Nuri Kaya ‘Petrol’ denilince akla zenginlik gelir. Ancak ‘petrol’ bir madendir. Çağımızda ‘petrol’ denen zenginlik olduğu bugünlerde dünyada olan olayların ana nedenlerini teşkil ettiği aşikardır. Türkiye’de ilk petrol Raman, Batı Raman ve Garzan bölgesinde bulunmuştur. Bu petrol ‘TPAO’ şirketince işletilmeye başlanmış, ancak o dönemde petrol mühendislerimiz ABD ve Kanada’da da petrol üzerine çalışmalar yaparak, kendi teknik elemanlarını yetiştirip o günün şartlarındaki teknolojik imkanlarla çok büyük bir özveriyle petrol sahalarını keşfetmeyi başardılar. Komşu iller Diyarbakır, Mardin, Adıyaman ve Trakya’daki petrol ve doğal gaz sahaları da TPAO’ya kazandırıldı. Ancak dış ülkelerde petrol şirketlerinin çalışmalarını gören mühendislerimiz, oradaki sosyal aktivitelerin aynısını TPAO Batman Bölgesi’nde uyguladılar. Yani ağır şartlarda çalışanların sosyal faaliyetlerindeki etkinliklerinde moral bulup monoton hayattan uzaklaşmış oluyorlar. Çünkü sondaj kulesinde çalışan elemanlar, tabiat şartlarına göre değil; çalışma programı için de çalışmayı göze almıştı. Yani kış aylarında -30 derecede kuleye çıkmak ve yazın 50 derece olan sıcaklıkta o sondajın yapıldığı kulede çalışmak mecburiyetinde. Bunun için de petrol ağır bir işkoludur… SİTE HEP ÖRNEK SEMTTİ TPAO Batman Bölge Müdürlüğü’nde görev yapan Bölge Müdürleri, çalışanlar için lojmanda kalmaları için Site’ye modern binalar kazandırdı… Site semtine yeşil alanlar, parklar, bahçeler, yüzme havuzları, Beyaz saray yemekhanesi ve bekarların kalacakları A-pansiyonu binasını kazandırmıştı. Zaman içerisinde işçi sayısı çoğalınca, bekar mühendisler için de B pansiyonu yapılmış. C pansiyonu ile Genel Müdürlük personellerinin gelişlerinde konaklayacakları 1 nolu misafirhane ve bölge misafirhanesi de TP tesislerine kazandırılmış. SPORTİF FAALİYETLERDE PETROL FARKI Sportif faaliyetlere de öncü olan Türkiye Petrolleri’ndeki yöneticiler, kapalı spor salonu, futbol sahası ve Petrolspor kulübüne hizmet etmişlerdi. Sporcuların kalacağı pansiyon binaları da vardı. Sporda futbol ve güreş takımları Türkiye çapında büyük başarı elde ettiği güreşte Avrupa’daki müsabakalarda derece alan birçok güreşçi, başarılı Mehmet Esenceli döneminde altın madalya ile Batman’a dönmüşlerdi. Bunlardan biri de ‘tuş kralı’ Mehmet Emin Şimşek’tir. TP’deki personel de spor tesislerindeki servisler arası turnuvalarda yer alırdı. Petrolspor’da yetişen birçok sporcu büyük kulüplerde forma giymeyi başardı. TP’NİN UNUTULMAZ BÖLGE MÜDÜRÜ Bir dönemler TP’deki etkinliklerin kahramanı, Batman’da iz bırakan Bölge Müdürü Mehmet Yamaç’tı. Spor faaliyetleri zirve yapınca TP bünyesindeki Spor Şefliği bile kuruldu. Yamaç, sadece sporda değil, Kristal Park konuk evini TP’ye kazandırdı. Batman’a gelen Cumhurbaşkanları, Başbakanlar, Bakanlar ve üst düzey bürokratlar hep bu tesiste ağırlandı. Sosyal hizmetlere yönelik park restaurant da kurulmuştu. Restaurantın yazlık bahçesi 300 kişiye hizmet veriyordu. Çalışan personel için kulüp lokali vardı. Lokal, Cumartesi ve Pazar günü dolup, taşardı. Ayrıca Ekonoma adı altında alışveriş merkezi de kurluşmuştu. Ekonoma en iyi marka giysi ve gıda malzemelerini bulundururdu. Müzik alanında önemli etkinlikler yapılırdı… Misafirhanede TP orkestrasının rüzgarı eserdi. O orkestra sıradan bir grup değildi. Hürriyet-Kelebek Gazetesinin ‘altın mikrofon’ ödülünü almıştı… 400 KİŞİLİK SİNEMA Türkiye Petrolleri Batman Bölge Müdürlüğü’nde tiyatro başta olmak üzere birçok etkinliğin adresi 400 kişi kapasiteli kapalıda açık sinemaydı. Birçok sanatçı bu salona konuk oldu. Türkan Şoray’dan Hakan Balamir’e kadar iz bırakan sanatçılar TPAO’da ağırlandı. Film şirketlerinin İstanbul’da yeni vizyona giren filmleri eş zamanlı TPAO Batman sitesi sinemasında oynatırdı. Yıllar önce bu şehirde sauna yoktu. TP 1 Nolu misafirhanesinde sauna ve kondisyon merkezi ağırlıklı tesis sosyal tesislere kazandırılmıştı. Kristal Park’ta personel hafta sonu orkestra eşliğinde müzik dinletileri dinlerdi. EĞİTİM YUVALARI ÖRNEKTİ Site semtinde ilkokul ve ortaokul vardı. Bu eğitim yuvalarında TPAO personellerinin çocukları ağırlıklı kalırdı. Okulların ihtiyaçları TPAO tarafından karşılanırdı. 1986-69 yılları arasında Diyarbakır Öğretmen Okulu mezunu bir eğitimci olduğum için okul idaresi benim başkanlığımda ısrar etti. Bu okulda çok idealist öğretmenler gördük. Bu öğretmenlerin öğrencileri Milliyet gazetesinin yarışmalarında sürekli derece aldıklarına tanık oldum. Ancak site içerisinde bir liseye ihtiyaç vardı. Dernek yöneticisi Adnan Özel ve Erol Erçoklu ile birlikte Site Okulu Aile Birliği Başkanı Ümit Yamaç ile yapılan bir çalışma sonucu TED Koleji gündeme geldi. İki yıl TED Koleji lise bölümü kurucu üyeleri olarak görev yaptık. Sitede okuyan öğrenciler aldıkları iyi eğitimle yüksek eğitimlerini yaparak meslek sahibi oldular. TPAO’NUN SİVRİCE KAMPI TPAO Batman Bölge Müdürlüğüne bağlı Elazığ-Sivrice’de Hazar gölü kıyısında modern dinlenme ve konaklama tesisleri vardı. Bu tesislerde 14 günlük devreler halinde tatillerini geçirmek isteyen petrolcüler yaz mevsiminde o kampın yolunu tutarlardı. Maalesef uzun yıllar sonra bu kampın kapatılacağını ve elden çıkarılacağını duyunca emekli oldum. Dönemin Bölge Müdürü Bayram Kara’yı ziyaret edip bu kampın TPAO çalışanlarına devre mülkü olarak satılmasını önerdim. O parada TPAO kasasına girecekti. Maalesef tüm uyarılara rağmen o tesis elden çıkarıldı. O kamp, her yaz döneminde 270 aileye tatil imkanı sağlardı. ESKİ BEYAZ SARAY BİNASI YOK TP’deki eski Beyaz Saray yemekhanesi günde 2 bin kişiye yemek imkanı sunardı. Bu kapsamda TED koleji öğrencilerinin yemeği, stajyer öğrencileri ve TP çalışanları da yer alırdı. TP’de çalışanlar her ay aldıkları maaşlar Batman esnafına yaptıkları alışverişlerde piyasada sıcak para dolaşırdı ve birçok esnaf ticaretini daha doğrusu geçimini TP’deki işçilerden sağlardı. İluh köyü, Batman petrol kenti oldu. Ancak TPAO çok küçüldü ve bütün aktiviteler azaldı denilebilir. İşte petrol deyince akla gelen zenginlik, gelir dediğin de budur. Yani petrol sayesinde sosyal etkinlikler, sosyal aktiviteler, park, bahçe, yeşil alanlar, kaliteli eğitim, ortak yaşam alanlarında birlikte olmak, hayat standartlarının yüksek olması, bunların tümü petrolden gelen zenginliklerdi.