Barış Arslan

*‘Toprağın kanı’ filminin çekildiği 1960’lı yılların ortalarında dönemin petrolcüleri usta sanatçı Tuncel Kurtiz, Fikret Hakan ve Belgin Doruk’a, sabotaj sahnelerinin nasıl yapılacağının senaryosunu yazdırmışlardı. 50 Yıl önce TPAO yöneticileri ile Batman Misafirhanesinde çalışanların orkestraları ise petrolcüler ile Batmanlıları bir arada buluşturuyordu. Dönemin TPAO Bölge Müdür muavini Tuncay Tumay, kartını üzerinde bulundurmadığı gerekçesiyle Site Sineması’na alınmamıştı. İşte bu şehirde 50 yıl öncesinde yaşanan hikayeler…

FİLM SENARYOSUNU PETROLCÜLER YAZMIŞTI

Türkiye’de sinemasının taçsız kralları 1960’lı yıllarda ülkenin tek ulusal petrol şirketi TPAO ile tanışmıştı. 1966’lı yılların ortalarında ünlü sanatçılar, o küçücük petrol kentinin yolunu tutmuştu. Şimdilerde aramızda olmayan Fikret Hakan, Tuncel Kurtiz ve bir zamanların ‘Küçük hanımefendi’si Belgin Doruk, TPAO Batman Bölge Müdürlüğü’nde krallar gibi ağırlanmıştı. Eski TPAO yöneticilerinin, film çekiminde her türlü kolaylığı sağladığı ve ‘kara altın’ hikayesinin yansıtıldığı 1966 yapımı siyah-beyaz filmde Fikret Hakan, Belgin Doruk, Erol Taş, Feyzi Tuna, Tuncer Necmioğlu ve Nuran Aksoy oynamıştı. ‘Toprağın Kanı’ filminde senaryoyu yazan petrol mühendislerinden Nevzat Yıldırım, bakın neler diyor: “Rafineride bir sabotaj sahnesi çekilecekti. Filmdeki ekibe ‘Nasıl olacak’ diye sordum. ‘Tank sahasına kibrit atılacak. Fikret Hakan yetişip söndürecek’ dendi. ‘Bu kadar basit olmaz’ dedim. Bu kısmın senaryosunu ben yazayım’ dedim. Memnun oldular ve filmin o sahnesini benim yazdığım şekilde çekildi.”

PATRONLAR ORKESTRASI KURULMUŞTU

Yıl 1969. Dönemin TPAO yöneticilerinin kurdukları ‘Patronlar Orkestrası’ Batman’da kurulmuştu. Hafta sonları yapılan ‘müzik geceleri’ büyük ilgi görürdü. Batmanlı gençler ile TPAO’da çalışan amatör ruhlu gençler Türk Sanat Müziği, Türk Halk Müziği ve Tiyatro Gruplarını oluştururdu. Kış mevsiminde kendilerine tahsis edilen bir lojmanda çalışırlar ve yaz mevsiminde de sinemada konser verir ve örnek etkinliklere imza atarlardı. İşte 51 yıl önce TPAO Batman Bölge Müdürlüğü yöneticilerinin kurdukları ‘Patronlar Orkestrası’nda görev alanlar: “Süreyya Ekim (Davul), Sezgi Üstel (Gitar), Osman T. Ünal, Alaaddin Balcı (Klavye), Latif Kayıran, Mesut Sevimli ve Muhammet Malkoç (Vokalistler).”

BATMAN MİSAFİRHANESİ ORKESTRASI

TPAO’da ‘Patronlar Misafirhanesi’nin yanı sıra ‘Batman Misafirhanesi’ Orkestrasını ise petrol emekçileri kurmuştu. Yıllar önce sert geçen kış mevsiminin gecelerinde sahne alan Batman Misafirhanesi Orkestrası’nda daha çok işçi ağırlıklı simalar vardı. Saz heyetinde Udi ama Mehmet, Oktay Şerafettinoğlu, Osman Ünal, Gazeteci Haluk Yargıcı’nın oğlu Turgut, Yusuf Uğurlar ve Solist Çetin’den oluşuyordu. ‘Batman Misafirhanesi Orkestrası’ Rafinericiler için düzenlediği gecede salon dolup taşıyordu.

KARTSIZ TESİSLERE GİRİLMEZDİ

1960’lı Yıllarda TPAO’nun kapalı ve yazlık sinemasında sezonun filmleri, daha İstanbul’da vizyona girmeden Batman’da oynanırdı. Haftada 2 gün alt yazılı-orijinal iki yabancı film, iki de Türk film oynanırdı. Havuz, lokal ve sinemanın geliri Batman Petrolspor kulübüne verilmişti. Bu yerlere kartla girilirdi. Çok sıkı disiplin vardı. Dönemin TPAO Batman Bölge Müdür muavini Tuncay Tumay, kartını almadan gittiği TPAO’nun Kapalı sinemasına alınmamıştı.

Editör: TE Bilişim