Tüm dünyada, özellikle bilinç düzeyleri artmış toplumlarda endemik bitkilerin korunması için ciddi çalışmalar yapılıyor.
Bilimsel akademik çalışmalarla endemik bitkilerin korunması için çalışmalar yürütüldüğü gibi, güvenlik boyutu ile de hassasiyet gösteriliyor.
En önemlisi ise toplumun bilinçlendirilmesi…
Bahsettiğim duyarlılığın geliştiği toplumlarda her vatandaş sorumluluk bilinciyle hareket edip, doğaya zarar vermiyor, doğadaki çeşitliliği korumaya çalışıyor.
Yani herkesin başına polislerin dikilmesine gerek kalmıyor…
Batman Doğa Koruma ve Milli Parklar İl Müdürlüğü’nün, Sason ve Kozluk ilçelerimizin kırsalında (özellikle Helkis ve Pıhane dağlarında yetişen) ‘Ters Lalelerin’ korunması için almış olduğu kararla ilgili haberimizi okurken oldukça heyecanlandım.
Heyecanlandım çünkü çok uzun yıllardır Ters Lalelerin korunması için mücadele veren, yazılar yazan ve dağlarımıza çıkıp görüntüleyerek kamuoyu duyarlılığı oluşturmaya çalışan biriyim.
Çevreci ve duyarlı bir aktivist olarak Helkis ve Pıhane dağlarına tırmanıp Ters Laleler’i görüntüleyip kamuoyuna tanıtan ve korunması için Sason ve Kozluk Kaymakamlarına hitaben yazı yazan tek gazeteciyim.
**
**
Endemik ve Ters Laleler hakkında internetten kısa bilgi sunayım önce: “Endemik, Yunanca ‘endemos’ (indigenous) kelimesinden gelmektedir. Endemik bitki, dünyanın yalnızca bir yerinde yetişen bitkiye verilen isimdir. Türkiye'de yetişen endemik bitki türleri yaklaşık 3000 civarındadır. Hüznün Sembolü Bilinen en eski süs bitkisi olan Ters Lale, soğanlı bitkiler familyasındandır. Birçok din ve kültür için hüznün sembolü kabul edilmiş, efsanelere konu olmuştur. 19. yüzyılın sonlarına kadar Osmanlı topraklarına has bir çiçek olarak kalmıştır. Ters lale, Anadolu coğrafyasına ait endemik bir türdür. ‘Lale der ki: ‘Ey Allah’ım benim boynum neden eğri? Yardan ayrı düştüm gayrı benden ala çiçek var mı?’ dizelerini Âşık Veysel’e yazdıran çiçektir ters lale… Hakkâri’de Adıyaman’da yoğun olmak üzere Tunceli, Şırnak, Erzurum, Malatya, Elazığ’da yetişir. Ters büyüyen çiçekler tohumlarını toprağa gözyaşı döker gibi döktüğü için ‘ağlayan gelin’ ismiyle de bilinir.”
Size sunduğum bilgiler içerisinde Batman’ın adı bile geçmiyor. Çünkü bu kent yıllarca sahipsiz kalmış, gereken duyarlılık gösterilmemiştir.
Oysa ki Sason ve Kozluk kırsalındaki Helkis ve Pıhane dağlarında Ters Laleler bir zamanlar kırmızı bir tablo bile oluşturmaktaydı.
Yıllarca hoyratça talan edildi, soğanları ile birlikte söküldü. Batman Çevre Gönüllüleri Derneği ve kişisel çabalarım ile bir duyarlılık oluşturduk. Bununla ilgili çok sayıda yazım arşivde duruyor.
“KOPARAN YANDI...”
Evet, Batman Çağdaş’ın ‘Koparan yandı’ başlıklı, “Batman’ın Sason ve Kozluk ilçelerinin yüksek kesimlerinde yetişen ters laleyi koparmanın cezası 20 ila 33 bin TL arasında değişiyor” spotu ile verdiği haber bana bu yorumu yazdırdı.
Kısa haberimizi birlikte okuyalım: “Batman’ın Sason ve Kozluk ilçelerinin yüksek kesimlerinde yetişen ters laleyi koparmanın cezası 20 ila 33 bin TL arasında değişiyor. İlkbaharda yetişen ters lalenin 2872 sayılı çevre koruma kapsamında koruma altında olduğunu belirten Batman Doğa Koruma ve Milli Parklar İl Müdürü Ercan Turan, şunları kaydetti: ‘Daha çok Sason ilçesinin Aydınlık dağlarında yetişen ters laleyi koparan 3 kişiye toplam 103 bin TL para cezası verildi. 20 ila 33 bin TL arasında para cezasının uyguladığı ters lalenin ömrü bir aydan daha az.”
https://www.batmancagdas.com/yasam/koparan-yandi-h69003.html
Bu haber caydırıcılık açısından çok önemlidir. Yöremizdeki endemik bitkilerin korunması için cezai yaptırımlar gereklidir. Ancak toplumun bilinçlendirilmesi çok daha önemlidir.
Uzun yıllar önce Ters Lalelerin korunması için ‘Sason ve Kozluk Kaymakamlarına’ başlıklı yazı bile yazmışım. O yazımdan alıntıları kamuoyunun takdirine sunuyorum:
SASON-KOZLUK KAYMAKAMLARINA!..
Batman’ın doğasını da savunmayı görev biliyorum. Yüksek rakımlı dağların zirvesindeki bütün bitki çeşitlerini sahipleniyor, endemik her bitkimizin korunması için üzerime düşen uyarı görevini yapmaya çalışıyorum.
Değerli Okurlar, Sason-Kozluk kırsalındaki yüksek dağlarda çok güzel endemik, yani oraya özgü bitki çeşitleri var. Bu bitkilere erişim kolay değildir. Ancak yine de bitkilere büyük zarar verenler vardır…
Bahse konu endemik bitkiler bizler için, bu kent için önemli değerlerdir…
Bu değerleri korumak hepimizin görevi olmalıdır…
Endemik bitkileri sadece Çevreciler sahiplenmemelidir. Dağlarımızın güzelliği olan Ters Laleler, Nergizler hepimizin göz bebeği gibi korunmalıdır…
Ne yazık ki toplumumuz bu değerlerin farkında değildir…
Son yıllarda içimizden birileri hoyratça yöntemlerle doğadaki herkese ait olan değerlere zarar veriyor. Dağlarımızın güzelliği olan pek çok bitki bu gidişle sayılı yıllar içerisinde yok olacaktır…
Buradan özellikle Kozluk ve Sason Kaymakamlarımıza çağrıda bulunmak istiyorum. Her iki ilçemizin de kırsalında çok önemli değerlerimiz bulunuyor. Bu değerlerin korunması için saygıdeğer Kaymakamlarımızdan beklentim vardır…
Sadece benim değil, toplumun duyarlı kesimlerinin de beklentileri söz konusudur. Genç Kaymakamlarımızın doğadaki endemik bitkilere sahip çıkmasını bekliyoruz.
Kozluk ve Sason arasındaki yüksek Helkis ve Pıhane Dağının zirvelerinde bolca Ters Lale bulunuyor. Mensubu bulunduğum Batman Çevre Gönüllüleri Derneği adına iki yıl önce dağlara zorlu bir tırmanış yaparak ters laleleri görüntülemiş ve Batman kamuoyunun gündemine taşımıştım.
Ters laleler ile ilgili görüntülü haberimiz Denge TV’de yayımlanınca Türkiye ve dünyanın her yöresinden bizlere tebrik mesajları gelmişti.
Evet, Sason ve Kozluk Kaymakamlarımızdan ricamız, başta ters laleler olmak üzere tüm doğadaki endemik bitkilere ve güzelliklere sahip çıkmalarıdır.
İlçelerinde bu konuda tüm muhtarlarla toplantı yapmalarını öneriyorum. Endemik bitkilere kimsenin zarar vermemesi için etkin bir uyarıda bulunmalarında fayda vardır…
Devamı yarın
