Ahmet Özdemir
Kitap Rafımıza bu kez bizden birisinin eseri girdi. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Batman Temsilcisi ve Batman Gazeteciler ve Yayıncılar Cemiyeti Başkanı Arif Arslan’ın, “Yüz Yüze Batman” adını taşıyan kitabını zevkle ve yararlanarak okudum.
Arif Arslan 1960 Bismil Diyarbakır doğumlu. Batman lisesinden mezun olmuş. Mesleğe Batman Doğuş ve Yeni Zaman gazetelerinde başlamış. 1984 yılından bu yana Batman Çağdaş gazetesinin Yazı İşleri Müdürlüğü’nü yapıyor. Aynı zamanda Doğan Haber Ajansının Batman muhabirliğini de yapmakta.
Arif Arslan ekmeğini yediği, suyunu içtiği ve 30 yılı aşkın süredir gazetecilik mesleğini sürdürdüğü Batman’ın belleğini kaydediyor ki, bu çok önemli. Zaman içinde bir kentin canlı tanıkları yok olmakta. Anılar unutulmakta.
Resmi tarih ve coğrafyanın dışında bir kentin sosyal tarihini bilen, gelenek ve göreneklerini, folklorunu yaşayan insanları bulmak, bilgilerinizi doğrultmak imkanı kalkmakta. “Ah keşke şunu şunu da sorsaydım, yazsaydım” gibi pişmanlıklar fayda vermemekte.
Arif Arslan çok iyi tanıdığı Batman kentinin resmi kayıtlarındaki bilgilerini aktarmak, onları hamasi söylemlerle süslemek bilinenleri tekrarlamak yerine kentin canlı tarihi olan, kentte özdeşleşmiş kişilerle yüz yüze görüşmüş ve tam anlamışla bir durum tespiti yapmış.
Mülki kayıtlara göre, Elmedine yerleşim birimi 1926-1927 yılı ilkbaharında bugünkü Batman çayının taşması nedeniyle haritadan silinmiş ve İluh köyü Beşiri ilçesine bağlanmış. Batman çayının adı 1950’li yılların başında İluh köyüne verilmiştir.
1937 yılında bucak haline getirilen İluh, 1940’lı yılların sonları ile 1950’li yılların başlarında bölgede var olan petrol filizlerinin değerlendirilmesi sonucunda İluh bucağında her alanda büyük gelişme sağlanmış. Bu gelişmeler üzerine 2 Eylül 1957 tarihinde ilçe olarak kabul edilmiş. 2 Kasım 1955 yılında Belediye teşkilatı kurulmuş ve 1990 yılına kadar çok hızlı bir gelişim yaşayan Batman, 16 Mayıs 1990 tarih ve 3647 sayılı kanunla Türkiye’nin 72. ili olma unvanına kavuşmuş.
Arif Arslan, 25 yıllık vilayetin geçmişini ve geçirdiği sosyal ve ekonomik aşamaları yüz yüze görüştüğü kişilerin diliyle kitabına aktarmış. Pek çok resimlerle nereden nereye gelindiğini kanıtlamaya çalışmış…
Arslan, Batman’ın ilçe oluşu ve ilk Belediye teşkilatının kuruluşundan bu yana 70 yıllık bir zaman tünelinde yolculuk ediyor. Bu yolculukta en önemli durakları petrol ve rafineri oluşturuyor.
14 Haneli nüfustan, 500 bin nüfuslu modern bir kentin yaratılmasına kan veren şüphesiz ki petrol olmuş. Batman’ın dününü yaşayan canlı tanıklar, kentin geçmişini anlatıyorlar. Bir söyleşide Arif Arslan, çalışmasına ilişkin şunları söylüyor:
“Bu petrol kentini var eden petrol sektöründeki ilk petrolcüleri, ilk esnafları, ilk yöneticileri gün gelecek tarihe dipnot düşecek. Batman’ın küçük bir yerleşim merkezinden önemli bir kent haline gelişimindeki aşamalarını tanıkların ağızlarından aktarıyorum. Üstelik de olabildiğince farklı kesimlerin, alanların temsilcileri, insanlar ile konuşarak. Öyle ki, Batmanlı olan herkes bu kitapta bir yakınını görebilecek…”
