**Şimdilerde 600 Binlik nüfusa sahip olan Batman, 75 yılda hızla kabuğunu kırarak, ‘büyük’ şehre aday bir il oldu. Bugün tarihi bir fotoğrafı daha sizlerle paylaşıyoruz. Batman’ın temelini atan ilk petrolcülerün hatıra fotoğrafı büyük ‘değişimi’ tüm yönleriyle gözler önüne seriyor.
75 YIL ÖNCEKİ TARİHİ FOTOĞRAF
Petrolün var ettiği Batman, 75 yılda büyük bir değişim yaşadı. O değişimin ilk temelini atanlar da kuşkusuz ‘ilk’ petrolcüler. 1945-50’li yıllarda DDY Batman Garı arkasında ‘pilot’ rafineriyi kuranlar eski MTA ekibindeki isimlerdi. O petrolcüler, sonradan TPAO’ya geçiş yapmıştı. Aralarında hala hayatta olan Yusuf Kalaycı (solda en başta oturan) ve bir grup arkadaşı hatıra fotoğrafı çekerken, Batman ovasında sadece DDY Garı ve Su kulesi görülüyor. Adeta ıssız ve bomboş bir ova fotoğrafta belgelenmiş. Çalışanlar daha çok Midyat ve Gercüşlü ailelerinin çocuklarından oluşuyordu. İşte 75 yıl önce Batman ovası.
O TANKLARIN YERİNDE YOL VAR
O dönemlerden tarihi bir kare daha… Pilot rafineriye ait stok tankların yerinde şimdilerde yol var. Bu bölge Karşıyaka mahallesine giden yol güzergahı ve az ilerisinde sakatatçılar çarşısı var.
TANK MERDİVENİNDE PETROLCÜLER
Sararan fotoğraflarda çarpıcı bir kareyi daha sizlere sunuyoruz. O tarihlerde tank merdiveninin en üstünde yer alan kişi Yusuf Kalaycı. Tankların imalatını tamamen o yıllarda MTA’nın çalışkan ekibi yapardı. İskenderun limanından Batman DDY’ye malzemeler geliyordu ve eski MTA ekibi de petrol rafinerisinin tüm kazanlarını bu malzemelerle yapıyordu.
ABD GİYİMLİ BATMANLILAR
O dönemin yerli petrolcüleri, kılık-kıyafette dönemin ABD’li petrolcülerine özenirdi. İşte sararan karede Yusuf Kalaycı (solda), Şehmus Sümer (sağda) ve oğlu Yusuf Sümer (ortada). Amerikalıların giyiminin Batmanlılara yansıdığı dönemler fotoğraf karesine yansımış. 1982’de Fatih mahallesindeki dubleks evlerini inşa eden de 60’lı yılların ilk esnaflarından Yusuf Sümer’di.
TARİHİ İŞ SÖZLEŞMESİ
Tarihi arşivde 65 yıllık bir iş sözleşmesini de sizlerle paylaşıyoruz. Doğum yeri Cizre olan Abdulcelil Sapan, o dönemler Batman’da çalışmaları olan Hava Meydanları ve Yolları İnşaatı Şirketine ofis daktilo memuru olarak alınırken, brüt günlüğü de 10 TL olarak belirlenmiş. Oğlu merhum Nurettin Sapan da yıllarca Batman Belediyesi’nde Yazı İşleri Müdürü olarak çalıştı. Nurettin Sapan’ın oğlu Hakan Sapan da şimdilerde Batman Belediyesi Basın biriminde çalışıyor. Sapan ailesi, Cizreli bir aile. Midyatlı, Cizreli ve Gercüşlüler, zamanında Batman’ın temellerini atmış. Abdulcelil Sapan’ın iş sözleşmesinde 1957-1958 yıllarındaki 5, 10, 25, 50 Kuruşluk damga pulları da dikkat çekiyor.
