ABD’LİLERE YOL GÖSTEREN YERLİ MÜHENDİSLER
TÜRKİYE Petrolleri Anonim Ortaklığı’na bağlı olduğu dönemde Batman Rafinerisi’ni işleten ABD’liler, 1960’lı yılların başında ayrılınca, ünitelerdeki görevi yerli mühendisler üstlendi. Rafineri eski teknik uzmanlarından merhum Ahmet Güven’in de aralarında bulunduğu eski yerli mühendisler, ABD’li uzmanlara; “Rafineriyi artık biz teslim alacağız” deyince; ABD’li mühendislerin tepkisiyle karşılaşmıştı. ABD’nin Parsons ekibi; “Siz, bu rafineriyi üç yıldan önce teslim alamazsınız” demişti. Genel Müdürlüğün direktifiyle ABD’li 2 mühendis, 6 ay kaldıktan sonra ABD’nin yolunu tutmuştu ve o gün bugün yerli mühendisler, rafinerinin bacasını tüttürmeyi başardı.
BATMAN RAFİNERİSİ’NDE İLK ÜNİTELER
Batman Rafinerisi’nin ilk Müdürü Hasan Göker’in de aralarında bulunduğu ilk rafineri mühendislerinin katılımıyla ‘2’nci Desalter Ünitesi’ temel atma töreninde objektiflere böyle yansımıştı. 2007 Yılında Koç’un sahipliğini üstlenmesinden sonra Batman Rafinerisi’nde eski ünitelerin bir bölümü kapatılmıştı.
ESKİ SİTE’DEN MANZARA
Burası, İluh Mahallesi’nden sonra Batman’ın ikinci yerleşim birimi; Site semti. Yıl, 1958. Site Mahallesi’nin ilk halini gösteren manzara; Rafinerinin de alanının bir bölümünün yansıdığı eski karesinde; TPAO’nun eski lojmanları ve çamlık bölgesi dikkat çekiyor. Site’nin temeli atılırken, yeşil alanlar da oluşturulmuş.
1958 YILININ İLUH’U
İşte Batman’ın çekirdeği olan İluh… Bir zamanlar 14 hanenin olduğu İluh’u en iyi anlatanlardan biri de petrolcü Necdet Aksan’dır. 1955 ila 1975 Yılları arasında TPAO Batman Bölge Müdürlüğü’nde çalışan Aksan, ‘İluh’u şöyle özetliyor: “Batman’da bir yol üzerinde sağlı-sollu toplam 14 dükkan vardı, 15’inci işyeri yoktu. Hepsi de derme-çatma işyerleriydi. Yolun ucunda tek bir lokanta vardı.”
BATMAN LİSESİ VE ORTAOKULU
1969 ila 1990 Yılları arasında Batman Lisesi ile Ortaokulu iç içeydi. 70’lı Yılların ortalarına kadar Batman Lisesi’nin Müdürlüğü’nü Gülpaşa Sezer, Ortaokul kısmı Müdürlüğü’nü ise Diyarbakırlı merhum Celal Utku yapmıştı. İşte 1980 öncesinde Batman Lisesi ile Ortaokul kısmındaki öğrencilerinin teneffüs hatırası.
19 MAYIS, EN ÜCRA SEMTTEYDİ
Batman’da 1970’lerin başında eğitim-öğretime başlayan eğitim yuvalarından biri de 19 Mayıs Mahallesi’ndeki 19 Mayıs İlkokulu idi. Eğitim-öğretime açıldığında 19 Mayıs İlkokulu’nun etrafında iki elin parmak sayısı kadar ev vardı. 1980’li Yılların ortalarında 19 Mayıs’ta öğrenim gören öğrencilerden Ali Donat ve arkadaşı okul bahçesindeki siyah-beyaz karesi. İdealist öğretmenlerden ve Okul Müdür Yardımcısı Gaffar Yıldız, dini bayramlarda ‘gönüllü’ olarak okul boya-badanasını yapan örnek eğitimcilerdendi. 1978-81 Yılları arasında 19 Mayıs Okul Müdürlüğü’nü Cevdet Bingöl üstlenmişti. Dönemin eğitimcileri de eğitim yuvasında mesai gözetmeksizin çalışıyordu.
