Batman ve çevresindeki arazilerde vahşi sulama nedeniyle yaşanan kayıplar için kitap yazılabilir. Bazı çevreci dostlar ile geçen akşam epeyce bu meseleye kafa yorduk.
Hükümetin, siyasi iktidarın çiftçilerimizi maddi olarak destekleyerek vahşi sulamadan vazgeçirmesi konusunda görüş birliğine vardık.
Halkımızın, çiftçilerimizin bilgilendirilmesi büyük önem taşıyor. Katkı olsun diye bir kere daha vahşi sulama ile ilgili değerlendirmemi arz ediyorum;
Çok değil, 40 yıl önce birileri, ‘Duydunuz mu Malabadi Köprüsünün yanından açılan sulama kanalı ile, cazibeli suyla İlehe(Batman) ovasına kadar on binlerce dönüm arazi sulanıyor. Üç su değirmenini çevirecek kadar su Batman’daki dereden akıyor’ deseydi, kimse inanmayacaktı…
Çok değil 40 yıl önce birileri, ‘Duydunuz mu Malabadi Köprüsünün yanından açılan sulama kanalı ile Sinan’e köyü ve çevresine kadar onlarca köyün arazileri cazibeli suyla sulanıyor’ deseydi kimse inanmayacaktı…
Yine çok değil 30 yıl önce birileri, ‘Duydunuz mu Malabadi Köprüsünün yanından açılan sulama kanalının cazibeli suyu Dicle Üniversitesi’nin yanı başındaki tarlalara cazibeli su ile rahmet olmuş’ deseydi, kimse inanmayacaktı…
Bu gelişmeler yaşandı. Malabadi Köprüsü’nün dibinden Sağ ve Sol Sahil Sulama Kanalı ile giden cazibeli sular, ifade ettiğim yerlerdeki yüz binlerce dönüm araziyi suluyor…
Dicle Üniversitesi’ne giden sulama kanalı gerçeğine insan inanmak istemiyor.
Cazibeli su ile o yöreler hayat bulmuş…
**
**
Önceki gün Batman Üniversitesi’ne giden halk otobüsüne bindim. Arada bir bunu yapıyorum.
Batı Raman Dağı’ndan bütün yöreyi rahatlıkla izleyebiliyorsunuz.
Bu sıcak günlerde ziyaret nedenim anız yangınlarının takibiydi.
Allah’a hamd olsun Sason, Beşiri, Silvan ve Bismil cepheleri ile kentimizin çevresindeki hiçbir arazide anız yangınları dumanları yükselmiyordu.
Çiftçilerimiz bilinçlenmiş, buğday hasadından sonraki anızları yakmıyorlar.
Sadece Karayolları’nın bitişiğinde kararmış tarla gördüm, bir süre önce gece birileri tarafından yakılmış.
Son gezide tanık olduğum mısır tarlalarının sulanması durumu, bana yukarıdaki yazıyı yazdırttı.
Batman çıkışında, Seyitler mahallesi yukarısında tarlalardan akan sular çevreyi olumsuz yönde etkiliyordu.
Ayrıca İluh Deresinde bolca akan çamurlu sular dikkat çekiciydi…
**
**
EN VERİMLİ TOPRAKLARI KAYBEDİYORUZ…
Çiftçilerimiz bol su bulduğundan hoyratça bir sulama ile en verimli topraklarını Batman Çayına gönderiyor…
Mısır tarlalarında fıskiyeli sulama sistemi yerine cazibeli su ile ‘vahşi sulama’ yoluyla çok vahim bir su israfı yapılıyor…
Kuyubaşı Toplu konutları dibindeki pamuk tarlaları dikkatimi çekti, gözlerime inanamadım!..
Yatay sulama yerine, ‘dikey sulama’ yapılıyordu…
Batman Çevre Gönüllüleri Derneği adına geçmişte bu konuda çalışmalar yapmıştık. Liselerde öğrencilere gönüllü olarak verdiğimiz çevre konferanslarında dikine sulamanın zararlarını anlatıp durmuştuk. Hatta bu konuda görsellerimiz de var.
Tarlada Kürdçe ‘Mışar’ denilen küçük su tutma kanallarının yatay olması önemlidir. Dikey olduğunda bırakılan su hızlı bir şekilde akıp giderken, arazilerin yüzeyindeki verimli toprakları beraberinde götürüyor.
Diyelim ki gübre döktünüz, vahşi ve dikey sulama anında onları süpürüp götürüyor…
Bu yöntemin araziler için ne kadar zararlı olduğunu uzun uzun anlatabilirim.
**
**
Tarım ve ziraat yetkilileri, ilgili kurum ve kuruluşlar bu gerçeği hiç gözlemlemiyorlar mı?
Bu konuda çiftçilere hiç eğitim verilmiyor mu?
Batman Sol Sahil Sulama Kanalı’nda akıp giden çamurlu sular aslında çoğunlukla çiftçilerimizin ne kadar hoyratça bir vahşi sulama yaptıklarının göstergesidir.
Evet, bol suyumuz var…
Malabadi’den, Batman Barajından gelen cazibeli sular ile tarlalarımız sulanıyor, bol verim alıyoruz. Ancak bu vahşi sulamanın artık tarihe karışması gerekiyor…
Çiftçilerimizi geleceği hazırlamalıyız…
Kireçlenen, tuzlanan, verim kaybına neden olan vahşi sulama yerine, fıskiyeli ve damlama sistemli sulamaya geçiş yapmalıyız…
İlgili kurum ve kuruluşları göreve çağırıyorum.
Köy Muhtarları ve çiftçilerimizle toplantılar düzenlenmeli, görsel sunumlar yapılarak sağlıklı bir eğitim verilmelidir.
Duyarlı olunması dileğimle.
