Vatandaşın gazını almak maksadı ile kullanılan biber ve benzeri gazların kullanım usulleri konusunda içişleri bakanlığı tarafından bir genelge yayınlandı. Bakan Güler tarafından valiliklere gönderildiği belirtilen genelgede konu ile ilgili detaylı bilgilerin yer aldığı gözlenmektedir.
Ülkede toplumsal olayların bastırılması ve dağıtılması amacı ile son yıllarda artarak devam eden bir gaz kullanımı söz konusu olmaktaydı. Bu gazdan etkilenerek hayatını kaybeden onlarca vatandaşın olması dikkatleri bu konuya yoğunlaştırmıştı.
Hopa’daki olayların bastırılmasında kullanılan gaz bombaları bir vatandaşın hayatını mal olmuş ancak yetkililer hemen “terör ve terörist” savunmasına girişerek olayı başka tarafa kanalize etmeye yeltenmişlerdi.
Sonradan yöneticiler tarafından da anlaşıldı ki birilerini suçlasanız da suçlu olsa da bunun yargı kararı ile belirlenip yine aynı mekanizma çerçevesinde cezalandırılması gerekiyor. Olay anında kamu gücünü orantısız kullanmak suretiyle yapılan işlem aslında bir hak gaspıdır.
Aslında bu gaz bombaları Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgesinde yapılan eylemlerde sık sık kullanılmaktaydı. Her eylemden sonra gaz bombaları nedeniyle yaralanan bir çok vatandaşımız bulunmaktaydı. Tutuklama gerekçeleri ile birçok yaralı sağlık kurumlarına da gidememekteydi. Bir ara bırakalım gaz bombalarını kullanmayı her eylemde bir kişinin hayatını kaybeden sonuçlarla da karşı karşıya kalınmıştı. Ancak yapılan feryatlar yukarıda sayılan gerekçelerle görülmezlikten geliniyordu.
Son zamanlarda ülkenin değişik bölgelerinde olaylar çıkmaya başlayıp vatandaşlar da aynı akıbeti yaşamaya başlayınca batı kamuoyun daha fazla duyarlılık göstermeye başladı. Özellikle gezi parkı eylemleri olarak tabir edilen süreçte güvenlik güçlerinin kullandığı gaz bombalarının ortaya çıkardığı tablo işin vahametini de ortaya koymaya yetti.
Bu olaylarda yaralanan 7 bin civarındaki yuttaşın çoğu bu bombaların etkisi ile yaralandı. Bir çok insan da ağır şekilde ve kalıcı hasara maruz kaldı.
Ülkenin doğu yakasının yıllardır maruz kaldığı gaz bombası meselesi batı yakasına yansıyınca mesele daha iyi anlaşıldı ve düzenleme yapılması ihtiyacı da hasıl oldu.
Genelge ile konu ile ilgili belirtilen düzenlemelerin bir bölümü şöyle; “ Toplumsal etkinlikler esnasında alınacak tedbirlerde, Çevik Kuvvet veya Güvenlik Şube Müdürlüğünden sorumlu emniyet müdür yardımcılarının görev alması sağlanacak.
Sorumlu amir, görev alacak personel ile toplumsal olay öncesi mutlaka toplantı yaparak, müdahale gerektiğinde hareket tarzının nasıl olacağı hususunda personeli bilgilendirecek.
Kanuna aykırı toplumsal olaylarda göz yaşartıcı gaz kullanmadan önce gaz mühimmatının kullanılacağı ses yükseltici araçlarla duyurularak gösterici gruptan ayrılmak isteyenler ile üçüncü kişilerin uzaklaşmasına fırsat verilecek.
Kanunsuz toplumsal olaylarda, gazlı müdahaleden önce su püskürtücü panzer ve TOMA'lar kullanılarak tazyikli suyla müdahale edilecek.
Toplumsal olaylarda gaz mühimmatı kullanmaya başlamadan önce içinde boya veya biber gazı olan kapsüller atabilen ve orta mesafede etkili olabilen darbe etkili savunma tüfeğinin ara silah olarak kullanılması sağlanacak.
Gaz kullanmadan önce gazların etki alanı dâhilinde okul, hastane, kreş ve huzurevi gibi kurumların bulunup bulunmadığına dikkat edilerek, kanuna aykırı toplumsal olaya karışmayan vatandaşların etkilenmemesi için azami özen gösterilecek. Kullanılan gaz türünün ve miktarının belirlenmesinden olay mahallindeki en üst rütbeli amir yetkili ve sorumlu olacak. Bu konuda kontrolsüz ve gereksiz kullanıma mahal verilmeyecek.
Müdahale edilecek olan grubun yaşlı, kadın, engelli profili dikkate alınarak müdahale stratejisi belirlenecek.
Gaz ve savunma tüfeği kursu almış personel, bir rütbelinin sevk ve idaresinde olacak ve bu rütbeli personelin talimatları doğrultusunda hareket edilecek."
Olay uzun sürerse gaz kullanımına ara
Gaz fişeği yerine grubu tedirgin edip dağılmalarını sağlamak açısından ses ve ışık fişeği ya da yüksek ses çıkartan diğer mühimmat kullanılacak ve çevik kuvvet personeli dışında diğer birim personeli tarafından gaz fişeğinin kullanılmasının önüne geçilecek.
Zırhlı araçlarla mobil müdahale birimleri oluşturularak hareket kabiliyeti artırılacak, yakalama ve gözaltı işlemleri yapılmak suretiyle de daha az gaz mühimmatı kullanılması sağlanacak.
Kanunsuz gösterilerde dağılmamakta ısrar eden gruplara karşı mümkünse müdahale anında, değilse teknik tespit yapılıp daha sonra gözaltı işlemleri yapılacak.
Orantısız güç ve aşırı gaz kullanımı iddialarını önlemek için müdahale ve gözaltı işlemlerinin kamera ile kayıt altına alınması sağlanacak.”
Genelgede yazılı olanların pratikteki uygulamalarını ise hep birlikte göreceğiz.Dileriz bugüne kadar yaşanan olaylarda uygulanan yönteme gelen itirazlar sürmez veya aynı pratikler sergilenmez.
