NAHİYE, İLÇE VE İL’İ GÖRDÜ
1952 Yılında Batman-Mardin İl sınırındaki Midyat ilçesinden petrol kentinin yolunu tutan 74 yaşındaki terzi Mehmet Zeki Demir, nahiye, ilçe ve il dönemini anlatıyor; “Geldiğim dönemde Batman, küçük bir nahiyeydi. Ne ilçe ne de il’di. Şimdi ki birinci cadde ile ikinci caddenin buluştuğu güzergahta terzilik yapıyordum. O dönemler petrolün bulunduğu yıllardı. Batman’a gelen yabancı mühendisler ile yörenin ileri gelenleri takım elbiseye ilgi duyardı.”
“GÖMLEK 12, TAKIM ELBİSE 150 KURUŞ’TU”
Batman’ın ilk terzilerinden Zeki Demir, o dönemlerin takım elbise ile gömlek fiyatının sudan ucuz olduğunu söylüyor; “O dönemlerde gömlek fiyatı 15 kuruşu bulmazdı. Takım elbise ise 150 kuruştu. ‘Petrol bulundu’ diye herkes buraya iş için gelirdi. 12 Yaşından 20 yaşıma kadar terzilik yaptım. Batman’da terzi sayısı 10’u geçmezdi. O dönem Batman bölgenin ‘Paris’i olarak bilinirdi. Cumhuriyet meydanında modern bir pasaj vardı. Bir kahve dışında tek bir işyerleri yoktu. Şengüller pasajı kerpiçtendi.”
“63’TE İŞE GİRDİM, 83’TE EMEKLİ OLDUM”
1963 Yılında Türkiye Petrollerine işçi olarak giren ilk terzilerden Demir, 87 yılına kadar çalıştığına dikkat çekiyor; “Türkiye Petrollerinde 1987’den emekli oldum. Ağabeyim terzilik mesleğini yıllarca sürdürdü. Batman’ın birinci sınıf terzisi Mahmut Yıldırım’dı. Hazır elbise yoktu. Herkes terzilerde yapılan takım elbiseleri tercih ederdi. O dönemin giyim modası şimdikinden daha öndeydi. ‘Kruvaze’ dediğimiz takım elbiselerde yelek ve İspanyol paçalar modaydı. Yamalı ceketleri ise daha çok petrolcü mühendisler tercih ederdi. Terziler eskiden çok daha iyi kazanırdı. Batman’ın ilk otelleri arasında Yenice oteli de vardı. Hacı Tahir’in oteli ara caddedeydi. O dönemler petrol kentinin en lüks oteli kerpiçten yapılıydı.”


“HAKİMİ AT ARABASIYLA TARLAYA GÖTÜRDÜM”
İlerleyen yaşıyla son iki yıla kadar taksicilik mesleğini yapan 82 yaşındaki Veysi Platin, 20 evin olduğu İluh’un eski günlerine özlem duyduğunu söylüyor;  “Şimdi oturduğumuz Meydan mahallesine ‘Raman’ deniliyordu. 18 yaşında bir gençtim. Batman’da Suvari Jandarma Birliği vardı. İstasyonda rafinerinin yığınla malzemeleri duruyordu. At arabasıyla o malzemeleri rafineriye taşıyorduk. At arabacılık yaptığım dönemde unutmadığım bir anım var. Batman Kadastro Hakimi Hasan bey’di. Memur Hacı Nesrin’le birlikte o’nu keşfe; At arabasıyla götürdüm. Balpınar beldesinde ve şimdi ki eski Devlet Hastanesinin yerinde arazi keşfini yapan hakimi bir kaç kez at arabasıyla faytonda yolculuk yaptırdım. İşim gereği Site’deki bayanları ilçe merkezine getiriyordum. O dönemler 15-20 civarında fayton vardı ve faytoncularda petrolcüler sayesinde iyi kazanıyordu. Cebimiz o aileler sayesinde parayla dolardı. Eski Batman’ın ulaşımı bir yerde bizden sorulurdu.”
Editör: TE Bilişim