Barış Arslan *1990 Yılında ‘İl’ olan Batman'ın yeni semtleri Kültür, Belde, Gültepe ve GAP olmuştu. Cumhuriyet Meydanının betonlaşmadığı dönemlerde Batman'ın yeşil alan sayısı 150 bin nüfusa yetiyordu. İşte son 30 yılda hızla değişen Batman'ın farklı karelerinden bir kesit daha… İLK ANADOLU LİSESİ BİNASI Yıl: 1990. Batman'ın ‘İl’ olduğu ilk günlerdi. Dönemin Belediye Başkanı Ataullah Hamidi, imara açtığı Tilmerç çevresindeki arazilerde binalar yükseliyordu. TOKİ'nin ilk kez Batman'a kazandırdığı binalar ise 1987 yılında Belde Mahallesi’nde yapılmıştı. Dubleks evler bölgesi Batman'ın yeni yapılaşma alanıydı. Şevket Başak caminin de temeli yeni atılmıştı. Batman'ın ilk Anadolu Lisesinin inşaatına 1990 yılında başlanmıştı. Şimdi ki DSİ bölgesinden çekilen kare; Batman'ın son 30 yılda ne kadar geliştiğini gözler önüne seriyor. CUMHURİYET CADDESİ AİLE PARKI VARDI Bir zamanlar petrol şehrinin kalbinin attığı yer Cumhuriyet Caddesi ve meydandı. Akyürek ile Site Mahallesi’ndeki cadde ve sokakları bir birine bağlayan Cumhuriyet Caddesi, resmi kurumların da adresiydi. DDY üst geçidin dibinde aile çay bahçeleri vardı. Şehir henüz betonlaşmaya yenik düşmemişti. İl oluşunun ilk yıllarında Batman'da nefes alacak yerlerden biri de Cumhuriyet Caddesiydi. İşte Cumhuriyet Caddesi’nde yeşilin bol olduğu 90'lı yılların başı. DOLUM CADDESİNDEN MANZARA Yıl 1987. Burası Milli Egemenlik Caddesi olarak bilinen ‘Dolum Caddesi’. Tüpraş Batman Rafinerisi ile şehrin Şirinevler ve Cumhuriyet Mahallesini birbirinden ayıran Dolum Caddesi 1990'a kadar çift şeritti. Tüpraş Batman Rafinerisinin duvar dibinde tek bir ağaç yoktu. O dönemler Şirinevler ve Cumhuriyet Mahalleleri’nde daha tek ve iki katlı konutlar vardı. Aydişler ailesine ait dört katlı apartman ise rafineriye komşu en yüksek binaydı. Tüpraş Batman Rafinerisi’ne komşu olan şimdi ki Bayındır ve Cudi Mahalleleri yoktu. ESKİ OTOGAR CADDESİ Yıl 1989. Aradan tam 30 yıl geçmiş. Eski oto gar güzergahından tarihi bir kare. Çok katlı apartmanlar o dönemler yeni yeni yükseliyordu. 1945'te 445, 1950'da 915, 1955'te 4.713, 1960'ta 25 bin, 1965'te 35.707, 1970'te 44.893, 1975'te 64.300, 1980'de 86.200, 1985'te 114.210, 1990'da 147.347 nüfusu olan Batman'ın, şimdi ki kent merkezi nüfusu ise 411 bini geçti. Son 60 yılda nüfusta büyük bir sıçrama yapan Batman TÜİK verilerine göre en hızlı gelişen iller arasında yer alıyor. İşte 1990'da eski ilçe otogarı caddesinden tarihi bir kare.