*Kara altının var ettiği petrol kenti 1980’li yılların başına kadar birçok kültürün harmanlandığı yerdi. Midyat Garajı ve çevresi, Midyatlı esnafların bir arada çalıştığı renkli bir güzergahtı. O eski çarşı merkezinin çalışkan sanatkarlar Midyat Garajı’ndaydı…

*1980’lerin başında yapıldığında adlarına ‘Paris’ ve ‘Medine’ adları verilen o iş merkezlerinin yerlerinde 2 katlı betonarme binalar vardı. Hafta sonları ile dini bayramlarda o güzergahta oturan ailelerin gençleri arasındaki arkadaşlık bağları güçlüydü…

PARİS VE MEDİNE İŞ MERKEZLERİ
Batman'ın gelişim yılları 1980 döneminin başıydı. Petrol sektörlerinde neredeyse sekiz bine yakın işçi vardı. Yıldızı parlayan bir kentti Batman. İlçeydi ama o dönemler komşu illerden öyle bir göç almıştı ki; kent kabuğuna sığmıyordu. Eski çarşı merkezinin kalbi olan Midyat garajında komşu ilçe Midyat'ın tanınan esnafları vardı. O güzergah adını da komşu ilçeden almıştı. Midyatlı esnaflar hem girişimciydi hem de sanatkardı. Hırdavatçılıktan fotoğrafçılığa, Nakliyecilikten mobilyacılığa kadar farklı sektörlerde bu şehrin ekonomisine katkı sunan o güzel esnafları unutmak mümkün mü?

80'li Yılların başına kadar 16. Cadde de ne iş merkezleri vardı ne de çok katlı binalar... 80’li yılların ortalarında Japon Pasajının arkasında önce Paris Pasajı yükseldi. Ardından da Medine iş merkezi… Japon pasajına alternatif yapılan bu iş merkezleri bir dönemler petrol kentinin modern alışveriş merkezleriydi. O dönemin gençleri o güzergahta dini bayramlar ile diğer özel günlerde bir araya gelir, eski gelenek-görenekleri sürdürürdü. 40 Yıl öncesinde bu şehrin sokaklarında hoşgörü fotoğrafı vardı.

ESNAF ÇAY EVİ VARDI
16’ıncı Cadde ile Midyat Garajının kesiştiği yerde ‘Esnaflar Çayevi’ vardı. Daha çok hafta sonları kalabalıklaşan o çayevi bir yerde esnafların adresiydi. İnternet kafe’ler yoktu. Hafta sonu geldi mi esnaflar bir araya gelir, yorgunluğu o mekanda atardı.

Esnaflar Kahvesinin yanı başında Foto Akan vardı. Sokağın karşı tarafında ise Gündüzlerin Tarım ilaçları ana bayi bulunuyordu. Son 25 yılda o güzergahın fotoğrafı öyle bir değişti ki ne eski esnaflar kaldı ne de eski mekanlar…

MİDYATLI GENÇLERİN FUTBOL TAKIMI
Midyatlı ailelerin Batman'da oturdukları semtler Çarşı, Aydınlıkevler ve Yeni Mahalle idi.

Midyat Garajı ile 16’ıncı Cadde güzergahındaki esnafların yüzde 90'ı Midyat-Estelliler oluştururdu.

Sanatkarlıkları ile bilinen o komşu ilçenin sakinleri daha sonra petrol kent merkezinin genişlemesiyle ‘206 Evler’ denilen ‘Mutisko’ kooperatiflerine yerleşmişlerdi. O dönemler Midyatlı gençlerin kurdukları mahalli takımlardan Mutisko ve Elkaspor, Batman'ın eski amatör takımlarına kök söktürürdü. Kaymakamlık futbol turnuvalarının yapıldığı eski Endüstri Meslek Lisesi futbol sahasının etrafında 80'lerde tek bir yapı yoktu. Okul etrafı tarlaydı. ‘Pınarbaşı, Kültür, Ziya Gökalp’ diye mahalleler yoktu. 40 Yılda sanki sihirli bir değneğin değdiği o petrol kentinin son yıllarda fotoğrafı öyle bir değişti ki, o eski kareleri tanımak çok zor.

TPAO GİRİŞ KAPISI
TPAO Batman Bölge Müdürlüğü 1984 yılına kadar Tüpraş Rafinerisiyle iç içeydi. 1984 yılında bu iki petrol sektörü birbirinden ayrılınca, her şey değişti. Aralarına devasa ihata duvarları ve tel örgüler çekildi. Sanki düne kadar iç içe olan bu kurumlar değilmiş gibi şehirde ayrı bir hava esti.

80'li Yıllarda TPAO Sitesinde oturmak bir ayrıcalıktı. Herkes o site de oturamazdı. Üst düzey petrol yöneticileri ile mühendislerin kalabildikleri o siteye girmek imkansız gibiydi.

Ancak TPAO'nun da Tüpraş'ın tesislerinin etrafında yıllar önce ne 3-5 metre yüksekliğindeki ihata duvarı ne de etrafı jiletli teller vardı.

TPAO'nun giriş kapısındaki görevliler kimlik kontrolü yapar, aileler ile gençleri içeri alırlardı. Eski Batmanlılar yeşil manzaraya sahip TPAO'nun Site girişinde hatıra fotoğrafı da çektirmeyi ihmal etmezlerdi.

Kısacası; Batman'ın 80'li yılları bir başka güzeldi. İğneyle kuyu kazar gibi bu şehrin dününe dair ne varsa siz değerli okurlarımızla paylaşmaya devam edeceğiz...

Kalın sağlıcakla…