Sevgili Çağdaş Gazetesi okurları herkese merhabalar. Sizlere sağlıklı beslenme hakkında zaman zaman bir araya geleceğim. Sağlıklı beslenmeyle ilgili okurlarımızdan gelecek soruları da yanıtlamaya çalışacağım. Mail adresim üzerinden de sorularınızla bana ulaşabilirsiniz… *** Sağlıklı beslenme; açlık duygusunu bastırmak, karın doyurmak ya da canının çektiği şeyleri yemek veya içmek değildir. Sağlığı korumak, geliştirmek ve yaşam kalitesini yükseltmek için vücudun gereksinimi olan besinleri yeterli miktarlarda ve uygun zamanlarda almak için bilinçli yapılması gereken bir davranıştır. Beslenme bizim için anne karnında başlar, bebeklik, çocukluk, yetişkinlik, hamilelik, ve yaşlılık boyunca devam eder.Birey ve aile açısından olduğu kadar toplumun kalitesi açısından da önem taşımaktadır. Kişinin beslenmesine verdiği önem onun gün boyunca aktif ve zinde olmasını sağlayacaktır. Bu sebepten beslenmeye hayatın belirli dönemlerinde değil hayat boyu önem göstermek gerekmektedir. Sağlıklı beslenme sağlıklı bir hayat sürmenin ön şartıdır. Beslenme alışkanlıkları insanın davranış alışkanlıklarını oluşturur. İnsanlar ne yediğine ne içtiğine dikkat ettikleri sürece sağlıklarını korurlar. Ömrü uzatmanın, sağlıklı ve mutlu yaşamanın, muhtaç olmadan kendi ayakları üzerinde durmanın en kestirme yoludur. Sağlıklı beslenme; vücudumuzu oluşturan hücrelerin doğru ve düzenli çalışabilmesi için gerekli olan besin öğelerinin (karbonhidrat, protein, yağ vitamin, mineral ve su) yeterli ve dengeli miktarlarda alınmasıdır.Vücudumuzun tüm besin öğelerine ihtiyacı vardır. Bu yüzden tek taraflı beslenmek (sadece karbonhidrat veya sadece yağ alarak) yanlıştır. Kişi enerjisini karbonhidrat, protein ve yağlardan sağlar. Bu besin öğelerinin günlük alım düzeyleri bizim için çok önemlidir. Her bireyin kendine özgü enerji gereksinmesi vardır. Ayrıca bireylerin günlük alması gereken vitamin ve mineral oranları farklılık göstermektedir. Bu öğelerin yetersiz alımı vücutta sadece zayıflamaya değil vücudun birçok hastalığa yatkın hale gelmesine neden olur. Beslenme yetersizliği gibi aynı şekilde aşırı beslenme de kişiyi şişmanlığa götürür bu durumunda beraberinde getireceği çeşitli komplikasyonlar olabilmektedir. Bunun dışında birey yeterli beslendiğini düşündüğü halde uygun seçim yapamadığı veya yanlış pişirme yöntemi uyguladığı durumlarda da aldığı besin öğelerinden yeteri kadar faydalanamamaktadır. Yeterli ve dengeli beslenen bireyler; sağlam ve sağlıklı bir görünüşe,hareketli ve esnek bir bedene , muntazam bir cilde ,canlı parlak saçlara ve gözlere , kuvvetli ve gelişimi normal kaslara , ideal boy uzunluğuna ve vücut ağırlığına , normal zihinsel gelişime ve sık sık hasta olmayan bir yapıya sahiptirler. Yetersiz ve dengesiz beslenen bireyler ise; isteksiz,yorgun,iştahsız bir yapıya,aşırı zayıf veya şişman bir bedene,pürüzlü ve kuru sağlıksız bir cilt yapısına sahiptirler. Hayatımızda alışkanlık edineceğimiz bazı ufak ayrıntılarla beslenmemizi biraz daha sağlıklı hale getirebiliriz.Sizlerinde yaşam tarzınızda değişiklik yapabileceğiniz ve alışkanlık haline getirebileceğiniz sağlıklı beslenme hakkında birkaç önerim var. Güne güzel bir kahvaltı ile başlayın. İyi yapılan bir kahvaltı gün içerisinde diğer öğünlere daha kontrollü girmenizi sağlayacaktır. Öğün atlamamaya ve her gün 3 ana, 2-3 ara öğün tüketmeye özen gösterin. Yemekleri yavaş ve iyi çiğneyin, bu durum sizin kısa sürede daha çabuk doymanızı sağlayacaktır. Yemeklerde; margarin, tereyağı, kuyruk yağı, iç yağı gibi doymuş yağlar (katı yağlar) yerine doymamış yağ asitlerini içeren bitkisel sıvı yağlar (zeytinyağı, ayçiçek yağı, soya, kanola yağı vb. ) tercih edin ve trans yağlardan kaçının. Sıvı tüketimi arttırın, günde en az 8-10 su bardağı su içmeye özen gösterin. Satın alınan besinlerin ambalajı üzerinde yer alan besin etiket bilgilerini değerlendirin, yağ ve şeker içeriği düşük olan besinleri tercih etmeye çalışın. Uygun pişirme yöntemlerini kullanın ve eklenen yağ miktarını azaltın.Örneğin besinleri kızartmak yerine, fırında, haşlama, ızgara, buharda veya mikrodalga fırında pişirme yöntemlerini tercih edin. Tuz ve tuzlanmış besin (turşu, salamura besinler, zeytin, tuz içeriği yüksek besinler) tüketimini azaltın, yemeğin tadına bakmadan tuz ilavesi yapmayın ve kullandığınız tuzun iyotlu olmasına özen gösterin. Kafein içeren kahve türleri ve gazlı/gazsız şekerli içeceklerin ve enerji içeceklerinin tüketimini sınırlandırın. Sağlıklı beslenmek için mevsiminde doğal ve taze besinler tercih edin. Ev dışında yemek yeme sıklığınızı azaltın,yendiği zaman ise yağsız veya az yağlı yemekler/menüler tercih edin.Ayaküstü atıştırmalıklar ve fastfood yemek tercihlerinden kaçının. Öğünlerinizde tüketeceğiniz besinleri 4 temel besin grubunu (süt,et,tahıl,sebze/meyve) içerecek şekilde planlayın. Günlük 5 porsiyon sebze ve meyve tüketmeye özen gösterin. Sebze ve meyveleri az suda ve kısa sürede pişirin. Haftada en az iki kez balık tüketmeyi alışkanlık haline getirin. Tütün ve ürünleri kullanmamaya ve alkol almamaya dikkat edin. Kurubaklagilleri ve lifli besinleri tüketin.Tüketilen karbonhidrat kaynağının türüne ve miktarına dikkat edin. Saf şeker kaynakları ve rafine unlu besinler yerine tokluk hissini arttıran, kabızlığı engelleyen ve kilo kontrolünü kolaylaştıran kurubaklagilleri (nohut, mercimek, barbunya gibi), lifli tahılları, taze ve kuru meyveleri, sebzeleri tercih edin. Vücudumuzda dakikada 10 milyon hücre ölür ve bir o kadarı da yenilenir.Ortalama 100 günde (beyin ve sinir hücreleri hariç) bütün vücudumuz yenilenir.Düzensiz ve kötü beslenme bu sistemi bozar ve aksatır.Cilt canlılığını, tazeliğini kaybeder ve en önemlisi hastalıklara karşı savunmasız bir birey oluruz.Yorgunluk, çabuk yorulma, baş ağrısı, düşünce ve hafıza sisteminde bulanıklaşma görülebilir.Bu nedenlerden dolayı düzenli ve sağlıklı beslenmeye dikkat etmeli ve yemek için yaşamamalı sadece yaşamak için yemeli görüşünü benimsemeliyiz.Sağlıklı günler dilerim.