40 Haneli Derince köyünün tamamının geçimini tuz üretiminden sağladığını belirten Sabahattin ve Rıdvan Atman kardeşler: “Asırlardır büyüklerimizin toprak altından çıkardıkları tuzu biz üretiyoruz. Zor ama başka yapabileceğimiz bir iş yok” diyorlar.
KUŞKTAN KUŞAĞA TUZ ÜRETİMİ
Batman’ın Kozluk ilçesine bağlı Tuzlagözü, Çayhan ve Derince köylüleri, asırlardır ekmeklerini tuzdan çıkarıyor. 40 Haneli Derince köyünde köylülerin tek iş alanının tuz üretmek olduğunu belirten Sabahattin ve Rıdvan Atman: “Toprak altında 15 metre derinliğindeki kaya tuzu kuyusuna tatlı bırakıyoruz. Suyu aldığımız kuyularda bir hafta süreyle dinlendirme havuzlarında beklettiğimiz kaya tuzu suyu, tuza dönüşüyor” dediler. Yılların geleneği olan zahmetli işi büyüklerinden öğrendiklerini kaydeden Atman kardeşler: “Yılın 6 ayını tuz üreterek geçiriyoruz. Tuz işinden başka iş yapmıyoruz. 1995 Yılına kadar Özel İdare, tuz üretimi yapıyordu. Zarar ediyor diye resmi kurum bu işten çekilince kuyuları tekrar açmak bize kaldı. Kendi imkanlarımızla tuz üretimi yapıyoruz” diye konuştular.
“BÖLGENİN TUZ İHTİYACINI KARŞILIYORUZ”
Batman-Kozluk-Bitlis karayolu güzergahında kurdukları tuz satış noktalarında tuz çuvalını 15-25 lira arasında değişen fiyatlarla sattıklarını belirten Rıdvan Atman, şöyle konuştu: “Köyümüz ile çevresindeki yerleşim birimlerinde yılda 100 ton tuz üretimi yapılıyor. Daha çok hayvancılık bölgelerine perakende satışımız oluyor. Bir de karayoluna kurduğumuz satış noktalarında salamura peynir ve yemek için de tuz alanlar oluyor. Birçok il’in tuz ihtiyacını köyümüz karşılıyor. Batı illerinde çalışacağımıza topraklarımızdaki tuzu çıkarıp piyasaya sürmek en güzel iştir. Büyüklerimizden bize kalan mirası devam ettirmek istiyoruz.”
“İMKANLARIMIZ KISITLI”
Havuzlarda kullandıkları naylon, iş makineleri ve elektriğe giden harcamalarla masrafları çıkaramadıklarını belirten Sabahattin Atman: “Kendi topraklarımızdaki tuzu değerlendirmek istiyoruz. Yılın 6 ayını tuz çıkararak geçiriyoruz. Yağışlı havalar başladı mı tuz üretimi durur. Batı illerinde çalışacağımıza topraklarımızdaki tuzu değerlendirmek daha iyi. Naylon imkanı bize tanınırsa üretimimiz de ikiye katlanmış olur” dedi.
15 METREDE TUZ
Kozluk ilçesinin Derince, Çayhan ve Tuzlagözü’nde oturan köylüler, derinliği yer yer 15 metreyi bulan kaya tuzuna ulaşarak eski yöntemlerle çıkarttıkları tuzu piyasaya satarak geçimini sağlıyor. Daha önce kapatılan kuyuları yeniden açmaya başladıklarını belirten köylüler: “Kuyulardan çıkardığımız kaya tuzuna havuzlarda tatlı su vererek tuzlu su çözeltisiyle saf kaya tuzu haline getiriyoruz. Zahmetli bir iş ama kendi zenginliğimizi değerlendirmek istiyoruz” diye konuştular. (Barış Arslan)
