Barış Arslan
*Petrolün dağı olarak bilinen Raman’ın üzerinde titizlikle duran dönemin Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, petrol arama çalışmalarını yakından takip ederdi. Raman-8 ve 9 nolu kuyularda incelemelerde bulunan İnönü, petrol uzmanlarının projelerine de onay veriyordu. Beşiri PTT’sinden ise her gün telgrafla başkente petrol raporları gönderilirdi. Raman Dağı’nın mimarisi Necdet Egeran’dı. İşte İnönü’nün Raman Dağı’nda iz bırakan karelerinden bir kesit…
BEŞİRİ’DEN HER GÜN TELGRAF GÖNDERİLİRDİ
Dönemin Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, özel önem verdiği Raman Dağı’ndaki petrol aramalarını yakından takip ederdi. 1940’lı Yıllarda iki kez Raman’a çıkarma yapan İnönü’ye, günlük petrol üretim miktarı her gün bildirilirdi. Beşiri PTT Şubesi’nden petrol raporu önce Ankara’ya, ardından MTA’nın Petrol Şubesi’ne iletilirdi. MTA Genel Müdürü İhsan Ruhi Berent ile İktisat Vekili Cavit Ekin, petrol raporlarını inceledikten sonra İnönü’ye gönderirdi. Cumhurbaşkanı yakından takip ettiği için, pahalı olan petrol aramacılığını desteklediğini belli ederdi. MTA’nın ilk Genel müdürlerinden İhsan Ruhi Berent’e güvenen İnönü, kısıtlı bütçeye rağmen ABD’den yeni sondaj kuleleri satın almıştı ve Türkiye’ye yabancı petrol müteahhit firmalarını getirmişti.
“ÜRETİM 50 TONDAN AŞAĞI DÜŞMEYECEK”
Petrolün Dağı Raman’da bir ara petrol üretiminde düşüş yaşanınca durumu raporlardan öğrenen Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, bir hayli kaygılanmış. O dönemler İktisat Vekili Cavit Ekin, MTA Genel Müdürü İhsan Ruhi Berent ve ABD Drillexco firmasından Mr. Clayton’u makamına çağıran İnönü, sert çıkışmış: “Bana günde 50 ton üretim dediniz. Ben de kamuoyuna böyle söyledim. Ben anlamam, ne yaparsanız yapın. Üretimi 50 tondan aşağı düşürmeyin.” Bu talimatın ardından Raman Dağı’nda üretimi arttırmak için dönemin petrolcüleri, kuyulara verdikleri asitle üretimi günde 50 tonun üzerine çıkarmayı başarmışlardı.
CUMHURBAŞKAN’IN ADI KUYUDA
1948 Yılında petrolün çıktığı 9 nolu kuyuya gelen dönemin Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, Raman Dağı’ndaki petrol sahasının genişletilmesi için de MTA Genel Müdürü İhsan Ruhi Berent’e sık sık talimat verdiğini söylüyor Abdurrahman Durukal: “Raman Dağı’ndaki 8 ve 9 numaralı kuyuların devreye girmesiyle bir anda günlük petrol üretimini 60 bin tona yükseldi. Bu suretle de Raman sahasının ekonomik değerde olduğu tespit edildi ve yüz güldüren 9 numaralı kuyuya İnönü’nün adı verildi.”
RAMAN DAĞI’NIN MİMARI
Raman Dağı mimarlarından Necdet Egeran, 1995 yılında TPAO’nun düzenlediği panele katılanlara, Raman Dağı’ndaki anısını şöyle özetlemiş: “Bana 8 nolu kuyunun mühendisi denildi. Bu çok hoşuma gitti. Bu iltifata çok teşekkür ediyorum. Ben Raman Dağı’nda sadece 8 nolu kuyuda değil, bir çok petrol kuyusunda çalıştım. 8 Numaralı kuyunun yerini ben belirledim. Fakat o’nun hemen bitişiğinde 9 nolu kuyuda da emeğim var. Raman’daki birkaç kuyu yerini ben belirledim. Bana ‘Raman Sahası’nın mimarı denilirse, çok daha mutlu olurum. Çünkü o dağ da bizlerin ayak izleri var.”
