BATMAN ‘İŞ’ DÜNYASINDAN (2)
"BATMAN'DA HEM İŞSİZLİK
HEM DE MESLEKSİZLİK VAR"
** ‘Batman iş dünyasından’ söyleşilerine bu kez MÜSİAD Batman Şube Başkanı Suad Özdemir’i konuk ettik. 2009’da Batman’da kurulan Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD), kentte en aktif derneklerin başında yer alıyor. Güzel bir Ramazan akşamında söyleşi yaptığımız Özdemir’le MÜSİAD’ın yanı sıra Batman ekonomisini konuştuk.
** Batman’da yatırımcıların arsa sorununun acil çözüme kavuşması için sıra dışı bir öneride bulunan MÜSİAD Şube Başkanı Özdemir: “Yeni OSB konusunda radikal olunabilir. Kanun Hükmünde Kararnameler ile birçok düzenleme yapılabiliyor. Altını dolduracak şekilde bir kararname çıkarıp, Ankara’daki bürokrasiyi aşıp, altyapıyı da bir yılda bitirip, Batman’da yeni OSB alanı yapılabilir. Bu yapılırsa herkesin duası alınır” diyor...
** Batman’ın birçok sorununun lobicilikle aşılabileceğini de kaydeden Özdemir, bunun ilk ayağının ‘Ekonomi Platformu’ olabileceğini söylüyor ve ekliyor: “MÜSİAD, ASKON, TÜMSİAD, BATSO ve Ticaret Borsası ile bir araya gelerek bir platform kurmayı planlıyoruz. Bunu gerçekleştirirsek, ilimiz adına güzel bir gelişme olur...”
Söyleşi: Barış Arslan
Fotoğraflar: Bahar Çakar
-MÜSİAD Batman Şubesi, Batman’da faaliyetlerine ne zaman başladı?
MÜSİAD, Batman’da 2009’un son ayında kuruldu. 2010’un Mart ayında açılışımızı gerçekleştirdik. O zaman üye sayımız 30’du. Şimdi ise Genç MÜSİAD ile birlikte yaklaşık 90 üyemiz var. 33. Şube olarak Batman’da kurulduk ama Kahramanmaraş’taki şube kapatılınca biz 32. Şube olduk. MÜSİAD’ın bütün illerde şubesinin bulunmasının yanı sıra 5 büyük ilçede de şubeleri var. Türkiye dışında 79 ülkede 190’a yakın noktada MÜSİAD var.
- Derneğinize üye olabilmenin özel bir kriteri var mı?
Üye alma konusunda kriterlerimiz var. Öncellikle muhafazakar bir derneğiz. Bu noktada ticari ahlak bizim için önemli. Ancak bütçesi orta ölçekli olan bir bakkal bile bize üye olabilir.
- MÜSİAD, işadamlarına neler sunuyor?
Faaliyetlerimizin başında hem yerel hem de dış üyelerimiz arasında kaynaşmayı sağlamak var. Özelde üretici ve ithalat-ihracat yapan insanlar için MÜSİAD açıkça söyleyebilirim biçilmiş kaftandır. Bizim önceliğimiz üyelerimiz, sonra şehrimiz, daha sonrasında da ülke ekonomisi. Her ay Dost Meclisi dediğimiz toplantılarımız oluyor. Üyelerimizin kendi aralarındaki ticareti ve kaynaşmayı sağlıyoruz. Onun dışında genel merkezimizin büyük kurumlarla anlaşmaları oluyor. Büyük firmalarla anlaşmaları var. Üyelerimizi bu tür anlaşmalardan faydalandırıyoruz. Yerelde de üyelerimizin karşılaştığı sorunların çözümü için de çaba sarf ediyoruz. MÜSİAD üyelerine olanak sağlıyor. Okyanustur MÜSİAD nereye kadar yüzersen.
- Yaklaşık 7 yıldır MÜSİAD Şube Başkanlığı’nı yapıyorsunuz, sanırım süre olarak ender bir durum yaşıyorsunuz. Başkanlık süresi açısından başka bir örneğiniz var mı?
Yıl olarak benim 7. yılım ama dönem anlamında 5. dönem oluyor. Aslında dediğiniz gibi ender bir durum. Hatay’daki başkan 8 yıldır derneğin başında. Onun dışında Türkiye’de her halde en uzun kalan benim. Açıkçası son bir-iki dönem aday olmayı düşünmememe rağmen arkadaşların ısrarıyla görevimize devam ettik.
- MÜSİAD, Batman’da en aktif derneklerin başında yer alıyor. Bu durum, Genel merkezdeki istatistiğinize de yansıyor mu?
Her yıl tüm şehirlerdeki MÜSİAD’lar arasında faaliyetler açısından sıralama yapılır. Biz bu sene 14. olduk. Bölge bazında ise birinciyiz. Prensibimde bir işi ya yaparsın ya da yapmazsın vardır. Bir iş yapılırken en iyisini yapalım diye çalışıyoruz. Bu anlamda aktif olmak zorundayız.
-İlimizde her sektörde hemen herkes için sorulan bir soruyu da biz, size yöneltelim. MÜSİAD Şubesi, Batman için neler yapıyor?
İşadamı derneğiniz. Elbette önceliğimiz kendi üyelerimiz. Ancak bizler memleketimiz için de üretmeye çalışıyoruz. Kimi zaman Gümrük binasıyla kimi zaman ise Tekno Kent konularında olduğu gibi Batman’ın gelişmesi için elimizden geleni yapıyoruz. 2 Ayda bir illerde kurul toplantılarımız oluyor. Batman’da da bu toplantıyı yaptık. Toplantıya o dönem Ekonomi Bakan Yardımcımız katılmıştı. Bölgenin sıkıntılı olduğu bir dönemdi. ‘Terör’ ve ‘Barış’ gibi kelimeler artık bana gına getirdi, kullanmak istemiyorum bu kelimeleri. Çünkü bu kelimelerin kimse altını dolduramıyor. Kimse terör istemiyor terör yapıyor, herkes barış istiyor, barış yapmıyor. İşte biz o sıkıntılı dönemde 350 işadamımızı Batman’a getirdik ve çoğunluğu Batman’a ilk defa geliyordu. 2015’in Nisan ayıydı. Korkularla geldiler buraya. O dönem hendek olayları vardı. Batman’da hendek olayları yaşanmadı ama sonuçta dumanı bize de geldi. İnat ederek bu toplantıyı Batman’da yaptık. İşadamları gelip burayı gördükten sonra bana ‘Sen Paris’te yaşıyorsun bize geldiğin zaman da ağlıyorsun’ dediler. Ağlıyorsunuz derken biz sürekli Batman’ın eksikliklerini ve sıkıntılarını dile getiriyorduk. O anlamda Batman’ı çok iyi gördüler. Genel kurul toplantılarında farklı konular işlenir. Bu konularda çözüm üretilmeye çalışılıyor. Bu her zaman ele geçecek bir şey değildir.
- Derneğinizi, sosyal sorumluluk projeleri ve yardım kampanyalarında da görüyoruz. Müdahil olduğunuz yeni projeler var mı?
Gençlik Spor Bakanlığına sunduğumuz bir projemiz var. Geçen yıl da gerçekleştirdiğimiz bir proje. ‘Sporla Yeşeren Umutlar’ isimli proje kapsamında 50 çocuğumuzu farklı illere göndermiştik. Bu yıl ki projemiz de gençlere yönelik. Ayrıca Yeşil Ay’a verdiğimiz madde bağımlılığıyla ilgili projemiz de var. Onu da hayata geçirmek istiyoruz. Bunların yanı sıra son 7 yılda yaklaşık 600 girişimcilik sertifikası verdik. Bayram sonrası tekrar girişimcilik kursu açacağız. Girişimcilik dışında meslek de önemli. En son yaptığımız kurslar, mesleki ve istihdama yönelik oldu. Her Ramazan’da yaptığımız iftar programımız var. Bu programı yine gerçekleştireceğiz. Farklı bir iftar programı yapıyoruz. Üyelerimizle beraber engelli ve yetim çocuklarımızı iftarda ağırlıyoruz. Önümüzdeki günlerde bu programı gerçekleştireceğiz. Geçen sene 400, bu sene inşallah 500 kişiyi iftar yemeğinde ağırlayacağız. Onun dışında yine bu mübarek ayda 250-300 dar gelirli ailemize 100 TL’lik yardım çeki vereceğiz.
- ‘İş hayatında Milli seferberlik’ projesi kapsamında Batman’da istihdama katkınız oldu mu?
Evet. 57 üyemiz oldukça duyarlı davranarak 400 istihdam sağladı. Hedefimiz yıl sonuna kadar 300’tü ama yıl bitmeden 400 rakamına ulaştık.
- MÜSİAD Batman olarak, kente kazandırmak istediğiniz bir yatırım var mı?
Göreve geldiğim ilk günden beri Batman’a yumurta çiftliği kazandırmak istedik. Ancak arsa sorunu nedeniyle bir türlü bu yatırımı yapamamıştık. Daha sonra ‘Cazibe Merkezleri’ konusu çıktı. Biz de projemizi ‘Cazibe Merkezleri’ kapsamında sunduk. 7 MÜSİAD üyesiyle yapmak istediğimiz yatırım, 100 bin adetlik yumurta çiftliği, yem fabrikası ve soğuk hava deposunun olduğu entegre bir tesis yapmak. Bu hayal değil, olacak. İl etapta 12-15 çalışanı olacak ama yıllar içinde büyüyebilecek bir entegre tesisten söz ediyoruz.
- Biraz da Batman ekonomisini ve işsizliği konuşursak, TÜİK verilerine göre işsizliğin en fazla olduğu iller arasındayız. Bu sorunu nasıl aşarız?
İlimizde işsizliğin olduğu bir gerçek. Ancak daha ilginç bir kısmı da ilimizde kalifiye elemanın da olmamasıdır. Hem iş beğenmeme sıkıntısı var hem de mesleksizlik var. TÜİK verilerine bakarsak Batman’da 17-23 yaş arasında yüzde 60’lık işsizlik sorunu var. İşsizliği azaltmak için daha öncede söyledim; dışarıdan bir yatırımcı korkup buraya yatırım yapamıyorsa o zaman Devlet gelip buraya fabrika kuracak ve insanları çalıştıracak. Bunu da ‘Cazibe Merkezleri’ kapsamında yapmaya başlıyor. Ama benim bir korkum da bunun başarıya ulaşmaması, inşallah başarıya ulaşır. Cazibe merkezleri amacına ulaşırsa, çok ciddi rakamlardan söz ediliyor. Belki Devlet buraya pozitif bakar da 9-10 fabrika kurar. Bizim hem sosyal sorumluluk anlamın hem de mesleki eğitim anlamında her yıl iki tane projemiz oluyor. Ama bizim projelerimiz en fazla 50-100 Bin TL arasındadır. Bu nedenle işsizlik sorunu bizlerin yapacağı projelerle son bulmaz. İşsizliği azaltmanın tek yolu yatırımdır.
- Yatırımcılara gerekli kolaylık sağlanıyor mu?
Batman özelinde düşünürsek büyük bir sıkıntı yok. İnsanlar birbirlerini tanıyor ve sorunları kısa sürede çözebiliyor. Ancak Ankara’ya bir sorun gittiğinde işler tıkanıyor. İşlerin oraya gitmemesi lazım. Buradaki yöneticiler de sorumluluk almak istemiyor. Bürokraside herkes bir birinden korkuyor. Bunu 15 Temmuz’dan sonrası için söylüyorum. Öncesinde bürokrasi bir nebze de olsun yumuşamıştı. Artık daha katı oldu. İnsanlar sorumluluk almak istemiyor. Örneğin ilimizde birinci OSB doldu. İkincisi içinde çalışmalar sürüyor ama o da yetmeyecek bize. İlgili kişilere de söylüyoruz bunu. Bir yatırım yapmak istiyorsunuz arsa yok. 1960’larda beri yapılan tarım reformu var, hala o uygulanıyor ilimizde. Bunun artık düzeltmesi lazım. Sayın Valimiz OSB için büyük uğraşları var ama çaba da bir yere kadar. İnanın Organize Sanayi Bölgemizde yer olsa dışarıdaki yatırımcıya bile gerek yok. Buradaki yatırımcı yeter. Siz Devlet olarak, yeri belirleyeceksiniz vergisini vereceksiniz, buradaki yatırımcı yapar. OSB konusunu her yerde dile getiriyoruz. Bu konuda radikal olunabilir. Şu anda Kanun Hükmünde Kararnameler ile birçok düzenleme yapılabiliyor. Altını dolduracak şekilde bir kararname çıkarıp, Ankara’daki bürokrasiyi aşıp, altyapıyı da bir yılda halledip yeni OSB alanı yapılabilir. Bu Batman için yapılırsa herkesin duası alınır. Yıllardır bu halk çok çekti neden dışarıdan bir yatırımcı gelsin, öncelikle buradaki yatırımcıların önünü açmak gerekir. Batıdan gelecek büyük yatırımcılara diyeceğim yok, başımız üstünde yerleri var. Ancak buradaki yatırımcıları da unutmamak gerekir.
-Batman’da 400 civarında derneğimiz olmasına rağmen ‘lobi’ faaliyeti olmayan ender bir il konumundayız. Lobiciliği neden başaramıyoruz?
Bazı gerçekleri görmemiz lazım. Lobicilik gerçekten de zordur ama imkansız değildir. Lobiciliği olan şehirlerin geçmişine baktığınız zaman 100 yıllık geçmişleri var. Bir de biz de malum çekememizlik ve dedikodu had safhada. STK’cılıkta bizde ayar yok. Bir işi yaparken ya başından başlıyoruz ya da sonundan. Ortası yok. Yukarıya çıkman için yürümen lazım. Bir anda yukarı çıkamazsın. Başka illerdeki Kent Konseylerinde her alandan insan var. Herkes de olduğu için herkes konuşur. Ancak bizde ideolojik olduğu için Kent Konseyi yürümedi. Biz ‘Ekonomi Platformu’ oluşturmayı düşündük. Fakat ister adına vurdumduymazlık, ister tembellik deyin henüz kuramadık. Bunu da ASKON, TÜMSİAD’, BATSO ve Ticaret Borsası ile bir araya gelerek ‘işadamı’ veya ‘ekonomi’ platformu kuralım dedik. Hala aynı düşüncedeyim. En azından biz 5 dernek olarak birleşiriz, dönemsel başkanlıklar eşliğinde toplantılar düzenleyip bir konu hakkında sesimizi duyurabiliriz diye. Bunu en kısa zamanda inşallah yapmaya çalışacağız. ASKON Şube Başkanı Selman Nasıroğlu’nun da buna benzer bir düşüncesi vardı. Bu yapıyı oluşturmak belki de Batman’daki lobiciliğin önünü açacaktır. Bu platformu muhakkak kurmamız gerekiyor.
- Özelde Batman olmak üzere ülkemizdeki ekonomik gidişatı nasıl değerlendiriyorsunuz?
Türkiye genelinde ekonomi en son Rusya ile yaşadığımız sıkıntıdan dolayı sekteye uğramıştı. Yerele bakarsak da ekonomi iyi görünmüyor. Ancak etrafımıza baktığınız zaman ise her evde iki araba var. Biz ekonomi kötü dediğimiz zaman insanlar bize soruyor; insanlarımız lüks giyiniyor ve en lüks araçlar burada. Bu yüzden de biraz çelişiyor. Ekonominin kötü olmasının sebebi bölgemizde yaşanan en son olaylardır. İnsanlar iflasa uğradı, zor zamanlar yaşadı ama bazı insanlar da bunu kullandı. Batman’da ekonominin canlanmasını pek bekleyemeyiz. İnsanların çoğu bankalara borçlu. Bu çelişmeyi de böyle açıklayabiliriz. O araçların hepsinin sahibi aslında bankalar. Eskiden can suyu dediğimiz krediler vardı. Devlet bunu il değil de ülke geneline yaydığı zaman diğer büyük şehirler, bunu hortumluyor. Devlet bankaları, özel bankalar gibi olamıyor. Özel bankalar bir sorun çıkarıyorsa devlet bankaları 3 çıkarıyor.
Devlet bankalarının insanlara ticari gözle bakmaması lazım. 15 Temmuz’da bu halk olmasaydı şuan hiçbiri başta olmazdı. Bunu herkes kabul ediyor. Bu halka hak ettiği değerin verilmesi lazım. Bunu kendileri de kabul ediyor. Ama söylemleri ve icraatları bir olmuyor ne yazık ki. Devletin can suyu katması lazım. Faizleri düşük, KOBİ’lere can suyu vermesi lazım. Örneğin SGK borcun varsa hiçbir şey yapamıyorsun. Mesela sicil affı çıktı ama bu uygulanmıyor bankalarda. Kanunlar kötü değil, uygulayıcılar kötü. Hükümet olarak takibi yapılmazsa bu yürümez. Devlet af çıkarıyor ama devletin bankası bunu uygulamıyor. Bu sicil affı devrim gibi bir şeydi ama ne yazık ki uygulanmıyor.
- Son mesajınız?
Genel ve bölgesel sorunlara rağmen güzel bir şehirde yaşadığımıza inanıyorum. Mesela Esentepe’de güzel projelere başlanıyor. Güzel bir cami yapılacak oraya ama o camiye yakışır insanlar da yetiştirilmesi gerekir. Sadece yapılarla değil gençlikler de ilgilenmemiz lazım. Belediye’nin iftar çadırı da güzel oldu. Biz de yıllardır böyle bir organizasyonun olması için uğraşıyorduk. Gençlerin en azından iftardan sonra gidecekleri yerleri var. Bu anlamda belediye yönetimini kutluyorum.
Üyelerimden her gün bir dakika Batman için ne yapabiliriz diye düşünmelerini istiyorum. Herkesin ideolojisi var ama onu bir kenara bırakıp, Batman’ın sorunlarını bir dakika düşünürsek, inanın çok güzel şeyler çıkar ortaya. Ancak maalesef insanlar koltuk kaygısıyla bunu yapamıyor. Güzel projelerle Batman, turizm konusunda Diyarbakır’ın gerisinde kalmaz. Öncelikle kendimizi, sonra memleketimizi sevmemiz lazım. Keyifli bir söyleşi oldu. Sizlerin şahsında Çağdaş ailesine teşekkür ediyorum.
Suad Özdemir kimdir?
05.05.1977 tarihinde 11 kardeşli bir ailenin ferdi olarak Batman’da dünyaya gelen Suad Özdemir, ilkokul eğitimini Hürriyet ilk okulunda tamamladı. Ortaokula ise Atatürk ilköğretimde devam eden Özdemir, lise eğitimini Batman Lisesi’nde bitirdi. 1989-1998 yılları arasında genç amatör ve profesyonel olarak futbol oynadı. 1999-2003 yılları arasında ise profesyonel olarak Karşıyakaspor’da forma giydi. Batman Üniversitesi ön lisans mezunu olan Özdemir, evli 3 çocuk babasıdır. Turizm sektöründe çeşitli yatırımlar yapmakta olan Özdemir, 7 yıldır devam eden MÜSİAD Batman Şube Başkanlığı görevini yürütüyor.