*Küçük bir yerleşim biriminin 80 yıllık bir süreçte 600 bin nüfusa çıkması tahmin edilemezdi. Fakat ‘kara altın’ hızla gelişen bir şehri yaratmıştı. 1955’te Belde, 1957’de İlçe ve 1990’da İl olan petrol şehri büyüyünce de beraberinde bir yığın sorun getirmişti. Şimdi o sorunlar aşılmaya çalışılıyor…

* 30 Yıl öncesine kadar sorunlar bu boyutta değildi. Şehir merkezi nüfusu yarım milyonu geçmişti, Batman’a göç dalgası bitmek bilmiyordu. Ve o petrol kenti büyüdükçe sorunlar da bir o kadar arttı. O berrak akan sular, yerini atık akan çaylara bıraktı. Koca bir şehre yetecek o güzelim tarım ovasının yerini beton yığınları almıştı…

FOTOĞRAFLARLA ESKİ BATMAN
Yıl 1989… Batman eski Devlet Hastanesi henüz yeni açılmıştı. Dün gibi anımsıyoruz. ANAP iktidarında dönemin Sağlık Bakanı Halil Şıvgın, o sağlık kurumunu hizmete açmıştı. Hastane karşısında ‘küme evler’ vardı. Bahçelievler mahallesinin devamı sayılırdı. Ne GAP ne Belde ne de Gültepe semtleri vardı…

1990’a sayılı günler kalmıştı. Belediye’nin Belde Mahallesi’nde yaptığı konutlar yükseliyordu. O konutlar, yeni bir mahallenin habercisiydi. Kim, 30 yılda bu bölgenin petrol şehrinin modern semtleri olacağını bilebilirdi ki…

Tilmerç’in de ‘mahalle’ statüsüne alındığı o dört yeni semt, verimli bir ovayı beton yığınına dönüştürmüştü. İşte o eski Batman ile yeni Batman arasındaki uçurumu gösteren kareler…

BATMAN ÇAYI BERRAK AKARDI
Batman Çayı üzerindeki karayolu köprüsü, 1990’ların başında tamamlanmıştı. Dibinden geçen Batman Çayı öyle bir berrak akardı ki, balıkçılar oltalarını attıklarında balık yakalardı.

30 Yıl öncesinde Batman Çayı kıyısında ne çöp atıkları vardı ne de lağım suları kıyıya akardı.

Malabadi ve Sason Çayı sularının birleştiği Batman Çayı’nda manzara müthiş olurdu.

Şehir atıklarının dökülmediği Batman Çayı kıyısında yıllardır yaşayan köylüler mutluydu.

Yediyol, Diktepe, Bıçakçı ve diğer yerleşim birimindeki bazı köylüler, 30 yıl öncesinin berrak akan sularından söz ediyor:  “Ne olduysa son 30 yılda oldu. Batman Çayı suyunun rengi değişti, tehlikesi de arttı. Yıllar önce sayısız balık avladığımız Batman Çayında şimdiler de tek-tük balık kaldı. O eski balık türü kalmadı. Atıklar artınca sudaki onlarca canlının nesli tükendi. Batman Çayının berrak akıntısı kayboldu gitti...”

Arşivimizde 30 yıl öncesinin Batman Çayının nasıl berrak aktığını gösteren o manzarasından geride bu fotoğraf kaldı.

YEŞİLLİĞİ KORUYAN TPAO
TPAO tesislerin olduğu ‘Site’ semti dünden bugüne ‘Yeşil kuşak’ projesiyle hiçbir kurum ve kuruluşun başaramadığı bir unvana sahip.

Yeşil alanlarıyla örnek bir semt konumundaki Site Mahallesi’nin girişi değişse de TPAO Batman Bölge Müdürlüğü’nün yeşilliği hala sıcak yaz mevsiminde yüzlerce Batmanlının nefes alabildiği ve spor yapabildiği tek alan.

90’lı yılların başında TPAO giriş kapısında sondaj kulesi maketi vardı. O maketin yerinde şimdi farklı bir format var. TPAO girişindeki güvenlik kulübesine komşu olan eski spor şefliği ve Petrol Ofisi lojmanları da ‘Yeşil kuşak projesi’ kapsamında yıktırılmıştı.

Eski atölye binalarının da bir bölümünün yıktırıldığı TPAO’da yeşil manzara her zaman büyülüyor. Keşke diğer kurumlarda ilklerde öncü olan TPAO gibi yeşile önem verebilselerdi. Şu yaz günlerinde şehrin belki de tek oksijen alanı TPAO'dur.

90’DA YEREL MEDYA
1990 ile 2000 yılları arasında Batman’ın yerel gazetelerini şehre konuk olan Bakan ve üst düzey bürokratlar ellerinden düşürmezdi.

Üst düzey konuklar törenlerde ve ziyaretlerde ‘Yaşam yerelden başlar ‘ yayınlarını yapan yerel gazeteleri didik didik incelerlerdi.

İşte yerel gazetelerin önemini gösteren bir fotoğraf...
Yıl 1995… Dönemin Tarım ve Köy İşleri Bakanı merhum Nafiz Kurt, Batman Tekel Yaprak Tütün İşletme Başmüdürlüğü’nün tütün piyasasının açılışı öncesinde Batman Çağdaş’ı inceleyip kentin sorunlarını öğrenmeye çalışıyordu.
Bakan merhum Kurt'un yanındaki eski politikacılardan Faris Özdemir, Batman eski Valisi Salih Şarman ve belediye başkan yardımcısı Salih Sevim pür dikkat gazetenin manşetine odaklanmışlardı.
Merhum Kurt o dönemlerde kadro bekleyen yüzlerce işçiye gazetenin haberinden sonra söz vermişti.

Bugün de kentin dününe dair bir kesiti sizlere sunduk.

Modernlik anlamında Batman bazı alanlar da ileriye gitse de birçok konuda eski günlerini arıyor.