PANDEMİ-SALGIN PSİKOLOJİSİ

Corona virüs s a l g ın ı ; s a v a ş, d e pr e m, kü r e s e l ıs ı nma, mü l te c i / sı ğ ın m ac ı, e konom i k, e n e rji, iç ça t ı şmal a r g ibi k a y gı u y a nd ı r a n sorunl a rını g e ri d e bır a k a r a k tüm dü n y a nın i l k g ünd e m madd e si ve p robl e mi h a l ine g e ld i . H e men h e r ü l k e , h e r g ün k a ç v a k a o l ac a ğ ı v e k a ç k a y ıp v e ril e bi l ec e ğ i konusunda tahmin l e rde bulun u y or. B e d e ns e l s a ğ l ı ğ ı m ı z ı e t ki le y e n bu durum, a y nı z a man d a kolektif ol a r a k ruh s a ğ l ı ğ ı m ı z ı da c iddi a nlamda e tk i ledi/etki l i y or.

V a k a la r ın v e ca n k a y ıp l a rının h e men h e r g ün a rt masınd a n k a y n a klı ola r a k top l umda g e n e l bir a nks i y öz h a l i nin oldu ğ unu s ö y le m e k g üç ol m a y a ca kt ı r. B u n unla b e r a b e r b ü y ük ç o ğ unl u ğ umu z un k e ndi n i k a r a nt i n a y a a l m a sı, ne ola c a ğ ına d a ir b e l i rsi z l i k ve ö z e l l ik l e so s y a l me d y a pla t fo r m l a rında y a l a n / y a nl ı ş / e ksik ve a sp a ra g a s bi l g i l e rin dola n ması da top l umu n - insanl a rın k a y gı s e v i y e s i ni do ğ ru o r a nda n e y a z ık ki a rttır a bi l i y or. D o ğ a l o la ra k d a , bu d u rum k a ot i k bir a t m osf e rin oluş m a sına ve ruh s a ğ l ı ğ ı m ı z ın / psikol o j i m iz in olu m s u z y ön d e e tk i lenm e sine y ol a ça b i l i y o r ! An c a k buna i z in v e rm e m e l i y i z ! B i l inçli bir ş e ki l de e n g e l ol m a l ı y ı z .

Un u t m ayal ı m k i! Vi r ü s bu laşacak k aygı s ı / k o rk u su virüst e n d a h a t e h l i k e li b ir h a l al ı p r u h sağ l ığ ı m ıza da h a f a z la za r ar v ere b i l ir!

Toplumu y a da dü n y a y ı i l g i l e ndir e n konu l a rı sü r e kli konuşm a k, c o r o n a v i rüs i l e y a t ı p k a lk m a k bi z le r i ö z e l l ik l e de ç o c ukla r ı m ı z ı, öğr e n c i l e rimi z i d a h a k a y gı l ı v e mu t suz kı l aca kt ı r. H â lbuk i , ç o c ukla r ı m ı z ın dü n y a nın güv e nli bir y e r oldu ğ u n a inanma ih t i y aç la r ı h e pi m i z d e n f a z ladır. B u b a ğ lamda i l g i l i B a k a nl ı kla r ın r e smi bi l g i l e rine kulak v e r m e k, bu do ğ rultuda h a r e k e t e dip buna g ö re ö nlem a l m a k h e m y e t e rli h e m de d a ha s a ğ l ı klı ola ca kt ı r. Çünkü bi l g i kirli l i ğ i z ihn i m i z i bulandı raca kt ı r. P a n i k ley e c e k y a d a p a n i k le tece k b ir tutum s er gi le m e me k h e p i m izin r u h sağlığı y a r a r ı n a olacaktı r .

Bir pa nd e m i / salg ı n s ü r e c i nd e i n sa n larda şu t e p k i l e r o r taya ç ı k a b i l m e k t e d ir:

ü Soma t i k b e li r t i l e r ( t ı b b i o l a r ak aç ı k l ana m a y an fi z i k s el/ b ede n s e l s e m p t o m l a rı n bu l un d u ğ u ps i k i y a t r i k b i r d u r u m . )

ü G eç i c i P a r anoid ruh h a l i , ( A ş ı r ı du y a r l ı / şüp h e c i o l m a h a li , h i çb i r k an ı t o l m a s a dahi k i ş i n i n k en d i n i v e y a k ı n l a r ı nı t ehd i t a l t ı n d a o l du ğ una i nan m a sı )

ü K ay g ı / K orku ( K en d i m i z ve y a k ı n l a r ı m ı z ı n s a ğ lı ğ ı i l e il g i l i )

ü E n d i şe ( V i r üs b a na y a da a il e m e bu l a ş ı r m ı ? En d i ş e s i )

ü O bse s yon/ K o m p ul s i y on ( O b s e s y on = Ta k ı n t ı l ı düşün c e, fi k i r v e dü rt ü l er .

K o m pu l s i y on= y i n e l e y i c i d a v r an ı ş l a r v e z i h i ns e l e y l e m l e r . Ö r : G ün d e y ü z l e r c e k ez el y ı k a m a, e ll e r i v ücudu t ah r i ş edene dek y ı k a m a, r aha t s ı z ed i ci v ir ü s düşü n c e l e r i ne t ak ıl ı k a l m a v s.)

ü A ş ı rı Ş ü p h e c i li k, h a s t a l ı k il e i l g i l i o l s un y a d a o l m a sı n a l a k a l ı a l a k a sı z b e l i r t il e r d e v ir üsün b u l a ş m ı ş o l du ğ u ş ü phe s i .

ü U yku probl e m l e r i , u yk u y a da l m a k t a g üç l ü k , k âbus g ö r m e

ü İ şt ah k aybı v e y e m e dü ze ninde de ğ i ş i k li k l e r

ü O da kl anma v e ko n san t r a syon p r ob l e m i

ü K ro n i k h a s t a l ı ğ ı b u l una n l a rı n p r o b l e m l e r i n d e k ö t ü y e g it m e.

S alg ın larda, b u b e l i r ti l er e p a r alel olarak b i r e yle r d e şu p si k iyat r ik so r un ların

t e tikle n m e si n e ya d a b u so r un u ola n ların s e m pt o m ları n ın a r t m ası n a ned e n ola b i l ir:

ü T S S B ( Tra v m a Son r a s ı S t r es B o z u k l u ğ u)

ü A n k s i y e t e B o z u k l uğu

ü O K B ( O bs e s i f / K o m pu l s i f B o z u k l u k )

ü D epresyon

ü P a n i k A t ak B o z u k l uğu

ü Ö z gül F o b i ( C o r on a f o b i )

P e k i, a m a b izl e r b u z or z a m a n larda du yg u sal ve p si k oloj i k d aya n ı k l ı l ığ ı m ızı n asıl a r t t ırab i l i r iz? T ü m b u s ü reç le r d e k i e t k i l er i n as ı l m i n i m al seviy e ye i nd ir e b i l iri z ?

Ö n ce l ik le St e ph e n Cov e y’in İlg i / E t k i Ala n ı o l g u s und a n b a h s e t m e k istiyoru m .

Etki a lanım ız ; k a r a rl a rı m ı z la, d a vr a nış ve s eç i m l e rimi z le y önlendi re bi le c e ğ i m i z , h a y a t ı m ız da d e ğ iş t ir e bi le c e ğ i m iz bir a lanı if a de e d i y or.

O y s a i l g i a lanı bi z im e l i m iz de ol ma y a n, e tki e d e med i ğ i m iz a ma or a da y a ş a n a nla r d a n e tk i lendi ğ i m iz bir a lanı if a de e d i y or.

İlg i / E tki Ala n ı ol g usunu bu g ünümüz çe r ç e v e sinde kriti z e e d e rs e k e ğ e r , Corona Virüs’ün ort a y a ç ık ı şı, v a rl ı ğ ı i l g i a lanıdır a ma virü s e k a rşı takındı ğ ı m ız tu t um, önl e m l e r, s eç i m le r i m i z , a ld ı ğ ı m ız k a r a rl a r ise e t k i al a nı m ı z dır.

T a m da bu d o ğ rultuda, d u y gus a l v e psikolo j ik d a y a nık l ı l ı ğ ı m ı z ı a rttırmamı z ın y olu, o d ağı m ızı; i l gi ala n ı nd a n çe k i p , e tki ala n ı m ıza çe vi r me k . S i z le r in bir e t ki a lanı v a r. H e m de ç ok e tk i l i ! Y a p a c a kla r ın ı z , önlemle r in iz , k a r a rl a r ı nı z , me c buri k a l m a dıkça dışa r ı ç ık m a manı z , k e ndin iz i b i l i n ç li bir ş e ki l de k a r a nt i n a y a a l m a n ız vs. E tki a lanına y o ğunlaşmamız b i z im

psikolo j ik d a y a nık l ı l ı ğ ı m ı z ı pik s e vi y e y e ç ıka raca kt ı r. İ l g i a lanına y o ğ unlaş ı p, Çin’i, virüsü su ç lam a k vs. bi z i demo ra l iz e e d ece kt i r. Etki a lanı > İ l g i a lanı.

Bi l iş s e l ça r p ıt m alardan ö ze l l i k le k a ç ı n al ı m !

B i l iş s e l ça rpıtm a , z ihn i m iz in a sl ı nda do ğ ru ol m a y a n ş e y ler h a kkında bi z i ikna e t m e sid i r d i y e t a nı m l a y a bi l iri z . B u bi l iş s e l ça rpı t mal a r a sl ı nda bi z im y a nl ı ş , e k sik ve mantıkd ı şı düşün ce le r i m i z in tem e l l e rini oluş t uru r lar ve s o nuç ola ra k olu m suz du y gu ve d a vr a nış la rı p e kiş t irirl e r. B unl a rd a n b a şl ı ca la r ı:

ü F e la ke tl e şti r m e

ü Aşı r ı Ge n e l le m e

ü F i l tr e l e m e ( S a d e c e olu m su z lu ğ a od a klanm a )

ü K iş i s e l l e şti r m e

Bu k aos o r ta m ı n ı f ırsa t a çe vir e l i m . B un u b aşa r a b i l irsi n iz!

B unun bir s ü r e ç old u ğ u n un f a rkında ola r a k, e v d e k a r a nt i n a da k a l m a nın sı k ıcı ol m a ta r a fına od a klanm a k y e rine d a h a g ü z e l y a rınl a rı y a ş a mak için bir önlem oldu ğ u dü ş ün ce si z ihn i m iz de dom i n a nt halde ol m a l ı dır.

U z un z a mandır okum a y ı ç ok is t e di ğ in i z h a lde v a kit bulam a dı ğ ın ı z i ç in e rt e ledi ğ in i z ki t a pla r ı r a fl a rd a n ind i r i p okuma kotası k o y a r a k k e ndin iz le y a rışın, e n me ra k e t t i ğ in i z diz i - film l e ri i z lem e y e b a şl a y ı p b a şka bir f re k a nsa g e ç i n, h iç din l e medi ğ in i z f a r klı müzik ta r z la r ı n ı din le y i n , a i l e ni z le bol c a v a kit g eç irin, bo l c a düşünüp ö z e leştiri y a pın, ç o c ukl a rını z la ç o c ukl u ğ unu z a a it o y un l a rı d e n e y in, h e p e rt e l e y i p y a pmak is t e d i ğ in i z ş e y l e ri d e n e y in, s a n a l mü z e le r i g e z in, s a n a t l a i l g i l e nin, d a y a nış m a k a m p a n y a la r ına k a t ı l ı n, s e vdik l e rini z le konta k t h a lde olun ve mu t laka g ün i ç e risinde e g ze rsiz y a pın. B unl a rı y a p a r a k psikolo j ik d a y a nık l ı l ı ğ ın ız ı o l duk ç a a rttırm ı ş ol aca ksın ız .

Ço c uk ları m ızın (öz e l l i k le d e sı n av d ö n e m i nd e ola n ları n ) ya n ı nd a v ir ü s, salg ı n i l e i l gi l i k o nu ş m aları n ıza, TV ’de , sosyal m e d ya d a izl e d i k le r i m ize ç ok d i kk at e d i n ! Y a nla r ında k e sin l ik l e f e lak e t s e n a r y ola r ı ç i z m e y in, a şırı g e n e l l e m e y in, olu m su z lu ğ a od a klanm a y ın. H a , a y nı z a manda hiç konuşm a mak da ç o c ukla r ı m ız için b a şka bir s o run teşk i l e d e r. Çünkü onlar h e r ş e y in f a rkınd a , so r g u l u y orl a r. A ma g ü v e n içi n d e , s a ğ l ı klı a t l a t m a k is t i y orl a r.

Öğ re n c i le rimi z e , okul l a rın n e d e n t a t i l e di l di ğ i n i aç ık l a r k e n kul l a nd ı ğ ı n ı z k e l i mel e re ö z e l l ik l e dikkat e din. D ı ş a rda ç ok kötü bir s a l g ı n v a r, o k ula g ide r s e n e ğ e r h a stal a nı r , virüs bulaşı r , h a t t a … D i y e d e v a m e d e n c üm l e ler ç o c uk l a rımı z ın k a y gıs ı nı d a ha d a a rttır a ca k sonra ki sür eç le r i n e tr a v m a t i k ol a r a k da y a ns ı y a bi l e c e kt i r Ö z e l l ik l e de somut iş l e m dön e m i nde olan ç o c ukla r d a . B unun y e rin e , do ğ ru bir dil kul l a n a r a k i l e ride çe şi t li s a ğ l ı k probl e m l e ri y a ş a ma m a k a dına okul l a r d a y e tk i l i le r c e b a z ı önlemler a l ı nıp, t e m iz l i k y a pı l ı y or. B u sür e ç te ç a l ı şmal a rımı z a e vde d e v a m e d e ce ğ i z . Öğ re t m e nle r in v e ida r ec i l e rin h e p y a nı m ı z da ola ca kl a r, k e ndi l e ri i l e i l e t i şim h a l i nd e y i z . D e m e k d a ha s a ğ l ı klı ola ca kt ı r ki a y r ı c a M E B bu kon u da c iddi ça l ı şmal a r y a pıp ö ğ r e n c i l e rin d e rs l e rd e n g e ri k a l m a ması i ç in E B A T V ’l e rd e n d e r sle r i onl i ne d e v a m e t t irm e ktedi r .

E zc ü m l e : B u bir s ü r e ç . G eç e ce k v e a t l a t a c a ğ ı z . Tüm bu z orlu sür eç , ön ü mü z d e ki y a ş a nt ı m ı z için bizl e re psikolo j ik d a y a nık l ı l ık k a ta ca k ve d a h a da g ü ç lend i r e c e kt i r. L ü tf e n önlemle r i m i z i a lalı m , me c buri olm a dıkça ç ık m a y a l ı m, e v d e k a l a l ı m ve p a nik y a p m a y a l ı m. B a ş a r a ca ğ ı z .

PANDEMİ-SALGIN PSİKOLOJİSİ

JANDARMA’YA YAKIŞTI!

Durdurulan otomobilden 2 çuval esrar çıktı

iki aile arasında silahlı kavga: 3 yaralı

Otomobil ile hafif ticari araç çarpıştı: 2 yaralı

Telefon dolandırıcılığı operasyonunda 18 tutuklama

'Çok ölü var' diyerek mezarlığa ambulans istedi

“Bazı imitasyonları biz bile ayırt edemiyoruz”

‘Sibergöz-36’ operasyonunda 19 tutuklama

81 ilaç geri ödeme listesine alındı

Gıda yönetmeliğine uymayan işletmelere 8,3 milyon TL ceza