*Batman kent merkezinde sayıları 4000 civarında olan besiciler ile kış mevsiminde Batman ovasına yerleşen besiciler, ürünleriyle yöre ekonomisine hayat veriyor.
*Havaların ısınması ile birlikte rahat bir nefes alan besiciler, yaylaların yolunu tutuyor. Kış mevsiminde kış boyunca hayvanları kıl çadırlarında beslediklerini söyleyen besiciler, “Şimdi de yaylalara çıkıyoruz. Piyasa ürünlerimiz sayesinde hareketlilik kazanıyor” diyorlar.
GÖÇERLER YOLLARA DÜŞTÜ
Kış mevsiminde en fazla kar’ın yağdığı Hakkari’den Batman ve çevresinin yolunu tutan göçerler şimdi de yaylalara çıkıyor. Kırsalda küçükbaş ve büyükbaş hayvan besiciliği yapan göçerler havaların ısınması ve otların yeşermesiyle birlikte yayla yolculuğuna start verdi. Kış mevsimi boyunca sürülerini kıl çadırlarında beslediklerini ifade eden Ahmet Kaplan, “Bu yıl kış mevsimi oldukça uzun ve çetin geçti. Havaların ısınmasıyla birlikte yayla yolculuğumuz da başladı. Batman’dan Hakkari’nin Berçelan yaylasına 1.5 ay gibi bir sürede ulaşacağız. Kasım ayından bu yana Batman’ın Demirbilek köyü çevresinde 10 bine yakın sürümüzle konakladık. Şimdi yaylaya dönmenin zamanıdır” diye konuştu.
YÜN İHTİYACI GÖÇERLERDEN
Yayla yolculuğu öncesinde koyunların yünlerini kırpan besiciler, piyasaya kilosunu 3.5-4 TL’den sattığı yünden gelir bekliyor. Yaylalara çıkacakları sırada sürülerinin yünlerini kırpan göçerler, 5 dakikada yün kırpma işlemini tamamlıyor. Yünden elde ettikleri gelirle şimdiden yem ve arpa stoğuna yöneldiklerini söyleyen göçerlerden Ahmet Kaplan, “Baharın başında koyunların yünlerini kırpmak zorundayız. Aksi takdirde koyun gelişmez ve yolculukta sıkıntı yaşar. Bu nedenle yaylalara çıktığımızda sürülerimizin yünlerini de kırpmak zorunda kalıyoruz. Batman’ın yün piyasasını bir yerde göçerler ayakta tutuyor. Yılda ortalama 10 ton yünü Batman piyasasına veriyoruz” dedi. Öte yandan sürülerin yün kırpma işini yapan göçerler, koyunlarını da ‘uyuz’a karşı aşıdan geçiriyor.
MANDIRA PEYNİR KİLOSU 15 TL
Batman-Hasankeyf karayolu üzerindeki Demirbilek köyünde yıllardır mandıracılık yapan Emin Kaplan, bahar mevsiminde Batmanlıların peynir talebini karşılıyor. Yılda ortalama 7 ton peyniri mandırasında ürettiğini belirten Kaplan, şöyle konuştu : “Taze peynir almak isteyenler köye kadar gelip siparişini veriyor. 20 kilodan başlayıp 50 ile100 kilo arasında sipariş verenler de oluyor. Önümüz Ramazan ayı. Şimdiden peynir siparişinde bulunanlar var. Geçen yıl kilosunu 12 TL’den piyasaya çıkardığımız peyniri bu yıl 15 TL’den satıyoruz. Ayrıca otlu ve örüklü peynirin kilosu da değişiyor. Batman’da bazı peynir satıcılarının taleplerini de karşılıyoruz.”
GÖÇER KIZLAR
Batman’ın Demirbilek köyünden Hakkari Berçelan yaylasının yolunu tutan göçerler, zorlu yolculuğa hazırlanıyor. Göçer aileler kıl çadırlarını toplamanın telaşında. 5 ila 8 yaşlarındaki göçer kızları ise uzun yolculuk bekliyor. Rumet, Zelal, Sevda, Delal, Songül ve Fidan Altay, okulla tanışmamış. Altay ailesi yaylalara çıkmak için gün sayıyor. 1.5 ay gibi bir sürede Berçelan yaylasına ulaşacaklarını belirten anne Ayten Altay, “Yaşamımız hep kıl çadırlarında geçiyor. Çocuklarımız da bizim gibi okul yüzü göremeyecek. Ekmeğimizi bu meslekten kazandığımız için bu yaşama artık alıştık. Havaların ısınması ile birlikte yaylalara çıkmak için gün sayıyoruz” dedi.
“HAYVANCILIĞA DESTEK ŞART”
Batman Canlı Hayvan Besiciler Derneği Başkanı Rıza Nebioğlu, hayvancılığın desteklenmesi halinde et fiyatlarında düşüş olabileceğini ifade etti. Dana et kilosunun 26 TL, koyun etinin ise 30 TL’den kasaplara satıldığını kaydeden Dernek Başkanı Nebioğlu, şöyle konuştu : “Batman’da 4000’e yakın aile geçimini hayvancılıktan elde ediyor. Belediye’nin uyarısı üzerine bu yıl GAP ağırlıklı mahalle de 150 ila 200 arasında besi ahırı tahliye edildi. Belediye Başkan Vekiline verdiğimiz vaadi yerine getirdik. Üyelerimizin arsa talebi var. Valilik ve Belediye’den şehir dışında yer istiyoruz. Kırmızı etteki fiyatların kontrol altına alınabilmesi için de hayvancılık destekleme priminin artırılması kaçınılmaz olmuştur.”
DANA ET KİLOSU 37 TL
Kasaplardaki vitrinlerde dana etin kilosu 37 TL’den alıcı bulurken, kuzu etin kilosu ise 34-35 TL’den satılıyor. Dörtyol kasabı Abdullah Padir, kırmızı etteki artışın daha çok lokantacı ile kasap esnafını zor durumda bıraktığını söyledi. Yaklaşan Ramazan ayında et fiyatının artmaması için kasapların özveride bulunacağını da ifade eden Padir, sözlerini şöyle sürdürdü : “Kırmızı etteki fiyat artışından bizler de rahatsızız. Dana etin kilosu neredeyse 40 TL’ye dayandı. Bir süredir kırmızı ette fiyat artışı var. Bu artışın önüne geçilmesi için hayvancılığın desteklenmesi gerekiyor.”
KIL ÇORAP ÖRME GELENEĞİ
Göçer kadınlar ördükleri kıl çorapları kendileri giyiyor, zaman zaman da eş-dosta hediye ediyorlar. Kıl çorap örme geleneğini yaşatan göçer kadınlar, yünden elde ettikleri iplerle özel bir şiş yardımıyla kıl çorap örüyor. Atalarından kalma geleneği sürdürdüğünü belirten Ayten Altay, “Bu işi bizden sonra yapacak kimse hemen hemen olmayacak. Kıl çorap örme geleneğini bizden sonraki kuşak yapmayacak gibi” dedi.
