Toplumları, milletleri ayakta tutan bazı unsurlar vardır.
Bu unsurların başında örf, adet, gelenek, görenek ve terbiye başta gelirler.
Eskiden bu unsurlara uyum günümüzden kat kat daha fazla idi.
Eskiden aileler çocuklarına örf, adet ve terbiye unsurlarını ve toplumsal yaşama kurallarını öğretirlerdi.
Yöremizde eskiden yaşayan insanlar bu toplumsal kurallara ellerinden geldiği kadar uyarlardı.
Şimdi geçelim bu eski örf, adet ve terbiye kurallarından bazılarını söylemeye.
Evde evli olan erkek ve kız anne babasının yanında çocuğu ile oynamazdı, onu kucağına bile almazdı.
Sofra kurulduğunda önce büyükler varsa misafirler oturur, sonra küçükler otururdu.
Sofrada misafir ve büyükler kalkmayıncaya kadar diğerleri kalkmazdı.
Evde otururken bir büyük veya misafir içeriye geldiğinde herkes ayağa kalkar ve oturması için küçükler ona yer verirdi.
Büyüklerin yanında çocuklar yaramazlık yapmazlardı.
Çocuk yanlış bir hareket yaptığında büyükler hemen onu uyarır, hatta bir daha yapmaması için bir tokat attıkları oluyordu.
Büyükler konuştuğunda herkes dinlerdi, büyüklerin konuşması kesilmezdi.
Büyüklerin konuşması bitince ondan söz alınarak konuşulurdu.
Yolda yürürken küçükler büyüklerin önünde yürüyemezlerdi.
Yolculuk esnasında büyükler at veya eşeğe binerdi.
Küçükler onların arkasında atının ya da eşeğinin ipini ellerine alıp önde yürürdü.
Örf, adet ve terbiye kurallarına uyma her zaman ve her yerde uyulması gerekir.
Bunlara uyulmadığında insanın başına her türlü kötülük gelebilir.
Televizyon ve basından öğreniyoruz, terbiye kurallarına uymayan kişilerin başına türlü türlü belalar gelmekte, hata bazıları ölümle dahi sonuçlananlar oluyor.
Gelgelelim günümüze; günümüzde gençlerin bir bölümü bu örf, adet, terbiye kurallarına uymadıkları görülmektedir.
Özellikle toplu taşıma araçlarında yolculuk esnasında gençler koltuklarına otururken, ihtiyarlar elinde çocuğu olan anneler ayakta yolculuk etmekteler.
Geçenlerde şahit olduğum bir olayı aktarmak istiyorum.
Belediye’ye ait bir otobüste yolculuk ederken 14-19 yaş arası en az on gencin koltuklarında otururken 70 yaşın üstünde 5-6 kişi 60 Km’lik yolu ayakta yolculuk ettiler.
Ben bu gençlerde fazla suç göremiyorum, asıl suçlu anne ve babalarındır.
Anne ve babalar terbiye konusunda çocuklarını eğitmelidir.
Gençlere sesleniyorum;
Yarın öbür gün 70-80 yaşına geldiğiniz zaman sizlerde ayakta yolculuk ettiğinizde bu durum çok zorunuza gideceği muhakkaktır.
Eskilerin deyimiyle; edep, edep, edep hayatımızın akışına yön veren en önemli unsurdur.
Terbiyeli olmak, terbiyeli davranmak her yerde her zaman ve her olayda uyulması gereken bir davranıştır.
