Batman’da işyeri ve konutların kiralarının yüksekliği herkesçe bilinen bir gerçekliktir. Maddi durumu ev ve işyeri almaya müsait olmayan binlerce ailenin, büyük şehirlerden daha yüksek olan kira ücretleriyle başları dertte…
Batman’a sığınan Suriyeliler nedeniyle harabe evler için bile vicdanları yaralayan kira isteniyor…
Şunu açıkça ifade edebilirim; eğer Suriye’ye barış gelir ve sığınmacılarımız ülkelerine güvenle dönecek olursa, vicdansızca yüksek kira istenen evlerin yüzde 90’ı boş kalacaktır. Hatta daha ilerisini de belirteyim, kimsenin oturmayacağı o evler ‘Metruk Yapılar’ kategorisine gireceğinden madde bağımlılarının mekanı olmasın diye yıktırılacaktır…
Şu halde nedir bu insafsızca kira artışları?
Birkaç ay önce, ‘Esnaflar/Kiralar/Yasalar/Vicdan’ başlığıyla iki günlük makalemde yüksek kira meselesini birkaç boyutuyla değerlendirmiştim. Özellikle Belediye’nin 3. Etap Vizyon Projesi ile kenti güzelleştirirken, doğal olarak yaşanan sıkıntılar nedeniyle esnaflarımızın sıkıntıları üzerinde durmuş, bazı önermelerde bulunmuştum.
Vizyon proje ile mülk sahiplerinin işyerlerinin önemli değer kazandığına dikkat çekip, bu yıl esnafları düşünmelerini ve kira artışına gitmemelerini önermiştim. İsterdim ki Turgut Özal Bulvarı üzerindeki bazı mülk sahipleri yerel basınımızı ziyaret edip, esnafları düşünerek kira artışı yapmayacakları konusunda açıklama yapsınlar…
Bu gelişme yaşanmadı. Maalesef yaptığımız değerlendirmeler, yazdığımız makaleler, insaf ve vicdan çağrıları sonucu değiştirmiyor.
Kira artışı konusunda anlayış bekleyen bazı dar gelirli kiracı vatandaşlar ile esnaflar, sorunu yeniden gündeme getirmemiz beklentisindeler. Kamuoyunda gündem oluşturulmasını isteyenler için eski yazımdan bir derleme sunmak istiyorum:
‘Evet, günümüz dünyasında, hak ve hukukun pek gözetilmediği, özellikle de vicdan yerine cep ve cüzdanların gözetildiği kentlerde kiracı olmanın ne demek olduğunu iyi düşünmemiz gerekir. Batman’da iş ve konut kiralarını denetleyen yok, varsa da ben bilmiyorum. Çünkü bize, basına varlıklarını hissettirmemişler…
Bildiğim gerçek şudur; Batman’da ev ve işyeri sahibi kiracılar çok büyük mağduriyetler yaşıyorlar ve kaderleriyle baş başa kaldıklarından adeta süründürülüyorlar…
Aylardır vizyon proje için sürdürülen çalışmalar nedeniyle esnaflar çok büyük sıkıntı yaşıyorlar. İşyeri sahibi olanları bir yana bırakalım, kiracı esnaflar gerçekten de çok büyük mağduriyetler yaşıyor…
Elimizi vicdanımıza koyup konuşmamız gerek; zaten belediyenin yürüttüğü bütün çalışmalar mülk sahiplerine çok önemli kazançlar sağlamayacak mı? Kentin ana güzergahlarının modern bir çehreye kavuşması, işyerlerine prim kazandırmayacak mı?
Mülk sahipleri biraz insaflı olsun…
Kiracıların yaşadıkları mağduriyetleri de görsünler…
Hiç olmazsa 2018 yılı için kira artışına gitmesinler…
‘Batman’da kiralar almış başını gidiyor. Ömürleri çalışmakla geçmesine rağmen bir ev ve işyeri sahibi olamayan nice memur, işçi, esnaf, kısacası yığınla insanımızın kiralardan yana yaşadıkları sıkıntıyı biliyor muyuz?’ diye sormuştum.
Zorlu yaşam koşullarına direnen evsizler ve sıkıntı yaşayan kimi esnaflarımızın hak ve hukuklarını her zaman ve zeminde savunmayı görev bilmişim. Bu yazımla bir kez daha mağdurların yanında olduğumu belirtirken, ilgili kurumların da kiracıların hak ve hukuklarını savunmaları gerektiğini önemle hatırlatmak istiyorum.
SADECE VİCDAN ÇAĞRISI YAPMAYACAĞIZ…
Değerli Okurlar, işyeri ve ev sahiplerinin insaflarına terk edilen, hak ve hukukları savunulmayan kiracıların gerçeğine inanıyorum. Esnaf Odalar Birliği Başkanı istediği kadar insafa davet etsin, biz istediğimiz kadar güzelleşecek yeni güzergahın uzun vadede mülk sahiplerine çok büyük kazançlar sağlayacağı konusunda ahkam keselim, nice vicdansızlar bunu fırsat bilerek kiraları artıracaktır…
Şu halde resmi kurumların bunun takibini yapması, kira artışlarını denetlemesi gerekiyor düşüncesindeyim. Kimse serbest piyasa ekonomisi masalını anlatmasın. Mülk sahipleri diledikleri gibi ev ve işyerleri kiralarını artıramazlar…
Onları bağlayan yasalar, hukuk metinleri var…
Sadece vicdanlarına sığınmamalıyız. Resmi kurumlar mevcut kiraların envanterini çıkarmalı, vizyon projeleri pratik bulduktan sonra astronomik kira artışı yapacaklara izin vermemelidir…
Bu gidişata ne yazık ki ‘dur’ diyen bir kurum hiçbir zaman olmamıştır…
KİRA KONTRAT VE SÖZLEŞMELERİ…
Mağduriyetin temel nedenleri vardır şüphesiz. Batman’da kiralık evlerde kalan vatandaşların çoğu, ev sahipleriyle kira kontratı, sözleşmesi yapmıyorlar.
Ev sahipleri öncelikle buna yanaşmıyor. Çünkü bunu yaptıklarında hem vergi ödemiş olacaklar, hem anormal artışa gidemeyecekler, hem de kiracıların da bir hak ve hukuku olacaktır…
Çocukluğumdan beri Batman’da yaşıyorum, bir gün olsun bir kurumun kiracılarla ilgili araştırma, denetim yaptığına tanık olmadım. Bunu duymadığımı da belirteyim…
Bildiğim kadarıyla Defterdarlıklar bu konuyla ilgilidirler. Ama bizim Defterdarlığın bu konuda ne yaptığını, nasıl bir çalışma içerisinde olduğunu gerçekten bilmiyorum.
Hayatın her alanında olduğu gibi, ev ve işyerleri kiraları konusunda düzenin işlemediğini gözlemliyorum.
Ev sahipleri ile kiracılar boğaz boğaza girerken, daima kazananın kimler olduğunu tahmin ediyorsunuz. Bir işyerinin kirası için 2 milyar lira alınırken, bir kalemde bunu 2,5 milyara yükseltseler bile, kimse buna da karşı çıkamıyor…
Maalesef kiracıların sahipsiz olduğunu, haklarını savunacak bir kurumun olmadığını gözlemliyorum…
Acı gerçeklere değindim. Maalesef bu düzensizlikte kiracıların da payı var. Kimse kira kontratı için diretmiyor, hakkını aramıyor. Olan yine kiracılara oluyor…
Her şeye rağmen halkımızı ve ilgili kurumları duyarlı olmaya çağırıyorum. Ev sahipleriyle kira kontratı imzalayalım. Hakkımızı aramasını bilelim. Herkes duyarlılık gösterirse, aşılmayacak sorun kalmaz diye düşünüyorum.
Ev ve işyerleri kiraları astronomik oranda artıyor. Bu gidişata dur denilmesi ve kiraların bir disiplin altına alınmasında sayısız yarar vardır diye düşünüyorum.
Sonuç olarak hem Batmanlı esnaflarımızın, hem de yoksul konut kiracılarının düşünülmesi gerekiyor. Bu bir toplumsal sorundur. Vicdanlara hitap etsem bile, kurumları göreve çağırıyorum. Onurlu, iyiliksever, kira artışlarında vicdanlarının sesini dinleyen mülk sahiplerini saygıyla selamlıyorum. Onlara yönelik eleştirilerim yok. Vicdansız mülk sahiplerinin üzerine gidilmesi dileğimle.’
