arkasından gelir.