*Şu günlerde tarihi ilçe Hasankeyf’teki eserler taşınıyor ama o 540 ila 650 yıllık eserlerin ne kadar sağlam yapıldığını günümüzün müteahhitleri görmeli…

*Son dönemlerde büyük kentlerde kentsel dönüşüm projelerinin furyası dikkat çekiyor ancak müteahhitlerin yüz yıllar önce yapılan tarihi eserlere bakmasında fayda var...

ESKİ ESERLERİ GÖRDÜKÇE…

Sultan Süleyman Koç Camii minaresi tam 650 yıl önce inşa edilmiş.

Şu günlerde numaralandırılarak tek tek sökülen minarenin taşlarını indiren çalışanlar önemli bir ayrıntıya dikkat çekiyor:

 “Minarenin bir sırasındaki taşları bir günde sökebiliyoruz, çünkü taşlar arasında kullanılan özel harç Japon yapıştırıcıdan daha sağlam. Bazen bir taşı sökmek saatleri buluyor.”

Sultan Süleyman Koç minaresinde 15 gündür taşlar sökülüyor ama henüz minarede 4 metre küçülme olmamış.

Mimar Sinan’ın eserlerinde de yüz yıllar önce yapılan tarihi eserlerin depremlere ne denli dayanıklı olduğunu Hasankeyf’teki taşıma işlemlerinde tanık oluyoruz.

Günümüzün teknolojisinin yapamadığı bu şaheserlerin üzerindeki sanat tarihi karşımızda duran kufi yazılar ile kitabeler üzerindeki yazılar tek kelimeyle insanı donduruyor.

Bakın, eski yerleşim birimine yakın 3 eser taşındı.

Zeynel Bey Türbesi, Artuklu Hamamı ve İmam Abdullah Zaviyesi türbesi ile minaresi, kültürel parka taşındı ama bu eserlerde tek bir taş bile yerinden oynamadı.

Çünkü kullanılan malzeme sağlam.

Harcından tutun da bu taşların güzelliğine kadar her şey dört dörtlük.

Günümüzde acaba hangi yapı 650 yıl dayanabilir?

Hafif bir depremde bile modern yapılarda nasıl çatlaklıkların oluştuğunu görüyoruz.

İşte bu nedenledir ki; günümüzün müteahhitlerinin Hasankeyf’teki eserlere bakarak gerçeği görmelerinin gerektiğinin altını çiziyoruz.

BATMAN OVASI YOK OLDU…

1955 Yılında ülkenin ilk rafinerisi Batman TÜPRAŞ’ın bacasının tütmesiyle petrolün başkenti 70 yıl gibi bir sürede yarım milyonluk şehre dönüştü.

Konya ovası kadar büyüklükteki Batman’ın verimli ovası, şehir merkezine dönüştü.

Özellikle son yıllarda kentin Turgut Özal Bulvarı ile Esentepe çevresi büyürken eski Batman’ın çekirdeğini oluşturan İluh ve çevresi kaderine terk edildi.

2006’da İluh deresinde sel felaketi 9 mahalleye zarar verince; Kuyubaşı TOKİ semti oluşturuldu ama maalesef bu semt bir türlü oturmadı.

Şimdi de komşusu konumundaki Emekli TOKİ’lerin ‘örnek’ bir mahalleye dönüştürülmesi için çalışmalar var.

Batman merkezde inşaat yapacak alan kalmayınca şehir çevresindeki tarım alanlarına yönelen müteahhitler pek istedikleri havayı yakalayamadılar.

Batmanlı müteahhitler daha yeni yeni dönüşümün ne olduğunu anlamaya başladılar ve dönüşüm taleplerini dillendirmeye çalıştılar.

GÖZLER YENİ İMAR ALANLARINDA

İnşaat sektöründe bazı firma temsilcileri bir gerçeğin altını çiziyor:

‘’Batman’ın yatay mimari ile estetik bir şekilde büyümesini sürdürebilmesi için geçmişte oluşan mahallelerde ciddi dönüşüme ihtiyaç var. Örneğin İluh deresi çevresinde mahallelerde hak sahiplerini mağdur etmeyecek dönüşüme olanak sağlanmalı. Mevcut yapılaşma alanın dışına çıkmamak kaydıyla kat yüksekliği artırılmalı.’’

Batman’da ciddi bir dönüşümün planlanıp hayata geçirilmesinin piyasalardaki durgunluğunu da ortadan kaldıracağını anlatan inşaat sektöründeki bazı firma temsilcileri anlamlı mesajlar veriyor:

‘’Devlet-Millet iş birliğinde yapılacak ‘kentsel dönüşüm’ birçok açıdan değerli. Konut güvenliği sağlanacak. Şehrin giriş noktasında yaşanan ulaşım sorunu çözülecek. Verimli tarım arazileri korunarak yeni inşaat alanları açılacak. Ekonomideki durgunluğu giderecek çok yönlü bir çalışma için Belediye Başkanvekilimizden, Milletvekilimizden ve İl yöneticilerinden destek istiyoruz. Batman’a karşı sorumluluğunun olduğunu hisseden herkesin dönüşüme katkı sunmasını bekliyoruz.”

Batman bir süre hava mania sorunuyla karşılaşmıştı. Ancak bu sorunun yüzde 70’i çözülebilmişti.

Şimdi de kent estetiği içinde yani şehrin eski bölgelerinin yenilenmesi için dönüşüm şart.

Maalesef kenar mahallelerde özellikle İluh’a yakın bölgelerde yorgun binalar var.

12 yıl önce son yılların felaketi olarak gördüğümüz 2006’nın 1Kasım’ın da İluh deresi kenarında tek bir evim yıkımı olmadı. Bu nedenle yıkım planlanacaksa İluh deresi çevresindeki mahallelerden başlanmalı.

Sonuç olarak söylemek istiyoruz: Yerel seçimler öncesinde kentsel dönüşüm talebi dillendirilmeli. Bu şehrin yenilenmesi için kentsel dönüşüm elzemdir. Yerel yönetimin de bu gerçeği görmesi gerekmektedir.