“BİZİ İZLEYEN ASKER MEĞERSE…”

*Ünlü sanatçı Celal Güzelses’in oğlu Erdem Güzelses, 1958 yılında öğretmenlikten istifa edip Batman’ın ilk amatör ve profesyonel ekibi Petrolspor’a transfer oldu. 17 Yıl süreyle görev yaptığı Batman’da futbol ve güreşi herkese sevdiren Güzelses; “1958’in Temmuz ayında trenle Batman’a yolculuk yaptığımda o ana kadarki anılarım belleğimde canlanıyordu. Sonrasında nedense kader ağlarını Batman için örmüştü” diyor.

*Erdem Güzelses, 12 yaşında Diyarbakır-Dağkapı Mahallesi’nde arkadaşlarıyla futbol oynadığı sırada ilginç bir tesadüf, o’nu Fenerbahçe’nin efsanevi golcüsü Lefter Küçükandonyadis’le tanıştırmış. Güzelses, o anı şöyle anlatıyor: “Arkadaşlarımla top peşinde koşturuyorduk. Bir asker ağabey de bizi seyrediyordu. Bir ara ‘asker ağabey’ postalını, şapkasını ve üst montunu çıkardı. Asker fanilasıyla oyuna girdi. Biz, tüm çocuklar peşindeydik ama topu ondan almak imkansızdı. ‘O kimdi?’ diye merak ettik. Meğerse o ağabey Lefter Küçükandonyadis’ti…”

*1956-57 Futbol sezonunda TPAO’nun Diyarbakır’da İrtibat Bürosu olduğuna da işaret eden Güzelses: “O dönemler kuruluşunu Diyarbakır İrtibat bürosunda gösteren Petrolspor,  4 yıl boyunca Diyarbakır amatör ligde Yıldızspor, Ayspor, Karacadağ, Hava gücü, Kara gücü ve Dicle Spor takımlarıyla mücadele etti. 1961-62 Sezonunda ise Federasyon’a başvurup Siirt’te amatör lig maçlarına katıldık. O dönem Petrolspor’un forma rengi petrol yeşili ve beyazdı” diye konuştu.

Söyleşi: Barış ARSLAN
[email protected]

PETROLSPOR’UN EFSANE KAPTANI ANLATIYOR
Mustafa Kemal Atatürk’ün 1917 yılında tesadüfen tanışarak şarkılarını dinlediği ve güçlü sesinden dolayı “Şark Bülbülü” adını verdiği ses sanatçısı Celal Güzelses’in oğlu Erdem Güzelses, bir zamanlar Batman Petrolspor’un efsane kaptanıydı. 1958 Yılının Temmuz ayında Diyarbakır’da amatör ligde sezon bitiminde soluğu Batman’da alan Erdem Güzelses, Diyarbakır’dan Petrolspor’a transfer olmuş. 85 Yaşındaki Güzelses, Batman’a gelişini şöyle anlatıyor; “1958 Yılının Temmuz ayı idi. Diyarbakır oldukça sıcaktı. Öğretmendim. Okullar da tatil olmuştu. Lig maçları da bitmiş, ben de yorucu bir temponun ardından Batman-Diyarbakır arasında sefer yapan trendeyim. Çok sevdiğim Nermin ablama gidiyorum. ‘Çok özledim, gel göreyim seni’ diye haberi eniştem Fettah Özpirinççi ile yollayan ablamı kıramadım. Eniştem de o zaman TPAO satın alma servisi şefiydi. Trende o ana kadar geçen yaşamım geçti belleğimden.”

DAĞKAPI’DA FUTBOL OYNARKEN…
Güzelses, Diyarbakır’ın tarihi Dağkapı Mahallesi’nde 12 yaşlarında iken futbolla yatıp kalkan arkadaşlarıyla maç oynadıkları bir gün sürpriz konukla karşılaştıklarını söylüyor. Eski Şehir Sineması karşısında top oynarken bir askerin kendilerini izlediğini belirten Erdem Güzelses, şöyle devam etti: “Arkadaşlarımla top peşinde koşturuyorduk. Küçük sahada bir kaç mahalleli ve bir asker ağabey de bizi seyrediyordu. Ben, önüme geleni çalımlıyor ve gol atıyordum. Bir ara ‘asker ağabey’ postalını, şapkasını ve üst montunu çıkardı. Asker fanilasıyla karşı takımda arkadaşlarla konuşup oyuna girdi. Biz, tüm çocuklar peşindeydik ama topu ondan almak imkansızdı. ‘O kimdi?’ diye merak ettik. Meğerse o ağabey Lefter Küçükandonyadis’ti. Fenerbahçeli Lefter, o zaman 4 yıl süreyle askerliği Diyarbakır’da yaptı. Ve biz o dönemin gençleri futbolu Lefter’den öğrendik.”

“LEFTER’İNFORMASIYLA MAÇLARA ÇIKTIM”
1949 Yılında Diyarbakır-Güneşspor’da forvet mevkiinde oynadığını söyleyen Güzelses, sözlerini şöyle sürdürdü: “Daha sonra transfer olduğum Ayspor’da Diyarbakır amatör lig maçlarına katıldık. 1950 Yılında ise öğretmen okulundaydım ve aşığı olduğum Fenerbahçeli Lefter’in bana hediye ettiği Sarı-Lacivertli formasıyla maçlara çıkıyordum. Diyarbakır-Ayspor’da Lefter yoktu ama o’nun formasını özel izinle ben giyiyordum. 1953-54’ün güz döneminde Ziya Gökalp Okulu’nda öğretmenliğe başladım. 1955 Yılında ise Diyarbakırlı 5-6 arkadaşla birlikte vatani görev için Ankara’ya tren yolculuğumuz başladı. 6 Ay süreli yedek subay okulu ve Asteğmen olarak Erzurum’a kurayla atandım. Trenle Elazığ’a, oradan da otobüsle Erzurum’a varabildim.”

“ALAY MAÇLARINDA DA ŞAMPİYON OLDUK”
Vatani görevini yaptığı dönemde ‘Alaylar arası’ futbol turnuvalarına işaret eden Erdem Güzelses; “Alaylar arası maçlar tertip edilmişti. Kara gücü takımımızla turnuvalara katıldık. 102 Piyade Alayı toplama futbolcularla birinci oldu. Kara gücü’nde forma giydim. Levazım Teğmeni olarak Erzurum’da güçlü ve de çok iyi futbolcuları takımın bünyesine aldım. Sezon sonu puanlarımız eşit olunca, son maçı Palandökenspor’la final oynadık. Bu maçı muhakkak kazanmamız gerekiyordu. Maçın bitimine 3 dakika vardı. Sol iç Yılmaz’a öyle gollük bir pas verdim ki, bütün müdafaa boşta kaldı ve o da golü attı biz ‘şampiyon’ olduk. 15 gün taltif izniyle terhis olduk” diye konuştu.

“PETROL, ÖNCE DİYARBAKIR LİGİNDE OYNADI”
1957 Yılında askerlik dönüşünde Diyarbakır’da öğretmenliğin yanı sıra Ayspor’da tekrar forma giyen Erdem Güzelses, Petrolspor’a transfer öyküsünü ise şöyle anlatıyor; “Petrolspor o dönemler Diyarbakır’da TPAO İrtibat bürosunda kuruluşunu gösterip Diyarbakır’da amatör liglerine katılmıştı. Kulüp Başkanı TPAO Batman Bölge Müdürü Yüksel Önem idi. Kimya Mühendisi Yılmaz Özmen Asbaşkandı. Antrenör ise Beden Eğitimi Öğretmeni Mesut Sevim’di. Beni Diyarbakır’daki maçlardan tanıyorlardı. Ve ben her zaman ‘İkinci Şehrim’ dediğim Batman’daydım artık. Halen İstanbul’da yaşayan ablam Nermin, eşine ‘Erdem’i Batman’a göndermeyin. Sen Başkan’la görüş, Diyarbakır’da kalsın’ diye baskı yapıyordu. Petrolspor’un başındaki Mesut Sevimli ise öğretmenlikten istifa etmişti. Antrenör olarak Petrolspor’un başındaydı. Mesut hoca, beni Batman’a davet etti. Petrolsporlu yöneticilerle görüştüm. Bana çok iyi maaşın yanı sıra TPAO’da iyi bir mevkii vereceklerini söylediler. Ben de tatil için Batman’da ablamı görüp gideceğimi söyledim. Ve nedense de kader ağlarını Batman için örmüştü.”

GÜZELSES’İN BATMAN GÜNLERİ
18 Temmuz 1958 tarihinde Batman Petrolspor’a transfer olan Erdem, Batman günlerini şöyle dile getiriyor; “TPAO, Raman Dağı ve Garzan sahalarında yeni petrol sahalarını keşfediyordu. Önceleri deneme için küçük bir rafineri Maymune Boğazına kurulmuştu. Daha sonra Amerika Parssons Şirketi yarı otomatik olan şimdi ki Rafineriyi Batman’a kurdu. Yeni tesislerden ham petrol ünitesi, TCC ünitesi ve vb. gibi devasa tesisleri Amerikalılar ile Türk petrol mühendisleri birlikte faaliyete geçirmişti. Şef ve amirler ABD’liydi. 1957’nin sonunda ABD’liler Batman’dan ayrıldı. Yerli mühendis ve işçilerle üretim devam ediyordu. Petrol kenti Batman’ın ortasında geçen DDY raylarının güneyinde yan üniteler, misafirhane, yemekhane ve lojmanlar vardı. Üst bölümde ise Misafirhane, Hastane, Yüzme havuzu, Tenis kortu, Voleybol ve Futbol sahası ile Ekonoma gibi her türlü alış verin yapıldığı bir AVM vardı. Personel her şeyini buradan karşılardı. Müdür, Şef, Baş operatörler ve Baş sondorler Site Mahallesi’nde kalıyordu.”

EFSANE KAPTAN İTFAİYEYE DE BAKIYORDU
Güzelses, 1958 Yılında TPAO Batman Bölge Müdürlüğü’nü Suat Çalışlar, Batman Rafineri Müdürlüğünü ise Hasan Göker, Müdür Muavinliğini Mustafa Solim, Sondaj Müdürlüğünü ise petrol mühendisi Melih Genca’nın yaptığını söylüyor. Görevlendirildiği Batman Rafinerisi İtfaiye teşkilatıyla tanışmasını da şöyle anlatıyor Güzelses; “Rafinerinin teknik emniyeti, yangın güvenliği ve eğitim servisi diye bir ünite vardı. Servis şefi Havacı Yangın Subayı Haluk Sümer’di. Askerlikten yeni ayrılmıştı. Beni ileriye dönük yetiştirmek üzere İtfaiye Teşkilatına aldı. Rafinerinin emniyet ve yangın servis şefi çok önemliydi. Direkt Rafineri Müdürlüğüne bağlı bir ünitenin başındaydım. Amerikalılar öyle standartlar getirmişlerdi ki. ‘Kaza olsun gerekeni yapalım’ veya ‘yangın olsun sonra söndürelim’ değil. Olası yangınlardan önce ‘nasıl tedbirler alalım’ anlayışıyla hareket etmişlerdi. Eğitim Odası ve her türlü araç-gereçleri bulundurmuşlardı.”

PETROL’ÜN FORMA RENGİ YEŞİL-BEYAZDI
Petrol’ün efsane kaptanı Güzelses, Batman Petrolspor’un kuruluşunda forma renginin ‘Petrol yeşili ve Beyaz’ olduğuna dikkat çekiyor. O dönemin kadrosunu da tek başına Güzelses oluşturmuş. Bölgenin kaliteli futbolcuları Petrolspor Kulübüne transfer ettiklerini şöyle anlatıyor Güzelses; “İstanbul Beykozlu Mehmet Şimşek, Turan Bayoğlu, Halis,  Zeki ve Cevdet gibi iyi futbolcuları Batman’a getirdik. Bölgeyi ve futbolcuları iyi tanıdığım için Mesut hoca, kaptanlık görevini bana verdi. Transferde de yetki bendeydi. Önce Diyarbakır Hava Gücü’nde oynayan Salih Oto’yu ardından da Cengiz Karabulut, Siirt’ten Muzaffer Koyuncu, Haris Geyik, Cemil, Elazığ’tan Tayyar Sever, Mehmet Süer, Teyfik Köksal, Hanifi, Gaziantep’ten Ali ve Aziz, Batman’dan Salih Eren, Necati, Raman Öztürk, Fahri, Şerif ve isimlerini hatırlayamadım bazı futbolcuları takıma kazandırdım. En son eski Altınordu’lu Diyarbakırlı Muzafferi de takıma kattık. Liglere Diyarbakır’dan katılıyorduk. Rakiplerimiz Yıldız, Ay, Karacadağ, Hava Gücü, Kara Gücü ve Diclespor’du.”

1961 YILINDA SİİRT LİGİNE KATILDIK
Diyarbakır Amatör Küme’den 1960 yılının sonunda ayrılan Petrolspor, 1961 yılında Siirt Ligine katılmak için Futbol Federasyonu başvurdu. Erdem, Federasyonun onayı ile 1961-62 sezonunda da Siirt’teki küme maçlarına güçlü bir kadroyla katıldıklarına dikkat çekiyor: “Batman’ın, Siirt’te bağlı bir ‘ilçe’ olduğunu Futbol Federasyonu’na ilettik. Petrolspor’un artık müsabakalara Siirt liglerinde mücadele etmesinin gerektiğini hatırlattık. 1962 Yılından itibaren Siirt amatör kümede mücadele ettik. 1963 Yılında evlendim. Yöneticilerimizden Tahsin Kanatlı İzmit-Derice Rafinerisi’ne atandı. Haluk Sümer İtfaiye’de şef,  ben de muavin olmuştum. Site semtinde oturuyorduk, 27 yaşına gelmiştim. Takımı M. Çetin’e bıraktım ve idareci olarak Petrolspor’daki görevime devam ettim. Diğer yöneticilerimizden Rıfat Bayazıt Ankara’ya atanmıştı. Süreyya Ekim ise Batman Bölge Müdürü olmuştu. Eski Enerji Bakanlarından Korkut Özal,daha sonra TPAO Genel Müdürlüğü’ne atandı. TPAO Batman Bölge Müdürlüğü’ne de elektrik mühendisi olan Gaziantepli Fadıl Teymur görevlendirilmişti. Haluk Sümer, İzmir Rafinerisi’ne atandı. Ben de İtfaiye’de Müdürlük görevini üstlendim. Futbolcu arkadaşım Cengiz Karabulut’u da serviste yetiştirmek üzere yanıma aldım.”

“GÜÇLÜ GÜREŞ TAKIMIMIZ VARDI”
Petrolspor’dan sonra TPAO bünyesindeki Güreş takımada Türkiye çapında minderin başarılı sporcuları Batman’a getiren isim Erdem Güzelses’ti. Dünya şampiyonu Ali Rıza Alan ve Mehmet Esenceli gibi şampiyonların Batman’a gelişini de Güzelses,şöyle özetliyor: “Güreş takımı kurmak için de bana yetki verilmişti. Önce 52 kiloda Dünya şampiyonu olan Mehmet Esenceli’yi Batman’a getirdik. Ardından ikinci dünya şampiyonu Ali Rıza Alan Petrolspor formasını giydi. İyi bir güreş ekibimiz vardı. Erzurum’da Türkiye Şampiyonu olduk. Dönemin Batman Belediye Başkanı merhum Mustafa Ramanlı şampiyon olan ekibimizi ve Esenceli’yi kutladı. Hem güreş takımıyla ilgileniyordum hem de Petrolspor futbol ekibiyle. Antrenörümüz Mesut Sevimli İpragaz’a Müdür olmuştu. Artık Petrolspor’la ilgilenen İlhan Aras’tı.”

“BATMAN’DA 17 YILIM GEÇTİ”
1958 ile 1975 Yılları arasında aktif futbolculuğunu yanı sıra idarecilikte yapan Erdem Güzelses, petrol şehrinden ayrılmasını hüzün dolu ifadelerle anlatıyor: “1975 Yılında gençliğimin geçtiği, unutulmaz anılarla süslenen 17 yılı ve de canım kadar sevdiğim Batman’dan atamam, İzmir’e çıktı. Tayinimin çıkmasından sonra büyük bir hüzün ve gözyaşlarıyla hatırşinas TPAO mensupları ve sevgili Batmanlıların anma ve uğurlama toplantılarıyla teselli edildim. Halen Petrolspor’un bütün maçlarını takip ediyorum. 1977 Yılında Batman Petrolspor’u İzmir’de ağırladık. Altınordu ile 0-0 kalan Petrol’ün Türkiye Kupası maçını TPAO’nun eski yöneticilerinden merhum Kemal Işık’la izleme gururunu da yaşadım. Anmayı unuttuğum tüm Diyarbakır ve TPAO Batman Bölge Müdürlüğü mensuplarını, rahmete kavuşanlara rahmet, yaşayanlara mutluluklar diliyorum. Batman’ı ve Batmanlıları tekrar görmeyi umuyorum.”