*Bir zamanlar Batman’ın gözde iş merkezlerinden Şen İş hanı sahiplerinden Zeki Şen, 1960’lı yılların petrol şehrini anlattı: “Midyat’ın taş konaklarından İluh’un kerpiç evlerine yerleşince bize tuhaf gelmişti. 2’inci cadde’deki tarlamızın yeri iş merkezi oldu.”
*100’ü aşkın iş yerinin bulunduğu 2 katlı iş merkezinden 12 metrekarelik alanda 45 yıldır kuyumculuk yapan Zeki Şen, yaşadığı sürece işyerini terk etmeyeceğini söylüyor ve ekliyor: “İş yerlerinin tümünü sattık ve geriye sadece baba yadigarı bu kuyumcu dükkanım kaldı.”
“İŞHANI YERİ TARLAYDI”
45 Yıl süreyle Batman’da kuyumculuk yapan 69 yaşındaki Zeki Şen, Batman’ın ilk iş merkezleri arasında yer alan Şen İş hanı’nın öyküsü Batman Çağdaş’a anlattı. Ulu Camii karşısındaki alanın 50 yıl önce kentin ilk sebze ve meyve hali ile köylerden ürünlerini getiren çiftçilerin ‘Han’ı olduğunu anımsatan Zeki Şen: “Babam merhum Necmi Şen, bölgenin ilk müteahhitlerindendi ve aynı zamanda çiftçiydi. 1950’li yıllarının ortalarında babam Midyat ilçesinden Batman’a gelince, önce Bıçakçı (Kerike) ardından da Yolağzı (Davudiye) köyünde çiftçilik yaptı. 11 kardeştik, merhum babam 1935’li yıllarda Van’da yurt binası yaptı. Ardından Batman ovasında çiftçiliğe yöneldi. Midyat’taki arazilerimizi satıp 1955 yılında Batman Rafinerisi’nin üretime geçmesiyle yatırımımızı Batman’a yaptık. Çarşı Mahallesi’nde oturuyorduk. Şimdi ki Şen İşhan’nın yeri tarlaydı. 1970’li yılların başında babam burayı iş merkezine dönüştürdü” dedi.
“ADI GİBİ ŞENDİ”
Batman’ın eski kuyumcularından Zeki Şen, 2. Caddedeki Şen İşhanı’nın bir zamanlar adı gibi şen olduğunu ve petrol kentinin kalbinin burada attığına dikkat çekti. Şen, şöyle devam etti: “Babam öngörülüydü, petrolle bu kentin çok büyüyeceğini söylüyordu. İş merkezinin önü dikkat edilirse daha geniştir, babam caddenin geniş tutulmasını istiyordu ama maalesef 2. Cadde de yer yer dar alanlar da oluştu. Keşke burası da Turgut Özal bulvarı gibi geniş tutulsaydı. İluh’un 14 hane olduğu dönemlerde biz Midyat’tan buraya yerleştik, taş konaklı evlerden Batman’ın kerpiç ve çamurdan yapılı evlere yerleştiğimizde tuhaf olmuştuk. Estel’de tarihi konaklarda otururduk. Batman’da da kerpiç-taş konaklar vardı ama Midyat’taki konaklar bir başka güzeldi. Sonradan ailece buraya uyum sağladık. Eskiden Ulu Camii’nin hemen karşısında Han vardı. Yöredeki çiftçiler ürünlerini gece yarısı buraya getirirlerdi ve ‘Han’da yatarlardı. O dönemler organik ürünlerden kavun, acur ve karpuzun güzel kokusu her tarafı sarardı. Bolluk ve bereket vardı.”
“ÇİFTÇİ, ALTINLARINI BİZE BIRAKIRDI”
Şen İşhanı’nın 12 metre karelik alanda 45 yıldır kuyumculuk yapan Zeki Şen, babasından kalan yeri yaşamı boyunca koruyacağını belirtiyor. Batman’ın eski günlerine özlem duyan Şen; “4-5 Dönümlük alanı kapsayan Şen İşhanı’nındaki tüm iş yerleri bizimdi. Bu koca iş merkezinde 100’ü aşkın işyeri var. O iş hanından 12 metrekarelik alanı kapsayan bir dükkan kaldı bize. Bu da baba yadigarı diye satmadım. Burada olduğum için mutluyum. Tek sırdaşım da yıllar önce satın aldığım altın terazisidir. Şimdilerde bu tip teraziler de kalmadı ya. Yıllarca yanımda tuttuğum teraziyle mutlu oluyorum. Eski günleri hatırlıyorum. Eskiden esnaflar arasında samimiyet vardı. O eski komşuluk ve esnaflık bağları tamamen koptu. Bazen kendi kendime ‘Nerede o güzel günler’ diyorum. Köylüler hasat döneminde elde ettikleri parayı altına dönüştürüyordu. Emanet olarak kasada yüklü miktarda altın bırakan çiftçiler bize güvenirdi. 40-50 yıl önce altın dışında döviz yoktu. En büyük yatırım altındı. Hırsızlık olayları artınca biz de emanet almamaya başladık. Ve o güzel günler de geride kaldı” diyor.
“İLUH’U KIRA DAĞINA TAŞIMAK İSTİYORDU’’
74 Yaşındaki Niyazi Şen ise amcası Necmi Şen’in 1955 yılında ‘belde’ olan Batman’ın ilk Belediye Başkan adayı olduğunu da hatırlatıyor. Niyazi Şen, şunları kaydetti: “1950’li yılların başında Midyat ilçesinden Batman’a geldik. Eski TMO’nun tesislerine komşuyduk. O zamanlar henüz TMO kurulmamıştı. Batman’da ilk Belediye seçimleri olduğunda amcam Necmi Şen, ilk Belediye Başkanı merhum Sait Ramanlı’ya karşı Demokrat Parti’den aday oldu. O zamanlar lokal binası yoktu, kerpiç yapılar vardı. Çocuktuk, misafirlere çay ikram ederdik. Amcamın o dönemlerde İluh seçmenlerine vaatlerinden biri de ‘İluh belde’sini Kıra dağının tepesine taşımaktı. O iyi bir çiftçiydi. Batman ovasındaki toprağın çok verimli olduğunu söylüyordu. Seçildiği takdirde Adana’dan getireceği meyve fidanlarıyla Batman ovasını ikinci Çukurova’ya dönüştürebileceğini söylerdi. Çocukluğumuzun geçtiği eski İluh’ta TPAO’nun, Batman’ı büyüteceğini amcam hep anlatırdı. Belediye seçimlerini az bir oyla kaybetti fakat o bu şehrin temelini atan güzel insanlardan biriydi.”
