Fotoğraflarla petrol hikayesi (14)

**Batman Petrolspor’un eski futbolcularından Salih Eren’in merhum babası Muhittin Eren, o dönemin sondajcılığını özetliyor; “Çalışırkende imkansızlıklar vardı. Örneğin matkabı dağa çıkarmak için kızak yapardık, her defasında sondaj halatı taşmak için ip bağlayıp arkadaşlarımızla omuzlayıp çektiğimizi çok iyi hatırlıyorum.”

SONDAJ ZOR İŞTİR Petrol arama çalışmalarında en zor görev sondaj işidir. Uzun yıllar Petrolspor’da hem futbolculuk hem de yöneticilik yapan Salih Eren’in merhum babası Muhittin Eren, o dönemin sondaj çalışmalarını anlatıyor; “Maymuniye boğazında 1 numaralı kuyudan sonra dağa çıkıp orada sondaj yapardık. Raman dağında 8-9 ve 12 nolu kuyularda petrole rastladık. O günlerin şartları bir başkaydı. Yılanlı çatılar altında çocuk büyüttük. Şimdi ki taşıtlar yoktu. Her defasında hastalanan çocuğumu doktora götürebilmek için üzümcünün eşeğini üzümleriyle birlikte satın almaya kalkıştım. İmkansızlıklar içindeydim. Çalışırken de yaşarken de imkansızlıklar vardı.” Raman-1 kuyusunda çalışan Amerikalı sondör Kid Russell, petrol arama çalışmalarında Türkiye’de hayatını kaybeden ilk yabancı petrolcüdür. Petrolün Raman’da keşfedilmesinde büyük emeği olan ABD’li sondör Russel için dönemin petrolcüleri her yıl anma töreni düzenlerdi, şimdi o anma törenleri de unutuldu.

PETROL NUMUNELERİNİ İNCELEYEN KADIN İlk Petrolcü Cevat Eyüp Taşman’ın eşi Mehlika Taşman, Paleontolog’du. Amerikalı gelin Anna Maria Malkoç, 1953 yılındaki Raman dağındaki koşulları anlatıyor;

“Mehlika Taşman’la birlikte Raman lojmanlarında kalıyorduk. İdareci ve mühendislerle aynı binayı paylaşıyorduk. Her binada beş daire vardı. Petrol işlerinde çalışanlar, bu konutlarda kalıyordu. Mehlike Taşman, eşi gibi petrol arama çalışmalarını yakından izliyordu. Petrol numunelerini inceleyip Ankara’ya rapor veriyordu. Yaşantımız buranın şartlarına göre konforlu sayılırdı. Çünkü elektriğimiz, sıcak suyumuz, banyomuz, kısa dalga radyomuz ve telefonumuz vardı. Petrolcüler gazinoda toplanır yemeklerimizi üç öğün yerdik.”

PETROL ŞEHİTLERİ 1940 Yılında Maden Teknik Arama’nın bursuyla Amerika’ya gönderilen ilk öğrenciler Hulusi Berilgen, Adnan Küçükçetin, Turgut Uluğ, Reşit Yonca ve Abdurrahman Durukal, Raman dağı ile Meymuniye boğazında ayrılmaz bir ekipti. İlk petrol kuyusunun bulunduğu Garzan-1’de sondaj takımı sıkışınca büyük patlama yaşanmıştı. O patlamada petrol arama çalışmalarında büyük emeği olan ABD’li sondör Kid Russell ve Hamdi usta, hayatını kaybediyor. İlk petrol mühendislerinden Abdurrahman Durukal, o patlama anını yazıyor; “Amerikalı sondör Russell, dinamit hazırlığını yaparken bir anda patlama yaşandı. O esnada demirden oluşan demir bir saç parçası işçi Reşit Yonca’nın kolunu koparıyordu. O dönemlerde yol yoktu, ulaşım zordu. Reşit Yonca, Diyarbakır’a kaldırılmak istenilirken, kan kaybından yaşamını yitirmişti. Onlar, ilk petrol şehidimizdi. ABD’li sondör Kid’in petrole olan katkıları her zaman hatırlanacak.”

Fotoğraflarla petrol hikayesi (14)

BATMAN TUTKUNU PROFESÖR

BATMAN’IN FOTOROMANI (2074)

Kalede Ramazan Usta’nın mekanıydı

Sabah namazına giderken silahlı saldırıya uğrayan imam öldü

14. Van Doğu Anadolu Tarım Hayvancılık ve Gıda Fuarı kapılarını açtı

Bozkırın ortasından Avrupa’ya gümüş balığı ihracat ediliyor

Yavru sazan balığı üretimi sağımla başladı

Kırkağaç’ın “Çakal Pideli Paça” yemeği tescil belgesini aldı

Bursa’da startup yatırımcı ekosistemi bir araya geldi

“Dönerin anavatanı Türkiye’dir”